Politie kraakt chats criminelen
De politie besloot met de actie naar buiten te komen, omdat criminelen elkaar begonnen te verdenken van lekken en dreigden dat te vergelden.
Agenten van de eenheid Oost-Nederland zijn er de afgelopen maanden in geslaagd om honderdduizenden chatberichten live mee te lezen op onder criminelen populaire ‘cryptophones’. Dat is dinsdag bekendgemaakt op een persconferentie. Officier van justitie Miranda van Turennout: „Dit belangrijke communicatiekanaal van criminelen behoort tot het verleden.”
Door het heimelijk meelezen van gesprekken is het gelukt om automatische wapens, 90.000 euro aan contant geld en vele kilo’s drugs te onderscheppen en een drugslab in Enschede op te rollen. Veertien mensen zijn gearresteerd. De politie heeft meer dan honderd gebruikers van de telefoons op het oog voor mogelijke verdere arrestaties.
De eenheid besloot om met de actie naar buiten te komen omdat criminelen elkaar begonnen te verdenken van lekken naar de politie en dreigden om dat ‘lekken’ te vergelden. Dinsdagochtend zijn er vier mensen opgepakt voor het voorbereiden van zo’n vergeldingsactie, die in het criminele circuit van Twente zou plaatsvinden.
In totaal zijn er 258.000 chatberichten onderschept. Die zijn nog niet allemaal uitgelezen door agenten. De politieactie is vergelijkbaar met de operatie uit 2016, waarbij bij een inval bij de aanbieder Ennetcom servers in beslag werden genomen. Een groot verschil is dat de buit dit keer kleiner is: dat ging om 3,6 miljoen onderschepte berichten die achteraf konden worden uitgelezen door agenten. Het leverde het Openbaar Ministerie een schat aan bewijsmateriaal op.
Duidelijk is dat de onderwereld afgelopen jaren onterecht vertrouwde op aanbieders van dure telefoons met de belofte communicatie af te schermen voor de buitenwereld. In dit geval legden zij hun lot in handen van bedrijf Blackbox Security uit het Gelderse Elst. De twee eigenaren, een 46jarige man uit Lingewaard en een 52jarige man uit Boxtel, zijn vorige week vrijdag gearresteerd.
De ‘Ironphones’ die zij aanboden, zijn van applicaties zoals bellen en internet gestript, vertelt diensthoofd Aart Garssen van de regionale recherche Oost-Nederland. Alleen het versleutelde programma ‘Ironchat’ was geïnstalleerd, naast een ‘paniekknop’ om de inhoud van het toestel te kunnen wissen. Het is de politie niet gelukt om de versleuteling van ‘Ironchat’ te kraken, wel om de server over te nemen, waardoor ze uiteindelijk de communicatie van criminelen konden uitlezen. Blackbox was boven komen drijven tijdens een onderzoek naar witwassen.
Blackbox adverteerde ermee dat het „ontraceerbaar, niet af te tappen” chats kon versturen op een „onopvallende smartphone”. Criminelen hadden, zo blijkt achteraf weer, om de inhoud van gesprekken geheim te houden beter kunnen whatsappen dan dit soort telefoons aan te schaffen.
Hoe lang agenten precies konden meelezen, wil de eenheid niet zeggen. De eenheid zegt wel te verwachten dat de operatie komende tijd zal leiden tot beslissende doorbraken in lopende onderzoeken. Of deze vertrouwensbreuk het definitieve einde van de cryptophone betekent, weet Garssen niet. „Er zijn ook andere apparaten onder criminelen bekend.”