Problemen bij stembusgang
In één van de grootste en rijkste democratieën ter wereld geeft stemmen nog altijd problemen. Kiezers stonden urenlang in de rij.
Uren wachtten Amerikanen dinsdag, soms in de stromende regen, om hun democratische recht te kunnen uitoefenen, om er dan achter te komen dat de scanner hun kletsnatte stemkaart niet accepteerde.
In één van de grootste en rijkste democratieën ter wereld geeft stemmen nog altijd problemen. Dinsdag bleek opnieuw dat de stem-infrastructuur er deels met plakband aan elkaar hangt. In meer dan veertig staten zijn de stemmachines ouder dan tien jaar, of staan apparaten die niet meer in productie zijn zodat onderdelen niet vervangen kunnen worden.
Te voorziene logistieke problemen zoals tekorten aan papieren stembiljetten werden niet ondervangen, wat voor flinke vertragingen zorgde in onder meer Maryland, Brooklyn, Texas, Indiana en Californië.
Sommige problemen met stemmen lijken geen toeval. Dit bleek in de race om het gouverneurschap in Georgia, die woensdagochtend nog niet beslist was. De Republikein Brian Kemp had toen rond de 51 procent van de stemmen. Zijn tegenstandster, Democraat Stacey Abrams, weigerde ’s nachts in een felle speech die nederlaag te accepteren zolang onder meer tienduizenden op afstand uitgebrachte stemmen nog niet geteld zijn.
Als beide kandidaten onder de 50 procent eindigen – er staat nog een derde kandidaat op het stembiljet – kan er een tweede ronde komen. „In een beschaafd land” zei Abrams, „moet het raderwerk van de democratie werken voor iedereen, altijd, niet alleen op bepaalde plekken en op een bepaalde dag”.
Democraten beschuldigen Kemp ervan dat hij zijn oude baan gebruikte om een nieuwe te veroveren. Hij was Secretary of State van Georgia, de hoogste ambtenaar na de gouverneur. In die functie was hij verantwoordelijk voor de organisatie en het verloop van de verkiezingen. Ondanks de kritiek van belangenverstrengeling weigerde hij in campagnetijd afstand te doen van zijn functie.
De verdenkingen tegen Kemp van kiezersmanipulatie werden in die periode niet minder. Kemp nam een ‘opschoning’ van de kiezerslijsten ter hand en verwijderde 1,5 miljoen namen. Een groot deel was van overledenen, een nog groter aantal werd verwijderd omdat zij niet hadden gestemd bij de laatste twee verkiezingen. Vorige maand werd duidelijk dat van 53.000 nieuwe kiezers de registratie was aangehouden. De rechter kwam er aan te pas om zaken terug te draaien. Pal voor de verkiezingen kondigde Kemp nog onderzoek aan naar „mogelijke cybercrime” bij de Democraten in Georgia.
Urenlange wachttijden
Het kiezen zelf verliep in Georgia dinsdag chaotisch in twee districten. In een deel van de binnenstad van hoofdstad Atlanta waar vooral zwarte kiezers wonen liepen de wachttijden op tot meer dan drie uur omdat er te weinig stemmachines waren. In Gwinnett County, een voorstad ten noordoosten van Atlanta, deden de stemmachines het eerst helemaal niet, volgens NBC omdat de stroomkabels ontbraken. De wachttijden liepen op tot vier uur.
In zijn jaren als Secretary of State deed Kemp niets aan de al sinds jaar en dag haperende stemmachines in de staat – sommige ervan lopen op 18 jaar oude software. In plaats ervan sloot hij vanaf 2012, zo turfde de lokale krant Atlanta Journal-Constitution, 8 procent van alle stembureaus in de staat, waarmee hij een drempel opwierp voor met name zwarte kiezers en jongeren – die doorgaans overwegend Democratisch stemmen.
Maar al piept en kraakt de machinerie in haar voegen, zij wérkt nog wel. De opkomst lag landelijk met naar een eerste schatting 114 miljoen uitgebrachte stemmen veel hoger dan gebruikelijk bij midterms – en ook dat zorgde voor vertraging.