Weer twee officieren weg bij OM

Het vertrek van in totaal vijf hoofdofficieren in een half jaar tijd vergroot de problemen verder.

Twee vooraanstaande hoofdofficieren van justitie, die van Den Haag en Utrecht, stappen op bij het Openbaar Ministerie (OM). De Haagse hoofdofficier van justitie Bart Nieuwenhuizen wordt raadsheer in Den Bosch. De baas van het parket in Midden-Nederland, Jet Hoogendijk, wordt rechter in Amsterdam.

De twee hoofdofficieren hebben hun vertrek woensdag bekendgemaakt in de groepsraad, het overlegorgaan van alle leidinggevenden binnen het OM. De hoofdofficieren van Den Haag en Utrecht kiezen vrijwillig voor een nieuwe carrière als rechter.

Het opstappen is een gevoelige klap voor het Openbaar Ministerie: in het laatste half jaar hebben al vijf gezichtsbepalende hoofdofficieren van justitie hun functie neergelegd.

Na berichten in NRC over integriteitsschendingen werden deze zomer de Rotterdamse hoofdofficier van justitie Marc van Nimwegen en de baas van het functioneel parket Marianne Bloos ‘met buitengewoon verlof ’ gestuurd. Daarbij ging het om berichten over hun geheime relatie en misbruik van dienstreizen. Bovendien gunde Van Nimwegen orders van het OM zonder aanbesteding aan het bedrijf van zijn zus en zwager.

Vorige maand moest de leiding van het parket Zeeland-West-Brabant, onder wie hoofdofficier Charles van der Voort, op last van de top van het OM haar functie neerleggen. Het personeel had massaal geklaagd over „een verrotte organisatie”.

Symptoom

Binnen het Openbaar Ministerie bestaan grote zorgen hoe vijf hooggeplaatste aanklagers in zo’n korte periode te vervangen. De personeelswisselingen in de top worden gezien als symptoom van een verziekt werkklimaat. Er bestaat grote onvrede over het functioneren van de eigen organisatie. Aanklagers spre- ken van een angstcultuur. Collega’s durven elkaar niet aan te spreken op gedragingen omdat ze bang zijn dat hun positie dan in gevaar komt. Het vertrek van Hoogendijk en Nieuwenhuizen is extra pijnlijk omdat zij tot de weinigen behoren die zich intern wel kritisch durfden op te stellen.

Nieuwenhuizen zei donderdag dat hij opstapt vanwege „de mooie kans die ik krijg bij het gerechtshof ”. Tegenover collega’s heeft hij al langer laten weten te willen vertrekken. Hij probeerde dit jaar ook tevergeefs hoofd van de inlichtingendienst AIVD te worden.

Binnen het OM wordt veel geklaagd over de leiding van de eigen organisatie. Het college van procureurs-generaal zou te weinig afstand nemen van het ministerie van Justitie en Veiligheid. „We hebben geen eigen magistratelijke rol meer maar zijn vooral een buitendienst van het departement geworden”, zegt een vooraanstaand lid van het OM.