Conflict met België over nieuwe drielandentrein

België zal geen millimeter toegeven

België weigert Nederlandse treinen op een nieuwe verbinding over de grens bij Zuid-Limburg. Het materieel zou onveilig zijn.

Vijf jaar na het Fyra-debacle is weer een ‘spoorruzie’ uitgebroken tussen Nederland en België. Inzet is de nieuwe treinverbinding van Aken (Duitsland) via Heerlen en Maastricht naar Luik (België). Arriva wil die ‘drielandentrein’ in december in gebruik nemen. Maar België weigert nu: het materieel zou niet voldoen aan de Belgische veiligheidseisen.

Die internationale trein werd in 2015 gepresenteerd als schoolvoorbeeld van internationale samenwerking bij grensoverschrijdend treinverkeer. Arriva bestelde treinstellen die geschikt zijn voor het Belgische, Nederlandse en Duitse spoor. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat investeerde 19 miljoen euro in spoorverdubbeling en elektrificatie van het traject tussen Heerlen en de Duitse grens.

Niet verder dan Maastricht

Maar voorlopig zal die trein niet verder rijden dan Maastricht, ondanks bemoeienis van staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat, D66). Zij heeft meermaals geprobeerd haar Belgische ambtgenoot François Bellot (Mobiliteit, Mouvement Réformateur) op andere gedachten te brengen, bevestigt haar woordvoerder, maar zonder resultaat.

„België zal geen millimeter toegeven”, zegt Bellots woordvoerder op zijn beurt. „We hanteren hier Belgische en Europese veiligheidsregels voor het spoorverkeer, ook tussen Luik en de Nederlandse grens, en daar voldoet het materieel niet aan.”

De woordvoerder wijst bovendien op het beladen verleden van zijn minister als het om spoorveiligheid gaat. Bellot was voorzitter van een commissie die onderzoek deed naar de oorzaak van de treinramp in het Belgische Buizingen in 2010, met 19 doden en 171 gewonden de grootste ramp op het Belgische spoor. Een belangrijke oorzaak was het ontbreken van een adequaat beveiligingssysteem in een van de bij het ongeluk betrokken treinen. Het is niet voor het eerst dat Nederland en België ruziën over grensover- Woordvoerder Belgische minister schrijdend treinverkeer. Het mislukken van de Fyra, vijf jaar geleden, was mede het gevolg van loopgravenoorlogen tussen Nederland en België. De parlementaire enquêtecommissie die dat fiasco onderzocht, constateerde dat het Belgische spoorbedrijf NMBS én de Belgische staat in dat dossier onbetrouwbare partners waren. Maar een andere aanbeveling was dat het kabinet in de toekomst bij internationale samenwerking op het spoor moet zorgen voor een „goede en tijdige inventarisatie van belangen en risico’s van buitenlandse belanghebbenden.”

België heeft Nederland er vanaf 2016 bij herhaling voor gewaarschuwd dat al het nieuwe rollend materieel tussen Aken en Luik moet voldoen aan Europese en Belgische re- gelgeving, aldus Bellots woordvoerder. „Die verplichting is vanaf 2006 benadrukt in al onze contacten met het Nederlandse ministerie van Infrastructuur.”

Verdere escalatie dreigt

Het Nederlandse Kamerlid Martijn van Helvert (CDA) en zijn Belgische collega Jef van den Bergh (CD&V), beiden lid van het Benelux-parlement, waarschuwen inmiddels voor escalatie. Nederland dreigt nu ook Belgisch materieel te weigeren omdat het niet aan de veiligheidsnormen zou voldoen, aldus beide parlementariërs. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bevestigt vanaf volgende week ook het Belgische materieel dat tussen Luik en Nederland rijdt op veiligheid te gaan inspecteren.

De spoorlijn Aken-Maastricht-Luik gaat drie universiteitssteden met elkaar verbinden, verklaart de Limburgse gedeputeerde Hubert Mackus (CDA) het belang van de lijn. „Bovendien krijgen Nederlandse reizigers zo toegang tot de hogesnellijnen van Aken en Luik. Vanuit Maastricht ben je straks eerder in Parijs dan in Den Haag.”

Er was sinds 2016 constructief overleg, maar België kwam vorige maand in één keer met aanvullende eisen. „Het materieel van Arriva moet nu voldoen aan veiligheidsvoorschriften waar België op datzelfde traject zelf ook niet aan voldoet”, aldus de Limburgse gedeputeerde Mackus. Spoorvernieuwing