Het voortbestaan van het land, hè’

moet je effe over nadenken. De omstandigheden kunnen zich de komende dertig jaar zó wijzigen, dat je zoiets moet voorstellen. Die opties houden we open. Sterker nog: we werken die opties uit.” Wie gaat zo’n maatregel nemen? „Ik denk dat de Deltacommissaris zo’n voorstel moet doen. Ik denk niet – en dat is een persoonlijke opvatting – dat een politiek bestuur tot zo’n grote beslissing komt, als er geen ramp aan vooraf is gegaan. Zo’n beslissing komt er alleen als er een goed gedragen voorstel ligt, dat op het juiste moment door een Deltacommissaris wordt ingediend.” Dus over vijf jaar zegt uw opvolger dat er over twintig jaar een rij eilanden voor de kust moet liggen? „Bijvoorbeeld. Ik ben daar trouwens zelf niet voor. Er zijn ook plannen voor een grote dijk voor de kust. Allemaal onbetaalbaar natuurlijk.” En de politiek? Neemt die zo’n voorstel dan meteen over? „Geen idee. Wij hebben vier jaar geleden nieuwe veiligheidsnormen voorgesteld. De oude normen gingen over de kans dat er water over de dijk ging. Nu hebben we normen over de kans dat je komt te overlijden als gevolg van een overstroming. Dat was een goed onderzocht en breed gedragen voorstel. Dat heeft de politiek overgenomen. Het gaat om het voortbestaan van het land, hè?” De politiek doet ook wel eens wat u niet wil. Zo is tegen uw zin de verplichte watertoets afgeschaft. „Ach, dat is toch oké? Waterschappen willen een toets op de waterbestendigheid van bouwplannen van gemeenten en provincies. De politiek heeft besloten dat niet verplicht te stellen. Dat kan. Ik vind nog steeds dat iemand moet kunnen zeggen: ho ho, hier gaan we niet bouwen. Wethouders willen bouwen en vinden eisen van het waterschap lastig. Maar als rekening houden met water deel uitmaakt van een normale manier van werken, waar het waterschap Wim Kuijken (rechts) met premier Rutte op het Nationaal Deltacongres in 2011. van begin af aan aansluit, nou ja, dan heb ik er wel vertrouwen in.” Tegenover klimaatverandering sta je als Deltacommissaris machteloos. „De beste maatregel is mitigeren. De opwarming stoppen. Daar ga ik niet over. Wij moeten ons aanpassen. En de mate waarin we ons aanpassen, hangt af van de mate waarin het ons lukt die opwarming te beperken. Als we de afspraken van de klimaatconferentie in Parijs kunnen nakomen, dan is het zeker beheersbaar. Maar als dat niet lukt, en de temperatuurstijging doorschiet naar vier graden, dan wordt het wel erg ingewikkeld. Met welke strategieën bescherm je over een eeuw dan Nederland?” Gaat uw opvolger voorstellen doen voor waar in Nederland we dan moeten gaan wonen? „Tot 2050 is wat we nu doen oké. Dat zeggen alle deskundigen. Daarna kan het versnellen. In de komende tien tot twintig jaar weten we of het gaat lukken die opwarming te beperken. We gaan steeds meer weten.” Maakt u zich persoonlijk zorgen? Heeft u uw leven aangepast? „Ik ben een bewuste burger. Ik snap wat er aan de hand is. Ik leef heel bewust maar denk niet dat ik daarmee de opwarming van de aarde tegenhoud. Ik zie de beperkte invloed die je zelf hebt. Alle kleine beetjes helpen, dat wel. Wat ik vooral heb geleerd, is het inzicht dat het een urgente zaak is. Heel urgent.”

CV

Na zijn studie economie ging Wim Kuijken werken bij het ministerie van Economische Zaken. Van 1995 tot 2010 was hij de hoogste ambtenaar op achtereenvolgens de ministeries van Binnenlandse Zaken, Algemene Zaken en Verkeer en Waterstaat. In 2010 werd hij de eerste Deltacommissaris.