Nancy Pelosi
Is dit de vrouw die Trump gaat temmen?
Er is een kinderboek over Elizabeth Warren: Nevertheless, She Persisted, met snoezige tekeningen van de Democratische senator uit Massachusetts. Er zijn kinderboeken over vrouwelijke rechters in het Supreme Court. Over Ruth Bader Ginsburg ( I dissent) en drie over Sonia Sotomayor ( Turning Pages, A Judge Grows in the Bronx en I Am Sonia Sotomayor). Er zijn kinderboeken over ex-First Lady Michelle Obama ( Be Bold, Baby en I Look up to… Michelle Obama). Er is zelfs een kinderboek dat Some Girls Are Born to Lead heet en dat over Hillary Clinton gaat.
Hoe heet het kinderboek over Nancy Pelosi? Dat bestaat niet. Pelosi was van 2007 tot 2011 de eerste vrouwelijke Speaker (voorzitter) van het Huis van Afgevaardigden, een van de hoogste politieke functies in de Verenigde Staten, en misschien wordt ze het na de gewonnen verkiezingen van deze week opnieuw – ze heeft al gezegd dat ze dat graag wil. Ze is progressief, net als die andere vrouwen. Wat mankeert er dan aan Nancy Pelosi?
In de verkiezingscampagne was ze voor Republikeinen de ultieme kop van Jut. Iedere Democratische kandidaat werd in verband gebracht met Pelosi, om kiezers af te schrikken. Als Donald Trump op campagne ging de afgelopen maanden en hij liet de naam van Pelosi vallen, dan ging er een luid geloei op in de zaal. Een „radicaal”, een „socialist”, zo werd ze steevast omschreven. De Republikeinse Partij lanceerde een filmpje waarin beel- den van haar werden gecombineerd met politiebeelden van moordlustige MS-13 bendeleden. Slotzin: „Volgens Nancy Pelosi zijn ze zo kwaad nog niet.” Het was, zo becijferde de politieke nieuwssite The Cook Political Report, een van bijna 62.000 reclame-uitingen waarin de Republikeinse Partij haar op de korrel nam in anderhalve maand tijd. „Als ze zoveel geld aan me uitgeven, dan moet ik wel heel belangrijk zijn”, reageerde Pelosi.
Nu kan negatieve aandacht van de tegenstander inderdaad een aanbeveling zijn in de politieke arena. Maar van haar partijgenoten kreeg ze evenmin de volle steun. Van alle Democratische kandidaten die in de verkiezingen van afgelopen dinsdag streden om een zetel in het Huis, had een derde tevoren laten weten dat ze niet voor Pelosi als nieuwe Speaker zullen stemmen. Twee jaar geleden was het net zo: toen probeerde afgevaardigde Tim Ryan uit Ohio haar al opzij te zetten als leider van de Democratische Partij. Hij kreeg 63 van de 197 stemmen. Pelosi bleef zitten, met de schade en schande. Deze zomer was haar ‘ approval rating’ bij de Amerikaanse bevolking gezakt tot een armzalige 24 procent (president Trump staat op 42 procent). Van de Democratische kiezers vond net iets meer dan de helft dat ze het goed doet.
Maar dinsdagavond betrad Pelosi als partijleider het spreekgestoelte om haar partijgenoten te feliciteren. Ze werd vanuit de zaal alvast toegejuicht: „Speaker! Speaker!” 78 jaar is ze inmiddels, af en toe struikelde ze over een woord. Ze had twee kleinzonen meegebracht en ze zei: „Onthoud dit gevoel goed. Dit is de kracht om te winnen.” In haar eigen kiesdistrict, het twaalfde van Californië, behaalde ze ruim 85 procent van de stemmen. Ze had
die avond een felicitatietelefoontje van president Trump gekregen. De volgende dag prees hij haar als „een zeer capabele vrouw. Ze verdient het om Speaker van het Huis te worden.”
Dat was zoveel als een doodskus, zegt John Zogby, politiek analist in de staat New York. Typisch Trump: schept er altijd genoegen in zijn tegenstanders in hun eigen kamp in de problemen te brengen met een omarming.
Niet jammeren
Vanaf het moment dat Nancy Pelosi de politiek in ging, meer dan veertig jaar geleden, heeft ze geweten wat het is om vijanden te hebben. Ze komt uit een katholiek gezin met Italiaanse wortels, met een zeer politieke oriëntatie: haar vader was burgemeester van Baltimore, haar broer Tony zou later dezelfde functie bekleden. Met haar echtgenoot verhuisde ze naar het zeer liberale San Francisco, waar ze om te beginnen voorzitter werd van de regionale afdeling van de partij. In haar autobiografische boek Know
Your Power beschrijft ze dat ze, toen ze zich kandidaat stelde voor het landelijk partijvoorzitterschap in 1984, „verscheidene van mijn Democratische vrienden samenspanden om mij te laten struikelen”. Toen ze daadwerkelijk verloor, schrijft ze, pepten mensen in haar omgeving haar op: „Organize, don’t agonize” – jammer niet, breng je zaakjes op orde. Of haar eigen beschrijving van haar politieke carrière helemaal waarheidsgetrouw is, valt te betwijfelen. Maar dat dit haar leidraad is geworden, lees je niet alleen in haar eigen boek terug. Tot op het schijnbaar onverschillige af weet Pelosi te incasseren en daarna te hergroeperen.
Ze beschrijft zelf dat ze, eenmaal in het Amerikaanse Congres gekozen, een zetel in een van de commissies wilde bemachtigen. Ze vroeg aan een van haar oudere partijgenoten of die op haar zou stemmen. „Zelfs zonder te weten wie er verder meedoet: ik stem op jou”, zei hij. Ze verloor de verkiezing en de oudere partijgenoot had niet op haar gestemd. Toen ze hem verantwoording vroeg, zei hij: „O ja – kijk, ik was voor jou, zonder te weten wie er verder meedeed. Toen ik wist wie er meedeed, was ik voor die ander.” Pelosi trok er lering uit, schrijft ze: „Het komt er altijd op neer dat je weet hoeveel stemmen je hebt.” Biograaf Vincent Bzdek ( Woman of the
House, 2008) beschrijft hoe zij in 2003 op de vingers werd getikt wegens overtreding van campagne-financieringsregels. Opnieuw: niet jammeren. „Pelosi betaalde de boete en stortte ruim 100.000 dollar aan te veel uitgekeerde donaties terug” , schrijft Bzdek.
Pelosi staat bekend om haar vrijzinnige opvattingen. Hoewel ze een gelovig katholiek is, is ze altijd voor het recht op abortus geweest. Ze is voor strengere controle op wapenvergunningen. Ze heeft de buste van de Zuidelijke generaal Robert E. Lee stilletjes laten verplaatsen van de hal van het Congres naar de kelder, en er een beeldje van Rosa Parks voor in de plaats gezet, een van de iconen van de burgerrechtenbeweging. Ze stemde tegen de Irak-oorlog die president George W. Bush ontketende.
En toch schrijft biograaf Rochelle Schweizer in She’s the Boss (2010) dat Pelosi niet zozeer een ideologische politicus is, als wel een „operationele”, iemand die weet hoe je deals moet sluiten. Ze sleepte voor president Obama diens zorgwet, de Affordable Care Act, door het Huis, een prestatie van formaat waarop ze zal voortbouwen bij het onderhandelen met de Republikeinen over lagere medicijnprijzen, zo'n beetje het enige zorgonderwerp waarover de partijen het eens zijn. Haar methode, schrijft Pelosi in Know
Your Power: „Voer nooit een gevecht alsof het het laatste is. (…) Iemand die je tegenstander is geweest, kan even later je vriend worden.” Zij ziet het Congres als een caleidoscoop: „Met een draai aan de kijker, vorm je de ene succesvolle coalitie. Met de volgende draai komt een andere groep samen op een nieuw onderwerp.”
Bzdek schrijft: „Zijn er mensen die het ambt van wetgever beter beheersen? Dat zou Pelosi zelf beamen. Zijn er mensen die beter dan zij de Democratische boodschap kunnen overbrengen? Waarschijnlijk wel. Maar niemand kan beter dan zij andere kandidaten helpen te zegevieren.”
Dat doet ze met coalities, maar vooral met geld. De staf van Pelosi beheert een database met tienduizenden namen van donoren met wie zij door de jaren heen persoonlijk contact heeft opgebouwd. Bzdek citeert Bruce Cain, hoogleraar politicologie aan de Stanford Universiteit bij San Francisco, die haar sinds lang volgt. „Ze kent de bouten en moeren van de politiek, en dat zijn niet de bouten en moeren van de wetgeving, het zijn de bouten en moeren van geld inzamelen.” In aanloop naar de verkiezingen van 2002, voordat zij op de vingers werd getikt, injecteerde Pelosi 3,8 miljoen dollar in de campagnes van partijgenoten.
Gezicht van het verleden
Alle Democraten die ze heeft helpen winnen, zullen Nancy Pelosi steunen nu ze voorzitter van het Huis wil worden. Tegelijkertijd is ze in de loop der jaren buiten Washington en haar eigen kiesdistrict ook een van de minst populaire politici geworden. „Ze is de leider van de partij, ze heeft veel loyaliteit afgedwongen, ze kan zeggen dat ze meer dan dertig zetels heeft gewonnen”, zegt John Zogby. „Er is één groot minpunt: haar gezicht is het gezicht van het verleden.”
In de Democratisch partij woedt al lang een gevecht tussen de progressieven en de gematigden, zegt Zogby. „Pelosi wordt geïdentificeerd met het establishment, terwijl de nieuwe gezichten van de partij dichter bij Bernie Sanders staan.” Sanders, senator voor Vermont, was in 2016 de Democratische uitdager van Hillary Clinton (die de onvoorwaardelijke steun van Pelosi genoot). Hij is onafhankelijk, al stemt hij mee met de Democratische Partij.
Maakt Pelosi desondanks kans om volgend jaar weer Speaker te worden? Journalisten van de website fivethirtyeight.com telden de Afgevaardigden die dinsdag werden gekozen en concluderen dat 21 van de gekozen Democraten, tijdens de campagne hebben gezegd dat zij Pelosi niet zullen steunen om Speaker of the House, voorzitter te worden. Daarmee zou zij niet aan de benodigde 218 stemmen komen.
Zogby wijst op Pelosi’s ongeëvenaarde vermogen om steun te mobiliseren. „Het zal pittig worden”, zegt Zogby. „Aan de andere kant, hoe kun je nou een vrouw wegstemmen die met een paar telefoontjes tien miljoen dollar kan organiseren voor een progressief wetsvoorstel?”
Vrouwvijandigheid speelt beslist een rol in de weerzin die Pelosi oproept, aldus Zogby. Biograaf Bzdek heeft in zijn boek een rijtje misogyne opmerkingen opgenomen, zoals van Fox News-commentator Tucker Carlson, die eens zei dat de Democratische Partij wordt geleid door „chagrijnige feministen met snorren”.
Zogby zegt: „Ze heeft nu eenmaal een imago van gemeenheid, van politieke trucs en hardheid.” Pelosi weet dat zelf ook. Ze beschrijft haar werk in Know Your
Power: „Je wordt ’s ochtends wakker, je bijt op je nagels bij wijze van ontbijt, je trekt je harnas aan en dan ga je de vloer van het Huis op, om te vechten.”
Vanaf het moment dat Nancy Pelosi de politiek in ging, heeft ze geweten wat het is om vijanden te hebben