Een budgetpolis? Dan moet u helaas bijbetalen

Verzekeraars en ziekenhuizen dachten de problemen met ‘budgetpolissen’ opgelost te hebben, maar er zijn nog steeds uitwassen. En inmiddels hebben miljoenen mensen de polis.

Gescheurde kniebanden

De zoon van Jolanda Deusing (55) scheurde dit jaar zijn kniebanden. Eerst kreeg hij fysiotherapie, een paar weken later moest hij geopereerd worden in het Bravis Ziekenhuis in Bergen op Zoom. Weer een paar weken later kreeg zijn moeder de rekening van het ziekenhuis: of ze ruim 1.500 euro wilde betalen. Haar zoon (20) heeft een budgetpolis van Zilveren Kruis; zijn verzekeraar vergoedt operaties in het Bravis ziekenhuis maar voor 80 procent.

Deusing: „Ik wist het niet, hij ook niet. Niemand had ons gewaarschuwd. Toen we belden, zei de verzekeraar dat het ziekenhuis ons had moeten waarschuwen. Toen we het ziekenhuis belden, zeiden ze dat het in de kleine letters onder de verwijzing naar de chirurg stond. Dat klopt, bleek achteraf. Er staat: ‘Check bij uw verzekeraar of de operatie wordt vergoed.’”

Vorige week bleek dat de budgetpolis de afgelopen vier jaar razend populair is geworden. 2,3 miljoen Nederlanders hebben de goedkope zorgverzekering (13 procent van de verzekerden); vier jaar geleden waren dat nog 755.000 mensen. Met de budgetpolis zijn patiënten in sommige ziekenhuizen onderverzekerd – ze moeten daar 20 procent van de rekening zelf betalen. Vier jaar geleden was er veel kritiek op de budgetpolis omdat patiënten de risico’s niet kenden. Zorgverzekeraars én ziekenhuizen dachten dat opgelost te hebben door de verzekerden expliciet te waarschuwen. Het protest ertegen, ook in de politiek, verstomde. Maar de problemen blijken niet verdwenen.

Jolanda Deusing en haar zoons sloten een budgetpolis af toen haar man en zij een paar jaar geleden scheidden. Ze werkt 20 uur per week als verzorgster in een verpleeghuis en verdient 1.100 euro netto per maand. De 1.500 euro voor haar zoons operatie heeft ze in termijnen betaald. Deze maand stapt ze over op een duurdere zorgverzekering, die alles dekt.

Ruim tachtig houders van een budgetpolis reageerden vorige week op een artikel in NRC over de stijging van het aantal budgetpolissen. Veel van hen zijn er tevreden mee – hij is goedkoop (ongeveer 90 à 100 euro per maand) en ze zijn nooit ziek. Of ze hebben van tevoren uitgezocht dat het ziekenhuis bij hen in de buurt wél gecontracteerd is in hun polis. Sommigen wijzen erop dat in de grote stad waar zij wonen, er altíjd wel een gecontracteerd ziekenhuis in de buurt is.

Maar de polissen leiden ook tot schrijnende situaties. Wordt iemand ziek, dan krijgt hij soms onverwacht een hoge rekening, moet hij ver reizen naar een ziekenhuis dat wel gecontracteerd is door de verzekeraar, of een medische behandeling wordt ineens gestopt omdat de vergoeding niet toereikend is.

Zwanger en diabetes

Ilse Winkel (40) is 34 weken zwanger. Tijdens de zwangerschap is diabetes (suikerziekte) vastgesteld. Ze moet elke twee weken naar het ziekenhuis voor controle. De gynaecoloog kijkt hoe het met de baby gaat, haar suikerwaarden worden gecontroleerd. Winkel woont in het Gelderse Vorden. Het is nog geen tien minuten rijden naar het Gelre Ziekenhuis in Zutphen. Maar haar polis vergoedt geen behandeling in dat ziekenhuis. Winkel heeft de ‘Gewoon Zekur’-polis van Univé, een onderdeel van coöperatie VGZ. Het is „de goedkoopste basisverzekering van Nederland”, staat op de Zekur-website.

Het dichtstbijzijnde ziekenhuis waar de zorg wél wordt vergoed is het Rijnstate in Arnhem. Heen en terug tachtig kilometer rijden. „Ik moest daardoor vaak vrij nemen van werk en benzine betalen”, zegt Winkel, die in een huisartsenpraktijk werkt. Bovendien: de gynaecoloog wil eigenlijk niet dat ze nog zulke afstanden in de auto aflegt. Winkel baalt: „Ik had me er beter in moeten verdiepen, dat blijkt wel. Voor volgend jaar ben ik overgestapt.”

Een woordvoerder van Univé zegt dat zulke situaties inderdaad kunnen voorkomen met deze polis. Klanten krijgen elk jaar hun nieuwe polis via de post of e-mail, met daarbij de belangrijkste wijzigingen (inclusief gecontracteerde ziekenhuizen) voor het nieuwe jaar. Voor spoedeisende zorg of bevallingen, zegt de woordvoerder, kunnen mensen altijd overal terecht. Dat geldt overigens voor alle verzekeringspolissen in Nederland.

Winkel vindt daarom dus ook dat ze zelf verantwoordelijk is. De meeste patiënten met een budgetpolis vinden van niet, vertelt de coördinator ‘facturering en debiteuren’ van een groot ziekenhuis in Brabant. Elke dag krijgt haar afdeling telefoontjes van patiënten die onverwachts met een hoge rekening zijn geconfronteerd. „Ze zijn soms boos. Ze begrijpen het niet. Ze zijn ziek, dachten dat ze verzekerd waren, maar blijken dat niet te zijn.” De coördinator, die alleen anoniem wil spreken (maar bekend is bij de redactie), zegt dat het meestal laaggeschoolde patiënten zijn: „Dat zijn de mensen die het meest op de centen moeten letten. En die de polisvoorwaarden niet begrijpen of niet bekijken.” Zij stelt altijd een afbetalingsregeling voor – wat honderden euro’s per maand kan zijn – maar als de patiënt dat níét betaalt, moet ze „helaas een incassobureau inschakelen”. Zij vindt dat, onderstreept ze, vervelend om te doen en eigenlijk niet horen in de zorg.

Ernstige zwemblessure

Renee Jaarsma (33), consultant en juist hoogopgeleid, kreeg twee jaar geleden een zwemblessure aan haar arm. De huisarts verwees haar door naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis – Rijnstate in Arnhem. Ze kreeg een keurige brief: let op, uw verzekering zal deze behandeling bij ons niet vergoeden. Dus wilde Jaarsma, die de Zekur-polis had van Univé, naar het ziekenhuis in Nijmegen. Daar kreeg ze de behandeling wel vergoed, maar was er een wachtlijst van minimaal zes weken. Ze had te veel pijn om zo lang te wachten. Als ze tóch naar Arnhem ging, kon ze veel sneller terecht, maar moest ze 20 procent zelf betalen. Ze mailde naar het ziekenhuis: hoeveel gaat het kosten?

Geen idee, e-mailde een financieel medewerker van het ziekenhuis terug: „Het is onzeker wat er allemaal gaat gebeuren