Maduro viert inauguratie terwijl zijn land leegloopt
De Venezolaanse leider laat zich beëdigen in een groeiend isolement.
Op veel buitenlandse gasten hoeft de Venezolaanse president Nicolás Maduro niet te rekenen bij zijn inauguratie, deze donderdag. De socialistische autocraat begint zijn nieuwe regeertermijn van zes jaar in een groeiend internationaal isolement. De VS, de EU en verschillende landen in Latijns-Amerika erkennen zijn stembuszege van vorig jaar niet en hebben Maduro opgeroepen af te treden.
In mei liet Maduro, die in 2013 aan de macht kwam na de dood van zijn legendarische voorganger Hugo Chávez, zich opnieuw tot president kiezen. De afgelopen jaren ging Maduro steeds autoritairder regeren. Toen de oppositie in 2015 de macht in het congres veroverde, zette hij dit buitenspel. De oppositie boycotte de stembusgang in mei of deed niet mee om omdat haar leiders vastzitten of gevlucht zijn. Zij beschuldigden Maduro van kiesfraude.
De VS, de EU en landen in de regio riepen uit protest al ambassadeurs terug of scherpten sancties aan. Veel trekt Maduro zich niet aan van die druk. Met bondgenoten als Rusland, China en de leiders van linkse landen als Cuba, Nicaragua en Bolivia viert hij zijn inauguratie, terwijl het land aan de rand van de afgrond staat. De oliestaat, ooit het rijkste land van Zuid-Amerika, is door mismanagement, corruptie en dalende olieprijzen in een grote economische en humanitaire crisis beland.
De hyperinflatie in Venezuela kan in 2019 oplopen tot 10 miljoen procent, voorziet het IMF. Het huidige aantal vluchtelingen (zeker 3 miljoen) kan de komende jaren verdubbelen, voorspellen experts. Schaarste en honger zullen verder toenemen.
„Hoe lang Maduro in het zadel blijft, weet niemand maar spanningen in de regio lopen verder op en de exodus van Venezolanen zal alleen maar groeien. Niet eerder zagen we een vluchtelingencrisis in LatijnsAmerika van deze omvang, het ontwricht ons hele continent”, zegt de Venezolaanse socioloog Tomas Páez, telefonisch vanuit Mexico.
De regio schuift op naar rechts
Ook door ideologische verschuivingen in de regio komt Venezuela nu steeds meer alleen te staan. Na jaren van linkse stembuszeges wordt Latijns-Amerika weer toenemend rechts geregeerd. In buurland en regionale grootmacht Brazilië trad 1 januari de ultrarechtse president Jair Bolsonaro aan. In Colombia, dat een kwart van alle Venezolaanse vluchtelingen opneemt, regeert de pro-Amerikaanse Iván Duque. Beiden willen van Maduro af.
De Amerikaanse president Donald Trump dreigde al met militair ingrijpen. Bijna alle Latijns-Amerikaanse landen wijzen interventie af, maar oud-legerkapitein en Trump-adept Bolsonaro flirt met die militaire optie. In zijn afkeer tegen alles wat links is ziet hij Maduro als aartsvijand.
Páez: „Het worden hele spannende tijden. Een oplossing is niet in zicht. Het gaat bovendien om geopolitiek: China steunt Venezuela en injecteert geld in het land, in ruil voor olie. Tegelijkertijd proberen de VS juist om Maduro verder te isoleren en steun te vinden in de regio.”
Bolsonaro verklaarde kort na zijn inauguratie dat hij niet alleen economisch, maar ook militair meer met de VS wil gaan samenwerken. „Het zou zelfs mogelijk kunnen zijn dat er een Amerikaanse basis wordt gebouwd op Braziliaanse grondgebied”, zei Bolsonaro, die benadrukte dat hij tegenwicht wil voor de steeds intensievere militaire samenwerking tussen Rusland en Venezuela. Trump vindt in Bolsonaro een sterke bondgenoot in wat zijn veiligheidsadviseur John Bolton al een strijd tegen de ‘Troika of Tyranny’ noemde: de drie socialistische landen Cuba, Nicaragua en Venezuela.
Naast deze uitgesproken linkse landen stuurt ook Suriname donderdag een regeringskopstuk naar de inauguratie. Volgens de Surinaamse president Desi Bouterse, die niet zelf gaat maar zich laat vervangen door zijn vicepresident, neemt zijn land een neutrale positie in. „We respecteren het autonome land Venezuela, we zijn tegen buitenlandse inmenging en we blijven diplomatieke relaties onderhouden met Venezuela”, zei Bouterse dinsdag op een persconferentie in Paramaribo.