‘Shutdown’ is al bijna duurder dan de muur
Een ‘shutdown’ van de Amerikaanse overheid van een paar dagen of een week gaat vrijwel ongemerkt voorbij. Maar daarna neemt de schade snel toe. Nu de sluiting records breekt en haar 25ste dag beleeft, gaat dit exponentiële effect spelen.
Dag 25 is het deze dinsdag, en het einde is nog niet in zicht. Afgelopen weekeinde brak de sluiting van de Amerikaanse federale overheid het vorige record van 21 dagen uit 1995, onder president Clinton. Hoe groot wordt de schade?
In november 2013 bracht de regeringObama een rapport uit over de ‘shutdown’ van de maand daarvoor, toen het Witte Huis in conflict was geraakt met het Congres over een verhoging van het schuldplafond van de Amerikaanse overheid. Deze sluiting duurde 16 dagen. De totale schade werd toen met nogal grote marges geschat op tussen de 2 en 6 miljard dollar; de economische groei zou in het vierde kwartaal van 2013 tussen de 0,2 en 0,6 procentpunten lager liggen.
De huidige sluiting van 2019 is het gevolg van een conflict tussen de Amerikaanse regering en het door Democraten gedomineerde Huis van Afgevaardigden. President Trump weigert een begroting goed te keuren waarin geen 5,7 miljard dollar voor de bouw van een muur langs de grens met Mexico is vrijgemaakt. De Democraten weigeren deze begrotingspost juist op te nemen.
Een kwart van alle federale ambtenaren, 800.000 mensen, wordt ditmaal geraakt door een gebrek aan fondsen. Er zijn 350.000 mensen met verlof gestuurd, en er werken 450.000 door zonder betaling. Andere federale ambtenaren blijven buiten schot omdat zij vallen onder begrotingsafspraken die gelden tot september van dit jaar.
Exponentiële schade
Geen van de 21 sluitingen sinds 1974 is hetzelfde. Sommige duurden slechts een dag, andere beduidend langer. Er waren soms andere overheidsdiensten bij betrokken. Maar die van oktober 2013 lijkt op die van nu. Zij het dat de huidige shutdown nu dus al in zijn 25ste dag is, en dus de langste tot nu toe.
Dat is relevant. Hoewel het begin van de sluiting in de kerstdagen viel, en dus minder impact zal hebben gehad, maakt de lengte dat nu al meer dan goed. Uit onderzoek naar vorige sluitingen blijkt dat, net
Nog even en de ‘shutdown’ kost al meer geld dan Trumps muur van 5,7 miljard dollar
als bij een staking, de schade zeer beperkt is als het conflict kort duurt. Gemiste productie wordt dan vrij eenvoudig weer ingehaald, afspraken verschoven. Maar hoe langer een shutdown duurt, hoe hoger de economische kosten. Kredietagentschap S&P Global zei eind vorige week dat de sluiting nu al 3,6 miljard dollar aan schade betekent – gemiddeld 1,2 miljard per week. Hoe langer de sluiting duurt, hoe sterker dat bedrag kan oplopen. Zo zou volgens deze berekening de schade over anderhalve week de 5,7 miljard dollar al overstijgen – het bedrag dat Trump wil voor het bouwen van zijn grensmuur met Mexico.
De schade geldt allereerst de gemiste productie van de overheid zelf. Het verlof van 350.000 ambtenaren betekent dat zij geen diensten produceren. Dat gaat door- klinken in de telling van het bruto binnenlands product, en dus ook in de groei ten opzichte van vorig jaar. Vooralsnog wordt dat jaarlijkse groei-effect vrij bescheiden ingeschat, met nog geen 0,1 procentpunt van het bruto binnenlands product. Maar als de sluiting tot eind januari duurt, stelde kredietbeoordelaar Moody’s, wordt het al 0,2 procentpunt. Ethan Harris van Bank of America Merrill Lynch noemde tegenover Politico het effect van de shutdown ‘exponentieel’. Het begint mild maar wordt steeds erger naarmate er meer tijd verstrijkt.
Minder uitgaven
Ambtenaren die niet betaald worden geven ook minder uit, ook al krijgen zij het bedrag later vergoed. Mensen die elke maand nét rondkomen dreigen hun hypotheekaflossing te missen, of de rentebetaling op leningen. En als de oppas niet kan worden betaald, melden zij zich als laatste redmiddel ziek en blijven alsnog thuis.
Toerisme krijgt een knauw. De rijen voor ‘immigration’ op Amerikaanse luchthavens zijn doorgaans al lang en tijdrovend. De dienst Transportation Security Administration (TSA), die de paspoortprocedures op luchthavens bestiert, komt nu mensen tekort, waardoor die rijen verder kunnen aanzwellen. Dit kan toeristen afschrikken, die toch al niet terecht konden bij sommige nationale parken of bij de musea van het beroemde Smithsonian Institute, want die zijn dicht. Tijdens Obama’s shutdown kostte dat naar schatting landelijk een half miljard dollar.
Ook de aanvraag van hypotheekgaranties ligt stil, waardoor huizenkopers vast zitten. Of de aanvraag van paspoorten, of toestemming van de Securities and Exchange Commission (SEC) om op Wall Street nieuwe aandelen uit te geven. Exportvergunningen, boorvergunningen: hoe langer ze uitblijven, hoe schadelijker het wordt.
Minder vertrouwen
Het Witte Huis heeft inmiddels wel uitzonderingen gemaakt om de belastingdienst IRS nog enigszins te laten functioneren. De jaarlijkse belastingaangifte mag niet in gevaar komen, op straffe van een daling van de consumptieve bestedingen.
Of zo’n daling bekend zou worden als hij plaatsvindt is overigens maar de vraag: het ambtenarenapparaat publiceert nu ook minder cijfers over de economie, zoals de stand van de werkgelegenheid, inflatie, industriële productie en handel. Kevin Hassett, de voorzitter van Trumps raad van economische adviseurs, zei dat de shutdown zal opduiken in verslechterende werkgelegenheidscijfers over de maand januari. Maar als de sluiting tot de eerste vrijdag van februari duurt, zal niemand het voorlopig weten, omdat ze dan niet, zoals gebruikelijk, gepubliceerd worden.
Dat geldt vermoedelijk niet voor het consumentenvertrouwen, dat bijgehouden wordt door bijvoorbeeld de universiteit van Michigan of de Kamer van Koophandel (Conference Board). In 2013, tijdens Obama’s shutdown, viel het consumentenvertrouwen terug tot het laagste punt in twee jaar.
Met een economie die, wereldwijd, op een precair punt in de hoogconjunctuur is aangeland, is behoud van vertrouwen bij ondernemers en consumenten van cruciaal belang. Een langdurige sluiting van de Amerikaanse overheid, met alle potentiële gevolgen, helpt dan niet.