Rechtszaak toont moeizame aanpak hennephandel

Aan wiethandel in Brabant worden miljoenen verdiend, blijkt uit de zaak tegen de bende van Ton K. Het geld ging in zuurkoolvaatjes.

Marcel Haenen

Al acht jaar lang heeft de aanpak van de drugscriminaliteit er de allergrootste prioriteit. In de Taskforce Brabant-Zeeland, een samenwerkingsverband van het ministerie van Justitie en Veiligheid, Openbaar Ministerie, politie, de provincies Noord-Brabant en Zeeland, de belastingdienst, de marechaussee en 76 gemeenten, wordt al sinds 2010 geprobeerd de almaar groeiende handel en productie van verdovende middelen ‘geïntegreerd’ te bestrijden.

Maar die aanpak verloopt vaak moeizaam. Dat toont het onderzoek in de zaak met de justitiële codenaam Heemskerck. Ruim zes jaar na de aanhouding van vijftien verdachten, die volgens justitie samen een bende onder leiding van de 55-jarige Ton K. vormen, is hun berechting maandag begonnen. Het gaat om verschillende leden van de familie K. en buurtgenoten uit Tilburg.

De van grootschalige hennephandel verdachte groep werd opgerold toen de 49-jarige bedrijfsleider van de criminele organisatie, Alain S., zich in april 2012 in doodsangst meldde bij de politie van Tilburg. Ton K. zou hem met een pistool en vechthonden hebben bedreigd. Na negen jaar de dagelijkse gang van zaken te hebben gerund voor het criminele Brabantse fa-

Tilburg

miliebedrijf vreesde S. voor zijn leven. Hij was bereid in 24 verhoren alles over zijn handlangers te vertellen in ruil voor bescherming van de politie die tot op de dag van vandaag voortduurt.

Betere tijden

„Ik heb betere tijden gekend”, zei S. toen de voorzitter van de rechtbank naar zijn welbevinden informeerde. S. wordt als eerste berecht. Hij wilde „geen inhoudelijke antwoorden” geven. Hij heeft spijt van zijn overstap naar de bovenwereld. In 2012 vertelde hij de politie wel hoe de organisatie gemiddeld twaalf hennepkwekerijen („hokken”) tegelijk exploiteerde. Zes keer per jaar werd er geoogst. Leider Ton K. verdiende volgens S. jaarlijks 2,5 miljoen euro. Geld dat hij deels in zijn achtertuin begroef, in zuurkoolvaatjes. Volgens S. zijn alleen al in Tilburg zestig vergelijkbare hennepbendes actief.

„De hennepwereld is een onaangename en grimmige wereld”, zei officier van justitie Katelijne den Hartog. Leveranciers van elektriciteit worden opgelicht, makelaars raken betrok- Alain S. verdachte hennephandel ken, scholieren worden ingezet als knippers, er gebeuren liquidaties en „gigantische” criminele inkomsten komen voor een belangrijk deel terecht in de legale bovenwereld. „Normale verhoudingen in de samenleving worden ondermijnd. Het hennepprobleem is zo groot dat alleen het strafrecht niet toereikend is”.

Het proces tegen de bende van K. gaat weken duren. De berechting van S. is op de rechtbank van Schiphol, omdat in het nieuwe gerechtsgebouw van Breda zijn veiligheid niet valt te garanderen. De twee aanklagers zijn ‘geleend’ van het Amsterdamse parket omdat er in Breda te weinig officieren van justitie zijn. De Bredase officier van justitie die het henneponderzoek aanvankelijk leidde, Lucas van Delft, werd op non-actief gesteld toen hij een bedreiging aan zijn eigen adres in scène zette.

Termijn overschreden

De officier van justitie gaf toe dat „de redelijke termijn” in deze strafzaak is overschreden. Dat komt volgens haar vooral doordat de advocaten van de verdachten voortdurend opsporingsambtenaren wilden horen omdat ze wilden aantonen dat de spijtoptant op onrechtmatige wijze zou zijn geworven. Omdat de strafzaak zo lang heeft geduurd en S. en zijn familie door de beveiliging deels in isolement leven, vindt justitie een celstraf van 36 maanden voldoende.

Vrijdag staat Ton K. voor het eerst voor de rechter. De kans dat hij ook daadwerkelijk op de zitting verschijnt, is volgens zijn advocaat Bert de Rooij overigens bijzonder klein. Zijn cliënt houdt niet van strafzaken.