Nu ook in Berlijn gele hesjes – met rode hamer, sikkel en ster

Zondag was de jaarlijkse herdenking van de moord op Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht

ij ons in het Nordisches Viertel in Prenzlauer Berg, in het voormalige Oost-Berlijn, loopt men met zijn politieke overtuigingen niet te koop. Geen raambiljetten in verkiezingstijd, geen politieke stickers op je auto en zelfs de alomtegenwoordige graffiti is zelden politiek. Een enkeling hangt een Europese vlag uit, of een vlag van de links-radicale Antifa, maar dat is het wel.

Dus viel het zaterdag meteen op toen er een forse rode sticker op de voordeur van een naburig huis bleek geplakt, met de ouderwetse leus ‘ Rätemacht!’ Misschien niet voor iedereen duidelijk, maar het was een verwijzing naar de Arbeiders- en Soldatenraden van de (mislukte) Duitse revolutie van 1918-1919, waarvan de honderdste verjaardag dezer dagen in Duitsland veel aandacht krijgt. Op de sticker stond een oproep om de volgende dag (‘Net als destijds…’) mee te lopen in een demonstratie.

Want deze zondag was de jaarlijkse herdenking van de moord op Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht. Een eeuw geleden werden de twee medeoprichters van de Kommunistische Partei Deutschlands in Berlijn door rechts-radicale militairen opgepakt en doodgeschoten. Nog altijd zijn ze linkse politieke iconen.

Optocht

In de traditionele optocht naar het Monument der Socialisten op de begraafplaats Friedrichsfelde blijken tussen de vele rode vlaggen en spandoeken met communistische leuzen deze keer ook mensen in gele hesjes mee te lopen in de koude miezerregen. „Uit solidariteit met de gele hesjes in Frankrijk”, verklaart Uli Scholz, een man van middelbare leeftijd.

Op zijn gele hesje heeft hij op de plaats van zijn hart een rode hamer met sikkel en ster. Het is het logo van de splinterpartij DKP (Deutsche Kommunistische Partei, niet te verwarren met de partij van Liebknecht en Luxemburg, die in 1956 in de Bondsrepubliek verboden werd).

Dat ook rechtse en gewelddadige figuren deel uitmaken van de ‘gelehesjes-internationale’ deert Scholz niet. „Je hebt altijd groepen die zich van zo’n beweging meester willen maken. Maar het gaat om de strijd tegen imperialisme en grootkapitaal.”

Het ‘betere Duitsland’

Dat hier de DDR dertig jaar geleden op haar laatste benen liep, terwijl haar burgers massaal het land ontvluchtten, heeft hem niet tot inkeer gebracht. „De DDR was het betere Duitsland”, zegt hij stellig.Enkele duizenden betogers lopen mee in de mars, die een gemoedelijk en bijna folkloristisch karakter heeft. De verschillende communistische, marxistisch-leninistische, antifascistische, marxistisch-Koerdische en andere bewegingen hebben elk hun eigen krantjes en pamfletten die worden uitgedeeld. In stalletjes zijn linkse boeken, vlaggen en schoudertasjes te koop. Alleen wie iets warms wil eten of drinken, moet goed zoeken.Veel zestigers en zeventigers lopen mee, hier en daar wordt de Internationale gezongen. Politieke kopstukken van de partij Die Linke hebben ’s morgens bloemen gelegd bij het door de DDR opgerichte monument voor Rosa Luxemburg, Karl Liebknecht en andere grote namen uit de Duitse arbeidersbeweging. Later staan de betogers geduldig in de rij om er ook een rode anjer neer te leggen.Al snel bedekken honderden bloemen de gedenkstenen voor Luxemburg en Liebknecht. Maar ook op de steen voor Walter Ulbricht, die meer dan twintig jaar de DDR leidde en die opdracht gaf tot de bouw van de Berlijnse Muur, liggen tientallen anjers.Tatjana, een 32-jarige verpleegster uit het Beierse Fürth die haar achternaam niet wil geven, is overtuigd communist. Ze is speciaal voor de herdenkingsmars en een debatbijeenkomst over Rosa Luxemburg naar Berlijn gekomen. De moord op ‘Rosa en Karl’, zegt ze, moeten we blijven herdenken. „Het herinnert ons eraan dat we nooit moeten opgeven.”Als de laatste demonstranten hun anjers hebben neergelegd is de herdenking voorbij. In de aanhoudende regen haast men zich met opgerolde spandoeken naar bus of metro. Ook deze keer laat de revolutie nog op zich wachten.