Jonge Zimbabweanen rellen om hogere benzineprijzen

In Zimbabwe protesteren grote groepen jongeren tegen een verdubbeling van benzineprijzen. Ze staan tegenover legereenheden. De generaals vertrouwen de eigen politie niet

Bram Vermeulen

Mbuso Fiswayo klinkt in paniek. „De situatie is heel gespannen”, hijgt hij aan de telefoon vanuit Bulawayo, de tweede stad van Zimbabwe. „Alle winkelruiten zijn aan diggelen, er is een supermarkt geplunderd, er liggen brandende barricaden. De mensen zijn razend.”

Vanuit de hoofdstad Harare zijn de berichten nog alarmerender: „Zulke rellen heb ik in de afgelopen twintig jaar niet meegemaakt”, zegt Masimba, die uit vrees voor zijn veiligheid alleen zijn voornaam wil geven.

Voor een land dat de straat leerde te mijden uit angst voor de harde hand van leger en politie, braken maandag ongewoon hevige rellen uit in Zimbabwe. Grote groepen jongeren gingen de straat op om te protesteren tegen een verdubbeling van de benzineprijzen. De protesten zijn onderdeel van een driedaagse staking tegen economisch wanbeleid.

De nieuwe benzineprijzen werden aangekondigd door president Emmerson Mnangagwa zelf om tekorten aan buitenlandse valuta aan te vullen. Daarna stapte hij op het vliegtuig naar Moskou en Davos. Hij koos voor een gehuurde Boeing 787 Dreamliner. Conservatieve schatting van de kosten: 13.000 dollar per uur. „Dit is ronduit schokkend”, zegt advocaat en oppositiepoliticus David Colthart vanuit Bulawayo. Masimba inwoner van Harare

Mnangagwa’s timing is opvallend. In zijn afwezigheid is het dagelijks bestuur over het land nu in handen van vicepresident en generaal Constantino Chiwenga. Dat is de man die de val van Mnangagwa’s voorganger, Robert Mugabe, regisseerde.

Opvallend is ook dat niet alleen oproerpolitie maar ook legereenheden in de straten van Harare en Bulawayo actief zijn. Masimba zag hoe een legertruck in grote vaart door het stadscentrum snelde en een vrouw omver reed die bij groen licht een zebrapad overstak. Ze overleed ter plekke. „Het stadscentrum is nu volkomen verlaten. Het is niet langer veilig. Soldaten schieten met scherp. De generaals vertrouwen de eigen politie niet. Daarom zetten ze nu het leger in.”

Loopt Mnangagwa gevaar dat zijn vicepresident in zijn afwezigheid de macht grijpt, zoals zijn voorganger Mugabe overkwam? „Ik heb daar even over getwijfeld”, zegt Colthart. „Maar ik denk dat dit vooral een geval van good cop, bad cop is. Mnangagwa laat zijn vicepresident het vuile werk opknappen terwijl hij in het buitenland is.”

De president hoopt met een bezoek aan Rusland geld los te peuteren voor zijn haperende economie. In Davos zal hij volgende week voor de tweede keer het World Economic Forum bijwonen, waar alle westerse leiders aanwezig zijn. Mnangagwa’s plan om investeerders terug te halen na de staatsgreep in november 2017, mislukte afgelopen augustus toen soldaten ongewapende demonstranten neerschoten en Mnangagwa door veel wereldleiders werd veroordeeld. De investeerders zagen het Zimbabwe dat ze al kenden en bleven weg.

Uit Moskou kwamen weinig optimistisch stemmende plaatjes: Mnangagwa werd op het vliegveld opgewacht door de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken. President Poetin had kennelijk betere dingen te doen.