Zorgverzekeraar
20.000 euro zorgvergoeding op de rekening van een verslaafde storten? Nee, zegt de rechter
CZ is teruggefloten door de rechtbank Zeeland-West-Brabant. De zorgverzekeraar mag de vergoeding bij verslavingszorg niet meer enkel uitkeren via de patiënt.
In de nieuwe polisvoorwaarden schrijft CZ dat wanneer een zorginstelling geen contract afsluit, de vergoeding niet meer aan de instelling mag worden betaald. In plaats daarvan wordt het geld direct op de bankrekening van de patiënt gestort. Óók wanneer de patiënt de zorginstelling graag wil machtigen om het geld te ontvangen.
In het geval van ambulante verslavingszorg zet de rechter daar nu een streep doorheen. Dat blijkt uit het maandag gepubliceerde vonnis. Zorginstelling SGGZ in Apeldoorn, een van de aanklagers, was bang niet meer betaald te worden voor haar behandelingen. „Stel dat iemand met een gokverslaving een maandenlang intensief programma met succes heeft doorlopen”, zegt Kim Lieuwen, directeur bij de instelling. „Dan krijgt hij aan de vooravond van zijn nieuwe leven 20.000 euro op z’n rekening gestort. Dat is niet zorg bieden, maar iemand de afgrond injagen.”
Menzis heeft de polisvoorwaarden ook aangevuld met de regel dat patiënten geen andere bankrekeningen mogen aanwijzen voor de betaling. In juridisch jargon wordt dat een cessieverbod genoemd. De zorgverzekeraar wordt niet berispt door de rechter: Menzis had namelijk al aangeboden om komende tijd betalingsovereenkomsten te sluiten met aanbieders van verslavingszorg.
In december stuurde een aantal ggz-klinieken al een brandbrief naar het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Verslaafden, zo schreven ze, kunnen slecht omgaan met prikkels – zoals plots een enorm geldbedrag op de rekening zien. Daarnaast kampen ze met roodstand en schuldeisers. Zelfs als ze de verleiding zouden weerstaan het geld uit te geven, zouden ze de zorgaanbieder vaak niet kúnnen betalen.
Ondanks de berisping zegt woordvoerder Marie-José van Gardingen van CZ „tevreden” te zijn met de uit- spraak. „Het cessieverbod is overeind gebleven. Alleen voor deze specifieke groep, verslaafden, wordt een uitzondering gemaakt.”
Voor niet-verslaafde ggz-patiënten maakt de rechter inderdaad geen uitzondering. Directeur Lieuwen van SGGZ is het daar niet mee eens. „Ook verwarde personen zijn niet altijd bekwaam om zelf te kunnen handelen. Zij zouden ook hun zorginstelling moeten kunnen machtigen om het geld te ontvangen.”
‘Pesterijen’
De zorgverzekeraars willen met de nieuwe polisvoorwaarden verzekerden een belangrijkere rol geven. „Wij willen dat de verzekerde de rekening ziet”, zegt Van Gardingen van CZ. „Hij of zij kan zo controleren of het aantal uren zorg op de rekening ook daadwerkelijk klopt. Zorginstellingen die geen contract met ons sluiten leveren vaak dure zorg. Wij hebben bij hen weinig handvatten om de zorg betaalbaar te houden.”
Hoewel de meeste zorgaanbieders werken op basis van een contract met zorgverzekeraars, is er een klein maar groeiend aandeel dat zonder contract werkt. Het ministerie van VWS is daar niet blij mee: minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) werkt aan voorstellen om het lastiger te maken om geen contract te sluiten.
Lieuwen denkt dat er met het cessieverbod sprake is van pesterijen naar klinieken die geen contracten afsluiten. „Zorgverzekeraars hebben het dan vaak over graaiende instellingen die veel geld willen declareren en hoge nota’s versturen. Soms moeten wij meer tijd en aandacht bieden aan patiënten dan mag van de voorwaarden van de zorgverzekeraar om de verslaving effectief te behandelen. De problematiek kan nou eenmaal zo ingewikkeld zijn dat de verslaafde in de toegestane behandelminuten nog niet geholpen is.”
Vrije keuze
Parallel aan deze rechtszaak, loopt momenteel een andere belangrijke zaak voor niet-gecontracteerde aanbieders. Deze is aangespannen door dertig private zorgaanbieders, zoals privéklinieken, fysiotherapeuten, ggz-instellingen en wijkverpleegkundigen. Zij eisen van de rechter dat ook wanneer er geen contract is afgesloten, de behandeling zo goed als volledig wordt vergoed tegen een marktconform tarief. Nu wordt een wisselend percentage van de behandeling vergoed wanneer er geen contract is afgesloten. Patiënten moeten de rest bijbetalen, of de zorginstelling hoest het zelf op. De uitspraak in deze zaak wordt rond 1 februari verwacht.
Dit is geen zorg bieden, maar iemand de afgrond in jagen Kim Lieuwen directeur zorginstelling