67 dierenactivisten moesten woensdag voor de politierechter verschijnen voor het bezetten van een varkenshouderij in Boxtel.
Voor de rechtbank van Den Bosch is het druk. Cameraploegen, ruim tien politieagenten en twee groepen die duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn. Rechts tientallen mensen die boeren steunen, een enkeling draagt een wit Tshirt met daarop #trotsopdeboer.
Links dierenactivisten die elkaar uitbundig begroeten. Een politieman vraagt het woord, er ontstaat een cirkel van mensen om hem heen. Er zijn zoveel sympathisanten van de activisten komen opdagen, dat hij vreest dat er niet genoeg ruimte is in de rechtbank. „Geen stoel is geen plek”, zegt de agent. De boodschap wordt onmiddellijk vertaald in het Engels, veel activisten komen niet uit Nederland.
Het gaat allemaal om de bezetting van een varkenshouderij in het Brabantse Boxtel, afgelopen mei. Ruim honderd activisten bezetten toen de stal, en werden ’s avonds door de politie uit de stal begeleid. Tientallen actievoerders werden gearresteerd. Achter de actie zat Meat the Victims, een losse verzameling actievoerders, die in verschillende landen opereren. Daarom staan woensdag 67 dierenactivisten terecht voor de politierechter in Den Bosch.
De dierenactivisten verwijzen naar hun advocaat, de sympathiserende boeren willen wel praten. Varkensboer Erik van Asten zegt dat hij sinds de stalbezetting in Boxtel bezorgd is over zijn veiligheid. „Ik voel me vogelvrij, zeker als ze vandaag geen straf krijgen. Dan kunnen ze morgen op mijn erf staan.” Van Asten vindt dat er een straf uit moet komen waardoor de activisten niet nog een keer een stal bezetten.
Beroering in de zaal
Er zijn 42 verdachten verschenen, vooral twintigers en dertigers en het merendeel vrouw. Een jonge man heeft het woord ‘vegan’ in zijn nek getatoeëerd. Ze worden beschuldigd van het in vereniging plegen van lokaalvredebreuk. Twaalf verdachten komen uit Nederland, de rest uit onder meer België, Duitsland, Slovenië, Slowakije, Tsjechië, Finland en Denemarken.
Er zijn meerdere tolken aanwezig. De Duitse tolk, midden in de rechtszaal, moet voor ruim tien mensen vertalen en vertaalt in vliegensvlug Duits, eerst naar links kijkend, dan naar rechts.
Eén voor één gaat de rechter de dierenactivisten af, om te vragen of ze in de stal waren. „Geen commentaar”, is steeds het antwoord. Ook als de rechter aandringt, gaat bijna geen enkele activist in op zijn vragen. Wel zeggen activisten dat de omstandigheden van het politiebureau in Eindhoven onder de maat zouden zijn.
Er worden beelden getoond van de stalbezetting, waarbij te zien is dat de staldeur wordt opengemaakt. Als advocaat Jan Vlug, die zeventien verdachten bijstaat, een filmpje laat zien dat volgens hem gemaakt is in de stal, leidt dat tot beroering in de zaal. Het zijn beelden van gewonde varkens, van een dood biggetje in een emmer. Meerdere activisten barsten in tranen uit, anderen troosten met een schouder om op te huilen. Als het OM verkondigt dat het niet vast te stellen is of de beelden gemaakt zijn in de stal in Boxtel, klinkt er een verontwaardigd ‘bwoaah’ uit de zaal.
De beelden komen wel degelijk uit de bewuste stal, zegt advocaat Vlug. „De activisten hebben iets laten zien wat je normaal niet ziet: zieltogende biggen, biggen met gebroken poten en aangevreten oren.”
Volgens Vlug hebben de actievoerders de stal bezet met als doel dit soort beelden naar buiten te brengen. De activisten hebben volgens Vlug „zorgvuldig en vreedzaam” misstanden aan de kaak gesteld, er was „geen andere mogelijkheid om de consument te laten zien waar een karbonaadje vandaan komt”.
Activist vraagt de rechter recht te doen aan de ‘echte’ slachtoffers, de dieren
Volgens de andere advocaten was de vordering van de politie om de stal te verlaten te onduidelijk en de tijd te kort. Daarnaast is een groep demonstranten die eerder de stal verliet, niet vervolgd. Volgens de verdediging is het door de chaos bij de boerderij mogelijk dat de mensen uit deze twee groepen zijn vermengd en dat dus niet zeker is of de goede personen terechtstaan.
‘Samen uit, samen thuis’
Het OM stelt dat er sprake is van samenwerking waarbij sommige activisten de leiding hadden. De verdachten hebben „over de rug van een willekeurige boer” een standpunt naarvoren gebracht. Het boerenbedrijf zou flinke schade hebben opgelopen, aan het slot en aan extra beveiliging. De officier van justitie reageert ook nog op de klacht van de activisten over de kwaliteit van het politiebureau in Eindhoven. „Dat verbaast me als ze net tien uur in een stal hebben gezeten.” Ze eist een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van een week, voor alle bezetters. „Samen uit, samen thuis.”
Twee verdachten maken gebruik van het recht op het laatste woord. „We nemen dieren alles af wat ze hebben in een tijd waarin het niet meer nodig is dierlijke producten te eten”, zegt een actievoerster. Ze vraagt de rechter in zijn uitspraak recht te doen aan de ‘echte’ slachtoffers, de dieren.
De politierechter veroordeelt alle verdachten tot een boete van 300 euro, plus een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee weken. Volgens de rechter zijn vrijheid van meningsuiting en demonstratierecht belangrijk, maar mocht de politie in dit geval optreden. De actievoerders hebben met overrompeling en een lichte vorm van geweld de stal uren bezet gehouden en de bedrijfsvoering stilgelegd. Ook stelt hij dat de aanwezigheid van de actievoerders geen positieve bijdrage heeft geleverd aan de aanwezige dieren.
„Geen gevangenisstraf, maar dat is het dan wel. Ik ben teleurgesteld”, zegt Vlug. De raadsman sluit een hoger beroep niet uit.