Sinterklaas tijdens de Eerste Wereldoorlog
Dat zie je niet vaak: Sinterklaas die met galopsprongen over de daken raast, als in concours hippique Jumping Amsterdam. Doorgaans rijdt hij statiger.
Ook bijzonder: het paard is geen schimmel. Dat doet denken aan het Sinterklaasjournaal van dit jaar, waarin het nieuwe paard Ozosnel zwart blijkt te zijn. Hij was door Paardenpiet stiekem wit geschilderd. De traditioneel ingestelde kijker werd eerder getart door het kinderprogramma, want Sinterklaas kwam aan met de stoomtrein, in plaats van met de stoomboot. Blijkbaar willen de tv-makers ons – in dit eerste seizoen zonder Zwarte Piet – inwrijven dat tradities nu eenmaal veranderen.
Dit is de voorplaat van geïllustreerd tijdschrift Het Leven, van 5 december 1916. Volgens het onderschrift had Sinterklaas haast omdat zijn stoomboot in Het Kanaal was opgebracht door de Engelsen, „wegens de duizenden zakken pepernoten, welke hij aan boord had”. We zaten middenin de Eerste Wereldoorlog. Nederland was neutraal, maar Nederlandse schepen werden wel lastiggevallen door de oorlogvoerende landen. Als je duidelijk maakte dat je een neutrale Nederlander was, met een bonafide lading, mocht je doorvaren.
Het tijdschrift meldt over deze Britse controle: „Den zwarten knecht, die zich niet voldoende als Nederlander legitimeeren kon, hield men gevangen”. Alledaags racistisch grapje van een eeuw geleden. Voor ons een verwijzing naar het racistisch symbool dat Zwarte Piet is voor zijn tegenstanders.