Zo word je creatief als Disney
‘Iedere organisatie wil graag innoveren en daarvoor is creativiteit essentieel”, zegt Duncan Wardle. Afgelopen week sprak ik hem, in de marge van een lezing die hij verzorgde. Wardle werkt nu zelfstandig, maar was hiervoor Vice President Creativity & Innovation bij Disney. Zijn taak: collega’s wereldwijd helpen om creatiever te worden. Hoe doe je dat, een heel concern creatiever maken? Wardle gelooft vooral in slimme gereedschappen die ieders creativiteit stimuleren. „We hebben vier verschillende aanpakken geprobeerd bij Disney. We hebben experts van een adviesbureau ingehuurd. Zij deden een project, dat werkte, maar toen vertrokken ze, en zakte het weer in. We hebben een creatieve afdeling opgericht, maar daardoor dachten alle andere mensen: ‘ik ben blijkbaar niet creatief’. We hebben een programma gedaan waarbij we jonge start-ups uitnodigden om met ons samen te werken. Maar ook dit veranderde onze cultuur niet, omdat we hooguit twee procent van onze mensen bereikten.”
Uiteindelijk koos het bedrijf voor wat Wardle een „toolkit” noemt. „Een set van gereedschappen voor iedereen, die creativiteit makkelijk maakt en tastbaar en leuk. Zodat mensen er uit zichzelf mee gaan werken.”
Wardles team trainde medewerkers binnen Disney en gaf ze vervolgens een handig boekje en een set speelkaarten mee waarop die tools werden uitgelegd en waarmee ze zelf creatieve sessies binnen hun afdeling konden organiseren. Wardle: „De kaarten bevatten daar hele concrete aanwijzingen voor.”
Welke van die gereedschappen waren volgens Wardle essentieel voor Disney? „Allereerst: ‘signaling’; duidelijk maken wat de bedoeling is in een overleg. Zorg dat iedereen snapt dat je niet bij elkaar zit om elkaar te beoordelen, maar om ideeën te genereren. Dus haal de tafels weg, hang inspirerende dingen aan de muur, doe geen powerpoint. Geef een duidelijk signaal: dit is een andere sessie.”
Daarnaast moeten we van Wardle stoppen met het zeggen van ‘Nee, want...’. Bij een effectieve brainstorm begin je je reactie op anderen met: ‘Ja, en...’, en voeg je vervolgens ideeën toe. Wardle is niet tegen kritisch denken, maar als je bezig bent om nieuwe ideeën te verzinnen, helpt dat niet.
Zijn favoriete denktool komt vanuit Disney zelf en heet What if ? „Creatieve tools moeten je helpen om ideeën te verzinnen die je anders niet had gehad. En What if helpt je om buiten je eigen regels te denken”, zegt Wardle.
Hoe werkt het? Stel je voor: je wil nieuwe ideeën verzinnen voor een bioscoopketen. Eerst stel je samen vast wat de huidige regels zijn. Dus: je komt op een vaste tijd, je kijkt samen naar één scherm. Etcetera. Daarna stel je de vraag What if ? Wat als... deze regels niet zouden gelden. Wat als... er geen vaste tijden waren. Wat als... er niet één scherm was. De derde stap is dat je met elkaar bedenkt wat dit mogelijk zou maken. Bijvoorbeeld: binnenwandelen op de tijd dat jij wilt, iedereen een eigen scherm.
Natuurlijk is niet elk idee wat je bedenkt geweldig, maar daar gaat het ook niet om, volgens Wardle. „Het gaat erom dat je véél nieuwe ideeën genereert. Je kunt niet aan een zaadje zien of het gaat uitgroeien tot onkruid of tot een bloem. Daar kom je pas later achter. Tot die tijd moet je ieder idee beschouwen als een zaadje waaruit iets moois zou kunnen groeien.”
Bij een effectieve brainstorm zeg je tegen anderen niet ‘Nee, want’, maar ‘What if...?’