‘Joden’ was een geuzennaam. Later ben ik dat anders gaan zien
Daniël de Ridder oud-Ajax-speler
‘Toen ik in het eerste van Ajax speelde, kreeg ik al tijdens het warmlopen in de Kuip of bij andere grote clubs honderden keren ‘kankerjood’ naar m’n hoofd toe. Dat was voor mij normaal geworden, want ik wist nooit of het aan mij persoonlijk gericht was, hoewel bekend was dat ik Joods was. Maar als ik over straat liep door de Pijp, en een groep jongens ‘kankerjood’ riep, wist ik precies wat ze bedoelden. Dat deden ze niet alleen omdat ik bij Ajax speelde.
„Op het veld hoor je natuurlijk ook die spreekkoren, ‘Hamas Hamas, Joden aan het gas’. Ook dat werd voor mij normaal. Dat het geroepen werd, dat het gedoogd werd, en dat daar een wedstrijd niet om stilgelegd werd. Ik wende eraan, speelde sinds mijn elfde bij Ajax, waar dit gewoon geworden was, voor alle spelers trouwens. Ik denk dat 90 procent van de mensen die dat soort dingen zeggen niet weten wat ze zeggen of doen, of dat ze in elk geval niet bedoelen wat ze zeggen.
„Joden zou een geuzennaam zijn, oké, maar naarmate ik ouder werd, ben ik dat in een ander licht gaan zien. Ik stel ‘Hamas, Hamas, Joden aan het gas’ niet op hetzelfde level als ‘Joden’ roepen, maar als ik in het stadion kom, en ik hoor tienduizenden mensen ‘Superjoden’ schreeuwen, en ‘Waar komen Joden toch vandaan?’, dan denk ik: jongens, jullie weten niet waar jullie het over hebben. Het komt voort uit onwetendheid, maar dat doet niets af aan het feit dat ik het een vreemd fenomeen vind, en het blijkbaar reacties opwekt bij anderen die dan antisemitische uitlatingen doen.
„Er was een moment dat ik dacht: maar als je nou eens het ras in een bepaald liedje verandert? Dus dat er vijftigduizend mensen scanderen dat alle moslims moeten worden onthoofd, of zo. Dat is heel naar. Ik besefte dat het totaal niet gepast is dat dat bij Joden nog gedoogd wordt.
„We hebben twee weken geleden Mendes Moreira nodig gehad om een wedstrijd stil te leggen vanwege racistische leuzen, volkomen terecht dat daar zoveel ophef over is geweest. Het raakte mij enorm, maar tegelijkertijd dacht ik: wat zijn nou eigenlijk de criteria voor het stilleggen van een wedstrijd? ‘Hamas, Hamas, Joden aan het gas’ is daar volgens mij nog nooit aanleiding toe geweest. Dus het criterium is dat een speler persoonlijk gediscrimineerd wordt? Je zou kunnen zeggen: het ligt er niet aan wat er gezegd wordt, maar tegen wie. Terwijl er vast ook Joden in dat stadion zitten die gekwetst worden als er ‘Joden, Joden’ wordt geroepen. Ik snap goed dat je ter bescherming van een speler eerder aan de bel trekt dan ter bescherming van een bepaalde bevolkingsgroep, maar toch is dat scheef. Een achterhaalde, fossielachtige toestand. Hoe kan dat anno 2019?
„In een bepaald opzicht hebben donkere mensen in deze samenleving, moslims, en ook Joden, ergens zoiets van: we zijn discriminatie en racisme gewend. Dat klinkt raar, maar je houdt er altijd rekening mee. Niet met het antisemitische sentiment. Ik heb eens met een jongen in een elftal gezeten die vond dat hem ‘een jodenstreek’ was geflikt. Toen heb ik gezegd: volgens mij bedoel je dit op een negatieve manier, maar ik denk niet dat je weet wat je zegt.
‘Alle shit in de wereld komt bij de Joden vandaan’ raakt me meer dan ‘kankerjood’
Echte Jood
„Bij Ajax kwamen weleens supporters naar me toe die zeiden: ‘Zo, eindelijk een echte Jood’. Dat is eigenlijk ook heel vreemd. Toen ik in Engeland speelde, heb ik ooit een gesprek gehad met een dronken vrouw die vond dat alle shit in de wereld bij de Joden vandaan kwam. Zoiets raakt me meer dan als iemand ‘kankerjood’ tegen me zegt, omdat ik echt niet begrijp waar zo’n complottheorie vandaan komt. Dat is nazistisch, fascistisch, en dat is eng. Ik ben niet zo bang aangelegd, maar ik moet me altijd wel inhouden om niet iets terug te doen, als iemand iets in mijn gezicht zegt. Soms ben ik boos, dan weer gelaten. Die emoties wisselen elkaar af.
„Mensen zijn zich niet bewust van de reacties die een geuzennaam oproept bij andere supportersgroepen, en bij Joodse mensen. Het woord ‘Joden’ is gewoon beladen, maar elk ras dat je scandeert in een stadion kan snel een negatieve vibe krijgen. Daarvan zou ik mensen willen doordringen. Als het juridisch niet mogelijk is om dat aan te vechten, dan moeten we mensen bewust maken van hun gedrag. Breng de boodschap met humor, neem filmpjes op waarin je iemand ‘en wie niet springt die is een blanke’ hoort zeggen. Dat je gaat denken: wat zijn we hier aan het doen met z’n allen?
„Er zal een ommekeer komen, we gaan ons ook hiervan bewust worden. Want we pakken seksisme, racisme en discriminatie aan. Dan kan dit toch niet achterblijven?”