Minister: miljard euro extra nodig voor universiteiten
Er moet veel meer geld naar het hoger onderwijs, zegt minister Ingrid van Engelshoven. Maar dat geld is er nog niet.
Om wetenschap op topniveau te blijven bedrijven, moet er een miljard euro extra naar universiteiten en hogescholen. Dat zegt minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, D66) in een interview met NRC.
Van Engelshoven komt hiermee tegemoet aan een van de eisen van academici die onder de vlag WOinActie al maanden demonstreren tegen het onderwijsbeleid. Ook de Sociaal Economische Raad (SER) drong vorige week in een advies aan op „een substantiële extra investering in het hoger onderwijs en onderzoek”.
Maar dit extra miljard is niet opgenomen in de strategische agenda hoger onderwijs en onderzoek die Van Engelshoven deze maandag presenteert. Van Engelshoven zegt niet te onderhandelen via de krant, maar „we zullen opnieuw de discussie moeten openen over extra investeringen”. Wel erkent de minister in deze agenda, met daarin de richtlijnen voor het onderwijs en onderzoeksbeleid van de komende vier jaar, dat de werkdruk in het hoger onderwijs de afgelopen jaren te hoog is opgelopen.
Dat komt volgens Van Engelshoven vooral door het bekostigingssysteem. Universiteiten en hogescholen krijgen betaald per student, wat een „sterke prikkel” is om zoveel mogelijk studenten binnen te halen. Met als gevolg enorme aantallen studenten die een grote druk leggen op het wetenschappelijk personeel en de kwaliteit van het onderwijs.
Door een deel van de financiering van universiteiten ‘vast’ te maken, wil Van Engelshoven de druk op onderzoekers verlagen. Daarnaast wil Van Engelshoven af van de „enorme aanvraagdruk” voor onderzoekers door geld te verschuiven van de tweede geldstroom (externe financiers als NWO) naar de eerste geldstroom (de universiteiten zelf ). Dit jaar gaat het om 60 miljoen euro, volgend jaar komt daar 40 miljoen bij.
Ook moet er meer „waardering en erkenning” komen voor onderwijstaken op universiteiten en hogescholen. Om dat te benadrukken gaat Van Engelshoven naast de grote wetenschapsprijzen, zoals de Spinozapremie, twee onderwijsprijzen uitreiken van elk 2,5 miljoen euro.
Voor studenten verandert er niet veel: het leenstelsel blijft voorlopig zoals het is. Wel zegt Van Engelshoven dat het studierendement minder centraal moet staan. „We willen iedere student een eerlijke kans geven om een diploma te halen, ook als het langer duurt.” De landelijke studentenvakbond LSVb noemt de plannen van de minister „niks waard” zolang er geen extra geld komt. Voorzitter Alex Tess Rutten: „Met nieuwe plannen, maar zonder extra financiering zijn we nog verder van huis.”