V-strijd op het kinderbordje

Een kinderdagverblijf in Chester dat overstapte op een vegan menu, riep afgelopen week in het Verenigd Koninkrijk niet alleen de woede van de ouders over zich af, maar die van de hele natie. Het was misschien een beetje onhandig gecommuniceerd van de leiding, maar de boosheid oversteeg die van de gemiddelde ophef over slaapjes en hapjes. Er waren ouders die riepen dat kinderen het recht op vrije voedselkeuze werd afgenomen. Een moeder die vóór was verwoordde het zo: alsof je niet wilt dat je kind onderwezen wordt over hoe de planeet gered kan worden.

Het ging niet om die ‘shephardless pie’ of rijstpudding met kokosmelk – wat maakt dat een peuter nou uit, die smeert het toch in z’n haar. De crèche kon ook prima uitleggen dat de kinderen alle noodzakelijke voedingsstoffen binnenkrijgen. Het ging om iets anders. Hier werd over het bord van de kinderen de strijd tussen vleeseters en veganisten uitgevochten, die langzamerhand een strijd tussen wereldbeelden is geworden.

Ander nieuwtje van afgelopen week. Wetenschappelijk platform The Lancet publiceerde een onderzoek naar de reacties op een rapport uit januari, waarin 38 wetenschappers een gezonder voedingspatroon voor de wereld beschreven. Minder suiker, meer granen, noten, peulvruchten, groente en fruit. Maar het enige wat bleef hangen was: we moeten de helft minder vlees eten.

Vorige week liet The Lancet zien hoe „de best beschikbare wetenschap” over dat thema was ontvangen. Meer dan 15.000 tweets met de trefwoorden EAT-Lancet en yes2meat werden bekeken. Daaruit bleek dat tegenstanders van het rapport zich al voor publicatie lieten horen: de ‘wetenschap’ die stelt dat we minder vlees moeten eten overdrijft de gevolgen van veeteelt, bedrijft activisme en heeft bovendien banden met mensen die vleesvervangers verkopen.

En die sceptische gemeenschap bleef groeien, waarbij óók twitteraars die eerst neutraal leken in het kritische kamp kwamen. „Hoewel het rapport positief werd ontvangen door de gevestigde media, leidde het, vergezeld met #yes2meat, tot een sterk gepolariseerd online-debat, inclusief misinformatie, samenzweringstheorieën en persoonlijke aanvallen”, schrijven de onderzoekers. „Wetenschappers en publicaties zoals The Lancet moeten proactief handelen om manipulatie en misinformatie tegen te gaan over thema’s die van fundamenteel belang zijn voor de gezondheid van mens en de planeet.” Dat laatste is dan wel weer opmerkelijk, want dit EAT Lancet-rapport was nou juist een tot in de puntjes geregisseerde mediacampagne, met conferenties en gelikte websites en een social-mediastrategie en alles erop en eraan. Misschien joeg juist dát de vleesverdedigers zo in de gordijnen. De niet al te neutrale termen (‘verontrustend’, ‘lasterlijk’) in het vervolgonderzoekje zullen het debat niet sussen.

Je zou willen dat we over vlees konden praten zoals we over het middagdutje praten, of over zwaartekrachtgolven. Maar dat gaat niet meer gebeuren. Vlees heeft als gespreksonderwerp inmiddels de splijtkracht van uranium, met het verschil dat deze splijtstof overal vrij verkrijgbaar is voor iedereen met een mening. Je kunt alleen maar hopen dat met Kerst de vaten niet gaan lekken.

Martine Kamsma