Wat doen we met dat plastic, met de Kerst?
Ze hadden een oldtimer op gas. Nu is het een Corvette. Dat zit er voor mij niet in. Geen rijbewijs. Verder kan ik meevoelen met de uitspraken van Danny Asmussen en Nancy Kock, vorige week in de NRC-serie Van het gas af. Ze moeten in hun flat in Purmerend met 31 andere appartementsbewoners en de rest van hun wijk Overwhere-Zuid ‘van het gas af’. Klimaat en milieu zijn mondiale (klimaattop in Madrid) én lokale thema’s. Gezondheidszorg is sinds 2008 politieke prioriteit nummer één, zeggen Nederlanders tegen het Sociaal en Cultureel Planbureau. Klimaat en milieu zijn opgeschoven naar twee. Dat betreft burgers die actie willen, maar ook mensen die zich juist zorgen maken om die acties.
Asmussen en Kock zitten in de tweede categorie. Ze maken vier punten. In hun flat bindt de beslissing van de meerderheid ook de minderheid van de bewoners, vertelden ze in NRC. Daar hebben ze moeite mee. Ze willen niet dat anderen voor hen beslissen dat ze van het gas af moeten.
Tweede thema: geld. „Ik heb nog nooit meegemaakt dat een subsidie inhoudt dat je helemaal kostenvrij gemaakt wordt.” Een waarheid als een koe. Drie: kwetsbaar vertrouwen in de overheid. De gemeente zou bellen, maar deed dat kennelijk niet. Na zo’n interview heb je geen rollenspel en dure trainingen voor ambtenaren, politici en energieadviseurs meer nodig. Dit zijn de thema’s waar je antwoorden op moet hebben die hout snijden.
Wat me het meest opviel is hun antwoord op het vierde thema: de gevolgen voor de toekomst van hun kinderen. Die kan hen niet overreden om juist wél actie te ondernemen. Kwestie van geld en van het feit dat Nederland maar een „speldenknop op de kaart is”.
Ze werden op hun wenken bediend. De krant met hun relaas bracht ook het nieuws dat China steeds meer broeikasgassen uitstoot, terwijl de VS de beloofde reductie niet waarmaakt. De extra uitstoot is deels het gevolg van de rol van China als de werkplaats van de wereld. Daar worden de producten gemaakt die de VS en Europa consumeren.
OAls het lot van kinderen geen stimulans is voor opofferingen van ouders, wat dan wel?
pmerkelijk: ook Heleen de Coninck, coördinerend hoofdauteur van een invloedrijk rapport van de VN (IPCC) over klimaatverandering, merkte dat de geboorte van haar dochter geen verschil maakte voor haar motivatie om de klimaatproblemen aan te pakken. „Ik maakte me er altijd al zorgen over”, zei ze afgelopen weekeinde in Volkskrant magazine.
Als het lot van kinderen geen (extra) stimulans en argument is voor opofferingen van hun ouders, wat dan wel? Is dat het gevolg van het intense pessimisme over de toekomst? Van de burgers denkt 63 procent (SCP-peiling) dat hun kinderen het slechter zullen krijgen. Vijf jaar geleden, op het dieptepunt van de economische crisis, was dat ook 63 procent.
Het economisch hoogtij maakt mensen niet optimistischer. Integendeel, de angst om verworvenheden te verliezen speelt juist een grotere rol.
In klimaatbeleid spreekt de overheid met vele tongen. Het aplomb om de gasverwarming in de ban te doen, steekt schril af tegen de angst voor andere, wellicht effectievere acties. Tegen de heilige koe, op vier poten/wielen. Tegen de bio-industrie. Vliegen (vanaf Lelystad). Spullen Made in China.
Of de plastic winterhuisjes bij Albert Heijn-boodschappen. Ze zijn recyclebaar, zegt AH. Heette dat vroeger niet een aflaat? Fout, maar met een gesust geweten. En de huisjes zijn te hergebruiken. Dus dit is jullie afscheidsactie, Albert Heijn? Want straks is iedereen voorzien. Dus in 2020 geen nieuwe kerstconsumptiepepmiddelen. Tof.