‘We schrokken eerst van de kosten, maar zien ze nu dalen’

In zes jaar wil corporatie Uwoon 10 procent van zijn huizen gasvrij hebben. Hoe? Dat hangt af van wat mogelijk is – en niet te duur is.

De keuken is de cruciale plek om de verduurzaming van een woning voor de bewoners acceptabel te maken. „In de keuken merken mensen daadwerkelijk dat hun woning gasloos is geworden”, zegt Dick Zandvoort van woningcorporatie Uwoon. „Of je woning nou warm wordt met zonnepanelen op het dak of met een gasketel, dat merkt de bewoner veel minder. Maar als je ’s avonds thuiskomt en je moet koken, dan merk je zeker dat je geen gas meer hebt. Daar zit vaak toch de grootste vrees.”

Dus zorgt Zandvoort aan het eind van de verbouwing het liefst voor een nieuwe inductieplaat en een pannenset. „Ik kan dat niet bij alle woningen beloven, maar het is een goede manier om mensen tegemoet te komen.”

De rol van Zandvoorts corporatie is cruciaal voor het slagen van het project ‘Wijk van de Toekomst’ in Ermelo West. Met een provinciale subsidie van 4,4 miljoen euro worden vijfhonderd woningen in de Veluwse gemeente tot uiterlijk 2027 gasvrij gemaakt. Daarvan zijn er ruim driehonderd van Uwoon, de rest is particulier bezit.

Voor de manager vastgoed van Uwoon is verduurzaming al lang geen papieren exercitie meer. De komende vijf tot zes jaar wil de corporatie in onder meer Ermelo en Harderwijk 10 procent van haar 8.600 woningen energieneutraal hebben gemaakt. In 2022 moet dat minimaal 4 procent zijn. „Om die doelstellingen te halen, moet je nu echt projecten hebben lopen.” Ruim 200 woningen van Uwoon zijn extra goed geïsoleerd en beschikken nu over label A++, waardoor gasvrij maken relatief gemakkelijk gaat. Daarnaast zijn al ruim vijftig woningen van Uwoon energieneutraal én gasvrij.

De houding van de huurders is volgens Zandvoort niet negatief. „Op bewonersavonden hebben mensen wel veel vragen. Je merkt daarmee dat er onzekerheid is, maar we hebben nooit mensen gehad die op voorhand overal tegen waren. Ook de acceptatie van de inmiddels verduurzaamde huizen ging soepel.”

De corporatie wil komend jaar beginnen met het gasloos maken met de eerste serie van zo’n honderd woningen in deze wijk.

Modelwoning

Ondanks deze relatief grote aantallen is van een standaardprocedure voor de verduurzaming geen sprake. In Ermelo ontbreekt het aan warmtebronnen – bijvoorbeeld industriële bedrijven of afvalverbranders – waarmee een groot warmtenet kan worden aangelegd. En nieuwe technieken zijn nog in ontwikkeling dat Zandvoort vooral van pilots spreekt. „We hebben nu een modelwoning die wordt verwarmd met infraroodpanelen en een woning met ‘pvt-zonnepanelen’ die ook warmte opnemen. Juist vanwege de snelle ontwikkelingen pakken we de verduurzaming in fases aan.”

Als voorbeeld van die snelle ontwikkeling noemt Zandvoort een nieuwbouwproject dat binnenkort start. „In die appartementen wordt een warmtepomp aan de mechanische ventilatie gekoppeld. Die gebruikt de warmte uit de afgevoerde lucht voor warm kraanwater en de vloerverwarming. Dat bestond vorig jaar nog niet.”

Uwoon wil wel een van de koplopers zijn als het om verduurzaming gaat, maar niet helemaal voorop lopen

De geleidelijke aanpak heeft ook een financiële reden. Koepelorganisatie Aedes rekende aanvankelijk voor dat de verduurzaming 60.000 euro per woning ging kosten. Dat zou voor Uwoon als middelgrote corporatie een half miljard aan investeringen betekenen. „Daar schrokken we wel van, maar we zien de kosten nu snel dalen. Als een huis al goed geïsoleerd is, denken we voor 20.000 euro klaar te zijn.”

Lagere woonlasten

Doel is in elk geval dat de verbouwing nooit tot hogere kosten voor de huurder leidt. „Als corporatie moet je er niet vanuit gaan dat je die investering terugverdient, want dan zouden de huren omhoog moeten. De bewoners zien natuurlijk wel hun woonlasten dalen door een lagere energierekening.” Het streven is een kostendaling van 10 procent.

Zandvoort zegt graag in de kopgroep van corporaties te zitten als het om verduurzaming gaat, maar helemaal vooroplopen hoeft voor hem niet. „Er zijn corporaties geweest die een paar jaar geleden al honderden huizen energieneutraal en gasvrij hebben gemaakt en daar 80.000 euro per woning voor hebben betaald. Als ze drie jaar hadden gewacht, was het de helft geweest. Dat is de keerzijde van te ver vooroplopen. En we willen bij voorkeur verduurzamen als het samenvalt met noodzakelijk onderhoud. We gaan nu geen daken vervangen die nog tien jaar meekunnen.”