‘Handjes’ - dat zijn de kosten bij de post
PostNL en Sandd fuseren. Sandd-personeel krijgt betere arbeidsvoorwaarden, maar niet voor iedereen is er een baan.
Mijn baan komt op de tocht te staan, dacht Sandd-medewerker Walter Schijf (50), toen hij in februari het nieuws van de voorgenomen overname van zijn werkgever door PostNL op de radio hoorde. Hij reed meteen naar het sorteercentrum in Den Haag om met collega’s te overleggen. Zijn partner, die destijds ook bij Sandd werkte, ging mee.
„We waren boos en erg geschrokken – de overname was nog niet officieel aan ons bekendgemaakt”, zegt Schijf, die al elf jaar voor het bedrijf werkt. De informatiebijeenkomst die Sandd kort daarna organiseerde, bevestigde zijn vermoeden: hij kon zijn baan kwijtraken.
De overname van Sandd (19.380 werknemers, 201 miljoen euro omzet) door PostNL (38.000 werknemers, 2,8 miljard euro omzet) was onvermijdelijk. Dat zeggen niet alleen de postbedrijven zelf, maar bijvoorbeeld ook vakbond FNV. De postmarkt krimpt simpelweg te hard. In eerste instantie verbood toezichthouder ACM de fusie, omdat zo een monopolie op de postmarkt zou ontstaan. Staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken, CDA) maakte in september gebruik van haar bevoegdheid om de fusie tóch door te laten gaan. Volgens Keijzer is er geen andere mogelijkheid om de postbezorging „betaalbaar, beschikbaar en betrouwbaar” te houden.
Door de fusie krijgen de 16.000 postbezorgers van PostNL mogelijk gezelschap van 11.000 postbezorgers van Sandd. Die laatsten kunnen in dienst treden bij het fusiebedrijf, met behoud van hun dienstjaren. 1.800 Sanddwerknemers in voorbereidende en ondersteunende diensten is geen baan aangeboden. Zij krijgen ‘de gelegenheid’ te solliciteren.
Contracturen
De mensen in die laatste groep, onder wie postsorteerders, administratief personeel en marketeers, zullen lang niet altijd bij PostNL aan de slag kunnen, vermoedt FNV-bestuurder Etienne Haneveld. „Aan vrachtwagenchauffeurs is een gebrek, maar voor het kantoorpersoneel van Sandd zal het moeilijk worden vergelijkbare werkzaamheden en contracturen te vinden.”
Dat geldt ook voor sorteerder Walter Schijf. „Ik werd deze week gebeld met het teleurstellende bericht dat ze geen functie hebben die bij mij past.”
Hij heeft nu bij Sandd een contract van 35 uur per week, voor onbepaalde tijd. Bij PostNL zou Schijf alleen een tijdelijk contract kunnen krijgen, voor maximaal 25 uur per week. „Daar kan ik niet van rondkomen.” Volgens Schijf krijgt bijna geen enkele sorteerder meer dan 25 uur aangeboden van PostNL.
Arbeidsvoorwaarden
Dat klopt, zegt een woordvoerder van PostNL, die uitlegt waarom de beschikbare vacatures niet altijd overeenkomen met de wensen van de medewerkers van Sandd. „Het voorbereiden van de post gebeurt bij ons vijf dagen per week in vijf uur per dag. Dus een contract van 25 uur is echt het maximum.” Ze benadrukt dat de sociale regeling van Sandd ook bemiddeling voor werk buiten PostNL omvat.
Voor Sandd-medewerkers die wél meegaan naar PostNL, kan de overname juist voordelig uitpakken. De arbeidsvoorwaarden van PostNL zijn aanzienlijk beter dan die van Sandd – en dan leeft Sandd zijn eigen voorwaarden nog niet eens altijd na. Onlangs kreeg het bedrijf 289.000 euro boete van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid, omdat het werknemers niet voor de feitelijk gewerkte uren betaalde. In plaats daarvan kregen zij alleen een van tevoren vastgesteld aantal ‘normuren’ uitbetaald. Daarmee kwamen ze soms niet eens uit op het minimumloon.
FNV-bestuurder Haneveld is ook tegen die achtergrond blij met de overname. „De concurrentie tussen de bedrijven ging vooral ten koste van het salaris van de werknemers. Daar zitten in de postbranche immers de kosten – in de handjes.”
1.800 Sandd-medewerkers in ondersteunende diensten is geen baan aangeboden
Een ander voordeel is dat de druk op de lokale arbeidsmarkt in sommige regio’s zal afnemen, zegt Haneveld. „Zeker in de regio Amsterdam heeft PostNL echt mensen nodig. Er zijn nu al werknemers die ’s ochtends met de trein van Rotterdam naar Amsterdam komen om daar de post te bezorgen. Daar kun je Sandd-medewerkers relatief gemakkelijk naar laten doorstromen.”
Buitenlandse postsortering
Schijf heeft besloten niet te solliciteren op een tijdelijke baan van 25 uur per week. Hij heeft het advies van de vakbond ter harte genomen om zelf een nieuwe baan te zoeken. „Ik ga niet zitten wachten op eventuele aanbiedingen of bemiddeling van PostNL. Ik heb een gesprek aangevraagd bij de buitenlandse postsortering van PostNL in Den Haag, maar ze kunnen niet garanderen dat ik daar meteen aan de slag kan. Ik vind het heel vervelend hoe het nu loopt.”
Ook voor de sorteerders van PostNL zelf kan er nog het een ander veranderen. Rob van der Post (64) uit Krimpen aan de Lek, al 48 jaar in dienst bij PostNL en voorlopers daarvan, weet dat door de fusie werk zal verdwijnen. Zo heeft PostNL nu nog een afdeling die retouren van Sandd behandelt. „Alle post van Sandd die niet te bezorgen is, bijvoorbeeld omdat de geadresseerde is overleden of verhuisd, komt nu bij ons terecht. Die wordt door ons gesorteerd en teruggestuurd naar Sandd.” Per dag gaat het om zo’n 20.000 tot 25.000 stukken. Deze afdeling zal ophouden te bestaan.
Geen ontslagen
Bij PostNL zullen door de overname geen gedwongen ontslagen vallen, ook niet bij de afdeling die de retouren van Sandd behandelt, zegt de woordvoerder. „In samenspraak met de medewerkers wordt ander werk gezocht binnen het sorteercentrum.”
Volgens de woordvoerder zal het nog een „heel ingewikkelde puzzel” worden om alle postbezorgers op een goede plek te krijgen. „We proberen zo veel mogelijk aan te sluiten bij het aantal uren dat deze mensen bij Sandd werkten.”