Voorzichtige hoop voor Suriname na uitslag verkiezingen

De parlementsverkiezingen in Suriname zijn uitgedraaid op een ongekende nederlaag voor de partij van president Desi Bouterse. Volgens de voorlopige uitslag zou zijn Nationale Democratische Partij (NDP) teruggaan van 26 naar 16 zetels; een verlies van 10 zetels in het 51 leden tellende parlement. De spectaculaire teruggang betekent tevens dat de partij de absolute meerderheid kwijt is. Malversaties, intimidaties, gunsten: ze hebben allemaal niet weten te voorkomen dat de winst deze verkiezingen naar een ander ging.

Voorlopig is Chan Santokhi, de grote winnaar van de verkiezingen, de nieuwe spelbepaler in de Surinaamse politiek. De leider van de VHP, die de afgelopen jaren als oppositieleider optrad, ging de verkiezingen in met de belofte met behulp van eenheid te willen werken aan een wederopbouwprogramma. Dat moet zorgen voor herstel van de economie en het beëindigen van de deplorabele leefomstandigheden van zeer velen in de 600.000 inwoners tellende oud-kolonie van Nederland. „Wij gaan het regelen”, stond er op de oranje T-shirts van de campagnevoerders van de VHP.

Het is de bekende verkiezingsretoriek. De grote vraag is natuurlijk of Santokhi daadwerkelijk de broodnodige verandering in Suriname tot stand zal weten te brengen. Het gecorrumpeerde systeem dat het land al decennialang teistert, zit diep in de haarvaten van de samenleving. Dat valt niet met één verkiezingsoverwinning uit te roeien. Maar de persoon Santokhi en de wijze waarop hij de voorbije jaren de klassiek op etnische leest geschoeide Hindostaanse partij heeft weten open te gooien voor andere bevolkingsgroepen en om te vormen biedt hoop. Hoop dat hij in elk geval een begin van verandering zal weten te bewerkstelligen.

Het gecorrumpeerde systeem dat het land al decennia teistert is niet met één verkiezingsoverwinning uit te roeien

Santokhi’s belangrijkste obstakel is Desi Bouterse, de vorig jaar vanwege zijn aandeel in de voor Suriname traumatische Decembermoorden tot twintig jaar gevangenisstraf veroordeelde president. Zolang deze bewoner van het paleis aan het Onafhankelijkheidsplein in functie is, geniet hij immuniteit. Maar met deze verkiezingsuitslag ligt het niet voor de hand dat ‘Bouta’ in augustus voldoende steun krijgt om het presidentschap te verlengen. Voor Bouterse dreigt dus niet alleen het einde van zijn presidentschap maar tevens opsluiting als het vonnis ook in hoger beroep wordt bekrachtigd. Dat gegeven zal bepalend zijn voor de strijd om het presidentschap die de komende tijd zal worden gevoerd.

Suriname zat al met torenhoge schulden. De wereldwijde economische terugslag als gevolg van de coronacrisis zal de situatie alleen nog maar verergeren. Suriname is geenszins een failed state, zoals de Nederlandse minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken, VVD) in 2018 in een openhartige bui meende te moeten typeren. Met zijn grondstoffen en relatief goed opgeleide bevolking heeft het land potentie.

Maar Suriname zal het de komende tijd toch vooral moeten hebben van vertrouwen van de internationale gemeenschap. Vertrouwen dat met deze verkiezingsuitslag enigszins kan worden gewonnen.