Het schokkende ‘Filthy Rich’ toont dat iemand met zoveel geld en invloed als Jeffrey Epstein lange tijd overal mee wegkomt.
Er zijn veel momenten in Netflix’ vierdelige docuserie Jeffrey Epstein: Filthy Rich die aankomen als een stomp in de onderbuik. Neem de scènes waarin Michelle Licata door haar agenda van december 2004 bladert, ze was toen 16 jaar oud. Licata was een van Epsteins slachtoffers uit Florida, door de serie aangeduid met het betere woord ‘survivor’. Ze wijst naar een vakje met ‘bon fire’, haar eerste echte feestje waar ze tot drie uur ’s nachts met een jongen had gepraat. Twee weken later staat het woordje ‘kerst’ geschreven, met een dik uitroepteken erachter. Licata wrijft er met een netjes gemanicuurde vingernagel over. „Het weekend daarvoor was het weekend dat mijn hele leven veranderde.”
Wat volgt is de cassettebandopname van haar getuigenverklaring uit 2005 waarin ze over haar eerste ontmoeting met Hollywood-financier Jeffrey Epstein in zijn villa in Palm Beach vertelt. Licata was benaderd door een vriendinnetje uit haar klas. Of ze wat extra geld wilde verdienen voor kerst? Het enige dat ze hoefde te doen was een ‘oude man’ masseren.
Licata vond het een vreemd voorstel, maar ging akkoord. In de massageruimte van de grote witte villa aan het water, omgeven door palmbomen, draaide Epstein zich al snel om op de tafel, vroeg het tienermeisje zich uit te kleden en begon zichzelf en het meisje aan te raken. Alles in Licata schreeuwde ‘nee’, toch liet ze de man begaan. „Als jong meisje, omdat hij een volwassenen is, doe je gewoon wat hij van je vraagt.”
Op een homevideo van kerstochtend 2004 zit Licata, een meisje met stijl bruin haar en een plaatjesbeugel, met opgetrokken schouders in een hoekje terwijl haar broers en zussen cadeautjes onder de boom vandaan vissen. „Vóór Epstein zag ik mezelf als een bloem die aan het openen was. Daarna was het alsof iemand die bloem met wortel en al uit de grond had getrokken en erop was gaan staan.”
Licata’s verhaal staat niet op zich. In de eerste aflevering horen we verschillende andere tienermeisjes, veelal afkomstig uit de minder rijke gemeenschappen in West Palm Beach, een akelig vergelijkbare vervan Epstein, vanaf boven: Michelle Licata, Courtney Wild en Virginia Roberts Giuffre. *#3 klaring afleggen op politie-opnames uit 2005. Waaronder Shawna Rivera die Epstein vertelt dat ze 15 jaar is, al is ze eigenlijk 14 jaar, wat hem niet afschrikt. En Haley Robson, die weigert wanneer Epstein een vibrator tevoorschijn haalt, maar zich wel laat verleiden om andere meisjes voor hem te ronselen in ruil voor 200 dollar. Robson werd daarmee een pion in Epsteins seksuele piramidespel. „Het was zijn manier van leven”, zegt Michael Reiter, de toenmalige politie chief van Palm Beach. „Hij dacht dat hij nooit gepakt zou worden.”
Filthy Rich laat duidelijk zien dat iemand met zoveel geld en invloed als Epstein inderdaad lange tijd overal mee wegkomt. Slachtoffers die Epstein en zijn handlangers probeerden aan te geven, werden geïntimideerd. Afval van het politiebureau in Palm Beach werd doorzocht. Een zwangere journalist van Vanity Fair die twee slachtoffers interviewde, kreeg een telefoontje van Epstein met de vraag waar ze ging bevallen.„ Ik ken artsen in alle ziekenhuizen.” En ondanks dat er 36 meisjes, velen minderjarig, naar voren waren gekomen, sloot Epstein in 2008 een zogenoemde ‘sweetheartdeal’ met de staat Florida. Dertien maanden straf in een licht bewaakte gevangenis die hij dagelijks mocht verlaten om te werken. „Dat was geen gevangenisstraf maar een verblijf in een slecht motel”, schampert Jane Musgrave van de Palm Beach Post.
Pas in 2019, in een cel in Lower Manhattan, kon Epstein zichzelf voor het eerst niet vrijkopen. Of niet echt. Want nog voordat de rechtszaak begon, en zijn vele slachtoffers eindelijk hun zegje konden doen, pleegde hij zelfmoord. „Opnieuw wist hij te ontsnappen aan enige verantwoordelijkheid”, zegt overlever Annie Farmer. „Het voelde alsof het mensen niks kon schelen of hij nog leefde om terecht te kunnen staan.”
Filthy Rich zal voor de kenners van Epsteins misdaden weinig nieuwe feiten bevatten, al blijft het schokkend om al dat misbruik opeengestapeld te zien. Wat de documentaire wel doet, heel goed zelfs, is Epsteins overlevers eindelijk zelf macht geven. De macht om te vertellen wat hen is aangedaan, zonder dat iemand ze nog het zwijgen kan opleggen.