Een spontane blokkade bij Tata-stad
Boze staalarbeiders blokkeerden dinsdag even de toegang tot het Tatacomplex. „We voelen ons aan het lijntje gehouden.” Vroeger ging het over de kloof tussen kantoor en fabriek, nu weet iedereen dat z’n baan niet veilig is
Tata Steel is een stad op zich, zeggen de staalarbeiders van het fabriekscomplex (9.000 medewerkers) zelf graag. Wie dinsdagochtend de anderhalve kilometer lange file van vrachtwagens voor de poort ziet, snapt het beeld wat beter. Stikstofgasbuisfabrikanten, mistmachinemakers, cementproducenten, ingenieursbureaus, grondboorbedrijven, tientallen trucks uit heel Europa – allemaal komen ze iets halen of brengen bij het complex in IJmuiden, dat ruim 7,5 vierkante kilometer beslaat.
Deze ochtend lukt dat alleen niet. Boze staalarbeiders hebben de drie toegangspoorten tot het terrein geblokkeerd. Ze eisen meer uitleg van de directie over de toekomst van de fabriek en over het vertrek van topman Theo Henrar vorige week. Die lag goed bij het personeel, maar vertrok toch. Dat dit in „onderling overleg” gegaan zou zijn, zoals het officiële statement meldde, gelooft bij Tata niemand: Henrar zou zijn weggestuurd door de Indiase directie, omdat hij zich zou verzetten tegen een voorgenomen reorganisatie.
Dus pakten tientallen medewerkers dinsdagochtend vroeg een paar bakwagens van het terrein, en parkeerden deze voor de slagbomen. Met effect: de file heeft tegen tienen het verkeer rondom Tata vastgezet. Chauffeurs zijn uitgestapt en zitten in de zon, of telefoneren achter hun stuur.
Leunend op de vangrail
Niels Mans, medewerker bij de technische dienst en FNV-lid, leunt in geelblauwe Tata-overall met wat collega’s op de vangrail bij de poort. Volgens hem is het simpel: als Henrar „aan de kant geschoffeld” kan worden, dan „is niemand meer veilig”. Het personeel was al ongerust, maar de zorgen nemen snel toe: wat is er nu precies gaande in de hogere regionen van het bedrijf? „We voelen ons aan het lijntje gehouden.”
De vakbonden waren niet betrokken bij de spontane blokkade. Staat al het personeel wel achter deze aanpak? „Het leeft heel breed”, zegt Mans. „Vroeger ging het weleens over een kloof tussen kantoorpersoneel en fabriekspersoneel, maar nu weet iedereen dat z’n baan niet veilig is.”
Roel Berghuis, bij FNV verantwoordelijk voor Tata Steel, klom alsnog op zijn fiets om aanwezig te zijn bij de actie. Telefonisch laat hij weten „heel veel sympathie” te hebben voor de actie. Gepasseerd voelt hij zich naar eigen zeggen niet: een vakbond kan volgens hem nooit zulke spontane acties organiseren – die moeten altijd aangekondigd worden. Er worden volgens hem voorbereidingen getroffen voor geplande acties in juni.
Om 08.30 uur verschijnt ook de nieuwe directievoorzitter, Hans van den Berg, aan de poort. Hij praat even met Mans en collega’s, en gaat daarna naar binnen. De blokkeerders schieten er volgens Mans weinig mee op. Toch geniet Van den Berg, vicevoorzitter onder Henrar, zijn voorzichtige vertrouwen. „Hij kan niks zeggen, anders ligt hij er straks ook uit. Ik zei tegen mijn collega’s: let vooral op zijn non-verbale communicatie.” Luisteren, de tijd nemen – daar moeten de actievoerders het mee doen.
Om 10.20 uur houdt de cameraploeg van de NOS het voor gezien, waarna de actie snel wordt afgerond. Mans: „Meer dan de landelijke media kan je niet bereiken.” In een paar minuten zijn de bakwagens verdwenen, een kwartier later is de vrachtwagenfile opgelost. De stad is weer open.