‘Je moet in China ballen hebben en gewoon cash op tafel gooien’

Sywert van Lienden werd bekend als commentator bij DWDD. Nu werpt hij zich op als dé mondkapjesinkoper van Nederland. Hoeveel maskers verkoopt zijn Hulptroepen Alliantie? „Daar mag ik niks over zeggen.”

Of de verslaggevers een mondkapje willen? „Als jullie je daar prettig bij voelen dan kan dat natuurlijk.” Sywert van Lienden wijst naar het doosje op de vergadertafel. „Deze zijn gemaakt van biomassa. We hebben een databank van zevenhonderd verschillende modellen. We krijgen voortdurend samples toegestuurd uit China.”

Sinds twee maanden importeert Van Liendens organisatie Hulptroepen Alliantie grote ladingen mondmaskers uit China. Direct, met behulp van eigen financiers en zonder tussenkomst van de Nederlandse overheid. En: zonder winstoogmerk. Het heeft Van Lienden de bijnaam ‘chef mondkapjes’ opgeleverd – althans, zo werd hij onlangs aangekondigd in een talkshow.

De Hulptroepen Alliantie is een samenwerkingsverband van bedrijven, vrijwilligers en particulieren. Sommigen doneren geld, anderen leveren gratis diensten. In eerste instantie gingen de maskers vooral naar werknemers in de ‘niet-acute’ zorg: verpleeghuizen, thuiszorgorganisaties en revalidatiecentra. Sinds een week of twee, met de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer op 1 juni in aantocht, zijn ze ook te koop voor particulieren.

Van Lienden, die bekendheid verwierf als politiek commentator bij de De wereld draait door en meeschrijft aan het verkiezingsprogramma van het CDA, werkte de afgelopen jaren als adviseur bij de gemeente Amsterdam. Ook is hij toezichthouder bij een zorginstelling.

Daar zag hij begin maart dat onbeschermde zorgwerknemers een besmettingsbron van Covid-19 begonnen te worden. „Ik zat me op te vreten over het gebrek aan actie van de overheid bij de aankoop van mondmaskers. In een appgroep zeiden we tegen elkaar: dan moeten we het zelf maar gaan regelen.”

Via een contact uit Hongkong van ondernemer Bernd Damme, mede-oprichter van Hulptroepen, konden ze aan mondkapjes komen. Van Lienden: „We vroegen aan die ondernemer: hoeveel kunnen we bestellen? Duizend? Tot mijn verbazing zei hij: de magazijnen liggen vol hier. Zeg maar hoeveel je nodig hebt.”

Eerst werden de vierhonderd werknemers van Van Liendens zorginstelling voorzien. De oprichters financierden de eerste aankopen zelf. „We betaalden van

van de Stichting Hulptroepen, vlnr: Sywert van Lienden, Bernd Damme en Camille van Gestel ons eigen spaargeld, het geld maakten we over via Paypal.” Meer bestellingen volgden, steeds meer zorginstellingen klopten aan voor mondkapjes. „Het was een soort domino-effect.”

Onlinewinkel Coolblue bleek bereid opslag en distributie in Nederland te verzorgen. Voor het transport uit China nam Van Lienden contact op met de KLM: die vliegtuigen staan toch maar aan de grond, konden zij dat niet doen? Dat kon. „En toen stond er ineens een supply chain.”

De Hulptroepen, zegt Van Lienden, doen alles zelf: van de controle in de Chinese fabrieken via het transport tot testen van de mondmaskers, in Nederland én China. „Er is altijd iemand uit de alliantie aanwezig. Je moet gewoon je eigen mensen ter plekke hebben.”

Wie betaalt dat allemaal? Die orders kosten veel geld, toch?

Van Lienden: „We hebben een aantal rijke

Nederlanders en mkb’ers gevonden die zeiden: we maken een pot met werkkapitaal. Het risico dat het een keer misgaat, poolen we met elkaar. Dat [risico, red.] is onze donatie aan de Nederlandse samenleving.”

Wie zijn die financiers?

„Kunnen we niet zeggen. Ze hebben ons in stilte geholpen.”

Bernd Damme, ook bij het gesprek aanwezig: „Ze zeiden: we willen jullie helpen, maar zonder een logo op de site.”

Van Lienden: „Het is een herenakkoord.”

Inmiddels heeft Van Lienden zijn baan bij de gemeente Amsterdam opgezegd en wijdt zich volledig aan de mondmaskers. De Hulptroepen opereren vanuit een gedeeld bedrijfspand in Driebergen, dat grotendeels leegstaat vanwege het coronavirus. Van Lienden en Damme ontvangen in een ruime vergaderruimte. Boven in het kantoor werken zo’n 25 mensen. „En elders in de supply chain nog eens 75.”

Het klinkt onvoorstelbaar, zeggen ondernemers met ervaring in China: binnen enkele weken een betrouwbaar netwerk opzetten van Chinese fabrieken die miljoenen mondkapjes leveren. Zoiets kost maanden, zo niet jaren. En dat terwijl de mondkapjeshandel op het hoogtepunt van de pandemie „een cowboymarkt” was, aldus Van Lienden. Hoe hebben ze dit voor elkaar gekregen?

In het begin, zeggen de mannen van Hulptroepen, gebruikten ze hun eigen connecties met China. Later stapten ze over op „al langer bestaande handelsrelaties”.

Damme had een handel in synthetische diamanten. Die moest in 2018 stoppen door een gebrek aan financiers. Camille van Gestel – de derde compagnon – ver