Kritiek op Halsema na menigte op Dam
De dood van de Amerikaan George Floyd bracht duizenden naar de Dam. Anderhalve meter afstand houden was onmogelijk.
Dat er zoveel mensen op de Dam staan, was niet de bedoeling. De organisatie van de demonstratie tegen het politiegeweld bij de dood van de Amerikaan George Floyd riep op zo veel mogelijk afstand te houden – maar ruim voor de demonstratie begon, bleek dat praktisch onmogelijk. De actievoerders lijkt het niet te deren. „Dit is belangrijker”. zegt Ilayda. „Als er mensen doodgaan om hun huidskleur, dan is een ziekte eventjes wat anders.”
Volgens Moiz Da Silva (21), die met een vriend is gekomen, laat de menigte zien hoe belangrijk dit is. Maar of het verstandig is? „Het is eigenlijk niet handig, nee. We hebben mondkapjes meegenomen en proberen wat afstand te houden.”
De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema kreeg veel kritiek omdat ze de demonstratie had laten doorgaan.
Minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) zei tegen de NOS dat de beelden „pijnlijk” waren om te zien. „In deze tijd waarin we er als samenleving alles aan doen om het coronavirus onder controle te houden, gaat dit echt buiten de perken.” Ook bij veel Kamerleden was de demonstratie in het verkeerde keelgat geschoten. Politici van onder meer VVD, CDA, PVV, ChristenUnie en FVD zeggen niet te begrijpen dat er niet was ingegrepen. „Compleet gestoord”, twitterde Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg (CDA). VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zei: „Zoveel mensen dicht bij elkaar: dat moet je nu absoluut niet willen.”
Tegen de Amsterdamse zender AT5 zei Halsema zondagmiddag dat „demonstratievrijheid een heel groot goed” is. Daarom zag ze geen grond om de demonstratie te ontbinden: „Daarvoor is hij ook te belangrijk en bovendien zijn mensen zelf verantwoordelijk.” Bij de talkshow erkende de burgemeester ’s avonds dat de autoriteiten niet hadden verwacht dat de demonstratie „tot deze proporties zou aanzwellen, daar was de politie niet op voorbereid”. „Dat betekent dat je met politie-overmacht, ME en mogelijk met geweld had moeten ingrijpen”, zei ze dinsdagochtend op Radio 1. Dat was in haar ogen „niet verantwoord” geweest. „Er is daar zoveel emotie, dan is het heel lastig om met de politie – waar het protest zich ook tegen richt – in te grijpen.” Wel erkende Halsema op de radio het eens te zijn met de kritiek dat het te druk was geweest.
Bij een van de toeristenwinkels aan de Dam worden maandag de ansichtkaarten kort voor 17.00 uur haastig naar binnen gehaald. De laatste klanten kunnen nog net een mondmasker krijgen, daarna gaat het rolluik dicht.
Op de Dam verzamelen zich intussen veel mensen voor de demonstratie. Onderliggende reden voor veel demonstranten: geweld en racisme, ook in Nederland.
De opeengepakte demonstranten vormen een groot contrast met de anderhalvemeterregels die tot nu toe het straatbeeld bepaalden. Vooraf rekende de organisatie, het collectief Kick Out Zwarte Piet in samenwerking met Black Queer & Trans Resistance NL, op zo’n driehonderd man. Maar er komen duizenden mensen. Ook in andere Europese steden werd afgelopen weekend gedemonstreerd.
Vanaf een podium in de verte worden demonstratieleuzen aangeheven. De gescandeerde leus ‘Black Lives Matter’ valt ook op veel kartonnen bordjes te lezen. Er zijn spandoeken en veel mondmaskers.
„Dat er zo veel support is en dat er mensen zijn van zoveel afkomsten. Dat doet me goed, ik voel me trots”, zegt de 23-jarige Ilayda. Ze staat met een vriendin net buiten de grote drukte.
We zien geen grond om de demonstratie te ontbinden, daarvoor is hij ook te belangrijk Femke Halsema Burgemeester Amsterdam
Solidariteit
Ook Yael (28, geeft liever geen achternaam) en zijn vriendin (27) zijn onder de indruk van de drukte. Ze hopen dat daarmee een signaal wordt afgegeven: racisme is niet alleen iets uit Amerika. „Het gaat hier om racisme in eigenlijk de hele westerse wereld. Dat is een onderwerp dat voor ons allemaal relevant zou moeten zijn.”
Rond 18.30 uur stroomt de Dam leeg. De vriendinnen Lara Dieudonné (26, uit Luxemburg) en Esma Derdour (32, Parijs) lopen uit het gedrang. „Het voelt goed om solidair te zijn.” De solidariteit voelde ditmaal extra diepgaand, zeggen ze, omdat iedereen zo lang binnen moest blijven.