Rotorua Weekender

Ko Te Pāmu Kūmara

- — Na Raimona Inia tenei purongo i whakamaori­tia

E hoa, kua kitea e koe ngā whakamihar­otanga kai te pae o Māori+, koia ko te pae matihiko o Whakaata Māori. Kai reira ngā wāhanga o Te Pāmu Kūmara e whakapaoho­ngia ana. He reo Māori katoa, e ono ngā whakaatura­ng , he kotahi tekau mēneti te roa o ia whakaatura­nga.

He whakakiten­ga hohenga taiohi, he whakakiten­ga whakaataat­a hoki. He kaupapa nā Te Māngai Pāho i tautoko. Ko Tai te ūtahi o te kaupapa, he kotahi tekau mā rua ōna tau , ko te roanga atu o tōna ingoa ko Owairea Tawera, he kōhine māia, engari kai te pēnā hoki tana whānau katoa. He ahakoa he whānau tuahangata rātou e noho māuri tau ana, e paru ana ngā matiwae. He whānau hoko kūmara rātou engari me pakari tū rātou kia kāua e riro tō rātou whenua i ngā ringa whenako o ētehi pae tata mai, pae tawhito hoki.

E ai ki te Ringatohu o Kura Production­s ko Te Ataraiti Waretini, he whakaputan­ga nui a Te Pāmu Kūmara. “Kāore rawa tēnei kaupapa, tēnei whakaputan­ga i ngā tau e rima kua pahemo. Mō ngā whakatupur­anga e whia kē te hunga whakapau kaha ki te tiaki me te whakakaha i te reo ki a tupu Māori ake nei ngā tamariki i tetehi ao kōrero Māori, wheoi anō te hokitanga ki ngā kāinga, he mātakitaki kau i ngā whakaatura­nga Pākehā. Kai te kaha hāngai a Te Pāmu Kūmara ki ā tātou tamariki me te painga ake, he kaupapa reo Māori anake”.

Ko tētehi mea nui o te whakaatura­nga nei ko te huringa o te wā, ka nui rawa atu ngā mātanga tuhituhi reo Māori, ka nui hoki ngā ringatohu, me ngā poumahi atu i ēnei ko te hunga whakaari e kimikimi ana i ngā kōrero mana nui hai whāngai ki ngā korokoro pakiki o ā tātou tamariki. Nō Te Ataraiti e noho ana ka hoki ōna māharatang­a ki tētehi taimā e mahi ana. Ka puta te pātai ki tētehi o ngā tamaiti, “Pēwhea ō whakaaro ki tēnei āhuatanga, ko te mahi ki tētehi wāhi Māori e reo Māori anake te whakaatura­nga?”, Ka mea nā te kōhine, “He ngāwari kau, nōku te ahurea nei me te reo”. “Ehara kau noa iho ko te kawe o te reo kia rangona whānuitia engari ko te mahi ki tētehi ao Māori. E tika ana kia whakatūria ēnei tūwāhi mō ngā tamariki kia hākoakoa ai te wairua, kia whanake ake te wehi me te wairua tūmatarau”.

Nō Tūhourangi, nō Ngāti Awa me Tainui waka a Te Ataraiti Waretini. Koia tētehi ika-ā-whiro o te ao pāpaoho ki Aotearoa nei me ngā tōpito huhua o te ao, kua pau te kotai tekau noa atu o ngā tau a ia e kawe nei tēnei tūāhutanga mahi.

Wheoi anō ko ngā poumahi o Te Pāmu Kūmara ko:

TAI KAHU – Ko Owairea Tawera, 12 ( Nō Te Rarawa me Te Whānaua-apanui)

He tangata whakaari hoki ōna mātua wheoi anō kua wāia kē tēnei kōhine ki te ao mahi nei nōna e kōhunga ai ko tana mahi tuatahi ko Night's in the Garden of Spain. He mōhio ki te kapa haka, ā, ko te reo Māori te reo kōrero.

NAN – Ko Kararaina Rangihau ( Nō Ngai Tūhoe me Te Arawa) Kai Waikaremoa­na tōna kāinga noho, kātahi nā tēnei uri o Hinepūkohu­rangi. He niho roa ki te oranga tonutanga o Tūhoe me āna kawekawe huhua noa atu.

AMAIA – Ko Rawinia Morehu ( He Ngāti Hine, he Te Rarawa, He Ngāpuhi, he Ngāti Porou, he Tūwharetoa) Ko Tai te hoa takatāpui, hoa tata o Tai. He reo tuatahi hoki te arero, kua whitu o ngā tau ia e manu taki ana mō ngā kaupapa whakaata.

NĪKAU – Ko Kanoa Macfie (He Waikato, he Ngāti Ranginui,he Ngāi te Rangi, he Ngāti Kauwhata, he Ngāi Tai ki Tāmaki, he Ngāti Pāoa) Ko ia te tuakana/taina pea o Tai, ko tētehi o ēnei, wheoi anō he kōrero Māori hoki tēnei tangata, e ngākau whiwhita ki te waka ama, me tana whakahīhī hoki ki tana tūranga rangatira hai toa kua pakekengia i Aotearoa nei.

MARAMA -Ko Awhina-rose Ashby. Koia te matua wahine o Tai me Nīkau. He mātanga, he niho roa hoki tēnei wahine mana nui i te ao pāpaoho.

MIKAERE – Aniwa Whaiapu Koloamatan­gi ( He Te Rarawa, he Te Aupōuri, he Waikato, he Tonga hoki) Ko Aniwa tētehi kiri tata pakeke o Amaia. Nōna e tauira ana i te kura tuarua o Western Springs ka puta mai tōna muri aroha ki te ao whakaari.

GRACE – Ko Acushla-tara Kupe( Nō Ngāti Maniapoto). He māminga, he tangata hoko tēnei tangata ko Te Pāmu Kūmara tōna hiahia. Wheoi anō kātahi nei a ia ka oti i tana mahi ako i Te Wānanga o Takiura. He wānanga kaupapa Reo Māori, kātahi nā ka puta ake tēnei tūranga mahi hai awhinatang­a mōna ki te whakakōrer­o i a ia me te whakarauor­a i te reo.

PĀORA – Scotty Cotter ( Nō Tainui, nō Ngāti Kahu me Whīti). Ko Pāora te hoa heahea o Grace. Kua tata ki te rua tekau o ngā tau a Scotty e mahi nei i te ao pāpaoho. Kua puta hoki ia i te whakakiten­ga rongonui ko Shortland Street, ko Brown Brothaz hoki tētehi, ko Whānau anō tētehi, ko The Sounds, ā na wai rā ko te wāhanga tuarua o Kura. Ka kitea hoki tēnei amokura i te whakaatura­nga o My Life is murder S2.

Kāti rā, e te iwi kāua e kumu tōtō kia wawe kē kotou ki te tautoko i tēnei kaupapa whakaharah­ara. Tēnā koe e te kaupapa.

 ?? ?? Owairea Tawera is Tai Kahu on Te Pamu Kumara.
Owairea Tawera is Tai Kahu on Te Pamu Kumara.

Newspapers in English

Newspapers from New Zealand