‘Ko tēnei hononga i a māua, he hononga rangatira’
Nō te tau, kotahi mano, e iwa rau, e waru tekau mā whitu ka tū tētehi whakawhitiwhitinga tauira tari-o-teora i te iwi taketake o Kanata me Aotearoa. Kai te kaha tonu taua herenga kaumātua, nā wai rā ka puta tētehi kāhui nō Kanata ki tēnei whenua me tā rātau kaupapa whakakore wairua taikaha ki te puku o te hāpori me te kāwhaki wāhine. I pupū ake tēnei hononga i waenganui i a Centre me Waitomo Papakāinga i te tau kua kōrerongia ake nei. “Nā ngā tauira māua ko Katie Murray (OMNZ, Waitomo Papakāinga, Tumuwhakarae) i whakahono. Ka hui mātau, nā wai rā ka huri te ao. Ko tēnei hononga i waenganui i a māua, he hononga rangatira. E mea nei ahau, he kiritata māua’. Ko ngā kupu wēnei a Tammy Christensen te pou kōrero mā te ohu nei.
He huinga whakahirahira e taea ai e rāua ki te whakawhiti whakaaro, ki te tuku mātauranga, ki te tuku awhina e mana ai tētehi, e ora ai tētehi e puta ai rāua tahi i ngā pēhitanga onamata e anga whakaterākura ai ngā iwi taketake. Kua whakaurua e te Centre tā rātau kaupapa (FGC) Family Group
Conference ki Aotearoa nei. Ka rūnanga ngā mema o tēnei rōpū ki ngā poumahi o te Manatika kia mātau ai rātau me pēweha e mana ai tēnei kaupapa, e tū kauae tiketike ai ngā whānau Māori. Kua whakaaraarangia hoki e rātau tētehi whare e pīata kau ana te haki Tino Rangatiratanga. ‘ Ko The Grey Buffalo Wellness Centre he kāinga haumaru e nanao atu ai te wairua o te tangata ki tōna ūkaipō otīā te whenua, te wai, te one otīā te taiao. E hoki ai te tangata ki onamata, kia rukua ai te puna taketake hai oranga mōna. He wāhi tika ki te whakatū wānanga, ki te ako, ki te hui tangata’. E ai ki a Tammy. ‘
He mana tiketike ka kitea i ngā wā e mahi ngātahi ana ngā iwi taketake’. He kaupapa e arahina ana e ngā wāhine rangatira nō Ma Mawi Wi Chi Itata Centre i Winnipeg, Manitoba. Tokorua ngā pirihimana kai tēnei kāhui me tētehi pou rangahau. Wheoi anō, ka kōrerongia e rātau ngā mea kua kitea e rātau. Ka tukuna hoki e rātau ētehi awhinatanga itiiti, nā wai rā, ko te aroha nui ki tēnei kaupapa kua roa e koke whakatemua ana. Ko te tangaengae mau kaha nei i ngā iwi taketake o Kanata me Ngai Māori.
Ko te tikanga o te Ma Mawi Wi Chi Itata, ‘ Mā te mahi tahi e ora ai tātau katoa’. He Cree a Tammy nō Norway House First Nation, kua rua tekau mā rima o ngā tau ki tēnei whare awhina, nā ko ia te pikitūranga ināianei engari taihoa ia ka whakawhiwhia ki te tūnga rangatira whakahaere. Nō te tau kotahi mano, e iwa rau, e waru tekau mā wha ka whakatūngia tēnei kāingaā-iwi taketake, tēnei kāinga manaaki i runga i ngā taumahatanga pōrearea e tāmi nā i ngā iwi taketake o Kanata, ara, ko te kāwhaki tamariki taketake e te whenua rangatira tauiwi. I ēnei rā e kawea ana e rima tekau kaupapa whakaora, whakamana me te aukati mahi tautauhea ki ā rātau kāinga kotahi tekau mā waru, mātua ko te nuinga kai te tāone o Winnipeg. E rua rau tangata kai tēnei rōpū e mahi ana engari anō te hunga awhina, te hunga mahi aroha e waru rau noa atu. He kāinga haumaru tamariki, whakateitei wāhine, whakamana tangata katoa ēnei mea ka taea e ā rātau tini kaupapa whakamana.
Ko te uho o Ma Mawi Wi Chi Itata he ritetahi nei ki te kaupapa E Tū Whānau. ‘ Kai te whakaaro kotahi ngā whare e rua nei, he ahakoa kai tētehi whenua kē atu, kai whenua anō tētehi, ara kia tiakina, kia hākoakoa kia motuhake te mana o te hāpori, ka rua, e koke whakatemua nā ki te whakapakari ngā tamariki kia manawa hinau, te whānau me te hāpori hoki, ko te mea kē kai te whakatakataka mātau i te pae tawhiti’. He ahakoa ngā tini herenga ki waenga nui i ngā whare e rua nei, kātahi nei rāua ka oti i te tuku i ō rātau moemoeā, whakapapa me te mahi i tētehi huinga matihiko e kī a nei ko Poutokomanawa Hāpori Hui 2022. Ka tae ngā rangatira ki Aoteaora ā te wiki nei.
—