Fakta. Roe mot Wade

Banebrytende dom i USAS høyesterett i 1973.

Den innførte retten til selvbestemt abort i landet.

Parter i saken var gravide Norma Mccorvey (21), en tobarnsmor i Texas, og Henry Wade, en lokal statsadvokat. Mccorvey ble kalt «Jane Roe» i sakspapirene.

Dommen bestemte dette: I første tredjedel av svangerskapet kan myndighetene ikke forby abort. I andre tredjedel kan de ha noen rimelige helsebegrensninger. I siste tredjedel kan abort forbys, men ikke hvis forbudet er helsefarlig for mor.

I utkastet, som er ført i pennen av den konservative dommaren Samuel Alito, blir det gjort eksplisitt klart at Roe v. Wade må opphevast fordi dommen aldri burde vore avsagt i første omgang.

Vi veit frå denne teksta at høgsterettsjustitiarius John Roberts ikkje er del av fleirtalet i denne saka. Dermed står det 5–4 i hovudspørsmåla. Dette er basert på ei tentativ votering dommarane gjorde etter høyringane om saka i desember.

Sidan då har Samuel Alito skrive dette utkastet som no vert sirkulert i Høgsterett og altså vart lekka. Det finst ei teoretisk mogelegheit for at ein av dei fire andre hopper av, kanskje som følgje av det enorme offentlege presset som no kjem til å komme mot Høgsterett. Men truleg er

❝ 39 prosent av amerikanske kvinner i fruktbar alder bur i eit fylke der det ikkje finst eit aborttilbod, og fleire vil det bli

dette slik dommen kjem til å sjå ut.

«Det er på tide å føye seg etter Grunnlova og gje spørsmålet om abort tilbake til folket sine valte representantar», skriv Alito i utkastet.

Og folket sine representantar står klare: I 13 delstatar finst det såkalla «triggerlovar», som vert utløyste om så skulle skje, og som fullstendig fjernar retten til sjølvvald abort i delstaten. Fleire andre delstatar har ulike lovar som sterkt avgrensar eller forbyr abort. Dei kan tre i kraft dersom Høgsterett opphevar Roe mot Wade.

Hjarteslagloven i Texas. I september i 2021 vedtok Texas ein såkalla hjarteslaglov.

Den set abortgrensa på seks veker fordi det er tidspunktet ein kan høyre hjartelyd frå fosteret. Forsøk på å stanse lova i påvente av rettsprosessar på lågare nivå er