Almmuha nuoraidromána
Dán jagi lea Sámediggi várren 6 miljovnna ruvnno sámi girjjálašvuhtii. Saia Marilena Stueng lea okta sis gii dál beassá almmuhit iežas vuosttaš nuoraidromána.
Dál lea almmuhuvvon geat ožžot girjjálašvuođadoarjaga. Sámediggeráđđi lea juolludan doarjaga sámi girjjálašvuođa almmuhemiide dán jahkái. Lagabui čuođi ohcama ledje boahtán, ohcansubmi oktiibuot sullii 25 miljon ruvnnu. Dán jahkái lei várrejuvvon sullii 6 miljon ruvnnu sámi girjjálašvuhtii.
– Nuoraidgirjjálašvuohta sámegillii lea guhká jearahuvvon, nu ahte dán jagi mii leat válljen vuoruhit dan. Earret eará leaba guokte áibbas ođđa čálli ožžon doarjaga iežaska mánusiidda. Goappašagat leaba váldán čállioahpu, muitala ráđđelahttu Mariann Wollmann Magga.
Liiko girjjálašvuhtii
Saia Marilena Stueng eallimis lea girjjálašvuohta stuora oassi. Son lea váldán Sámedikki ja Sámi Dáiddaráđi/sámi girječálli Searvvi lágidan čállioahpu maid, man oktavuođas lea čállán earret eará noveallaid.
– Mun liikon lohkat girjjiid, ja lean lohkan olu girjjiid. Lean čállán noveallaid, ja lean álo háliidan čállit romána maid, dadjá son.
Edel Máret Gaino lea maid váldán čállioahpu ja son čállá «Balddonasat vai veahkit» nammasaš girjjistis earálágan, gáppus muitalusaid maidda olmmoš háluhisvuođain geasuhuvvo. Girji lea čállojuvvon nuoraid várás, muhto lea maid buorre girjjálašvuohta rávesolbmuide. Dasa lassin lea juolluduvvon doarjja sihke ođđa mánáidgirjjiid, diktagirjjiid, sárggusráidduid ja fágagirjjiid almmuhemiide. Earret eará lea «Tjirrh/čebo» nammasaš mánáidgirji ožžon doarjaga. Dan lea Laila Mattson Magga čállán ja dan originálamánus lea sihke lulli- ja davvisámegillii. Maiddái Samuel Gaelok mánáidgirji, «Ruoppsisgállo», julevsámegiela originálamánusiin, lea ožžon doarjaga.
Hui somá
Saia Marilena romána «Hamburgerprinseassa» lea okta girjjiin maid Sámediggi válljii vuoruhit iežaset ruhtadoarjagiin. Dál ollašuvvo juoga mii guhká lea leamaš niehkun.
– Dá lea juoga man ledjen sávvan oažžut, nu ahte lea hui somá. Mus lea guhká leamaš niehku čállit romána, ja dál galgá almmuhuvvot mu girji. Illudan, lohká Saia Marilena.
Earenoamáš nieida
Saia Marilena lea válljen čállit romána nieidda birra gii lea hui earenoamáš. Go Ávvir sihtá mui- talit eambbo girjji birra, de ii dovddat dađi eambbo.
– Girji lea váldopersovnna birra, gii lea hamburgerprinseassa, ja hamburgerprinseassa lea hui earenoamáš nieida. Duođi eambbo in áiggo muitalit girjji birra, vai olbmuide šaddá gelddolažžan lohkat, ja besset ieža gávnnahit mii geavvá girjjis. Mun ieš nu liikon iežan girjái, ja lea hui somá go earát maid liikojit dasa, go leat válljen vuoruhit dan almmuheamis, dadjá son.
Áigu joatkit
Vaikko su girji ii leat vel almmuhuvvon, de lea juo álgán jurddašit ovddos guvlui, ja diehtá ahte dá lea juoga mainna áigu joatkit.
– Lean juo čálligoahtán nuppi romána. Liikot čállit, ja joatkkán áinnas čállimis girjjiid, loahpaha Saia Marilena Stueng.