– Sáhttit ČOAVDIT dán bártti NAV ovddas
Guovdageainnu sátnejođiheaddji Johan Vasara muitala iežas vásihan NAV:S heajos sámegielbálalusa gieskat go šattai áhččin. Dál lea bargamin NAV Sámi ollašuhttit.
Ávvir čálii mannan vahkos Máret Laila Anti birra guhte lea vásihan ahte NAV sámegielbálvalus lea váddása duohken. Guovdageainnu sátnejođiheaddji Johan Vasara lea ovttaoaivilis, su mielas ii leat dálá sámegiel bálvalus NAV:S doarvái buorre, ja dan dihte dahke suohkanstivrras mearrádusa ásahit sámi NAVguovddáža.
Vasara vásáhusat
Vasara ii leat duhtavaš NAV sámegiel bálvalusain, ja lohká iežas maid vásihan heajos sámegiel bálvalusa.
– Go riŋge NAV:I de lea dárogielat olmmoš gii vástida, ja son gii riŋge ferte čilget iežas rivttiid. De oažžu dieđu ahte sámegielagiin it beasa hupmat ovdal go moatti beaivvi siste, ja de sáhttet doppe riŋget jo beaivvi maŋŋel, muhto muhtumin sáhttá mannat vahkku ovdal go riŋgejit. Olmmoš han lea bidjan iežas áiggi dasa, ja go juste dalle go sii riŋgejit ruovttoluotta, de it soaitte astat hupmat, muitala Vasara.
Nuorra áhčči
Vasara muitala ahte leat ollu dieđut maid birra ii diehtán go šattai áhččin, ja de bohtet ollu ruđalaš váikkuhusat go NAV bealis ii leat buorre gulahallan.
– Nuorra olmmoš han ii dieđe buot, ja go šadden áhččin, de ledje ollu bealit maid in diehtán, earret eará in diehtán goas ja movt galggan buktit dieđihankoartta NAV:I, dadjá Vasara.
Sentraliseren ii doaimma
Vasara muitala ahte son lea vásihan ahte sentraliseren ii doaimma, ja ahte sámi bálvalusat jávket go bálvalus lea stuora gávpogiin.
– Vuosttažettiin ledje olbmuid vásáhusat mat dahke ahte mii álggiimet bargat oažžut sámi NAV beannot jagi áigi, dadjá Vasara. Vasara deattuha vel ahte sámegielagat, geat dál barget NAV:S, doaimmahit barggu bures, muhto dat lea čihkkojuvvon NAV systemii.
Sis-finnmárkkus manahit rivttiid
Statistihkat čájehit ahte NAV geavahuvvo unnán Sis-finnmárkkus, ja Vasara dadjá ahte dat sáhttá dagahit ahte sii manahit rivttiid.
– Vaikko Sis-finnmárkkus lea oalle olu bargguhisvuohta, de ii geavahuvvo NAV beare ollu. Olbmot manahit rivttiid, ja das maiddái leat ollu ruđalaš váikkuhusat, dadjá Vasara.
Ii leat dohkálaš
Leat máŋga lága maid NAV rihkku jos ii fála sámegiel bálvalusa sámi hálddašanguovllus, ja Vasara mielas ii leat dat dohkálaš.
– Lea čielggas ahte NAV galggašii fállat buori sámegiel bálvalusa, ja álbmotčálgolága, sosiálalága ja dieđusge giellalága mielde galggašii leat dát fálaldat, dadjá Vasara.
Vasara muitala ahte sámi NAV lea stuorra vejolašvuohta stádii, ja son muitala ahte stáda bargo- ja sosiálaministtar Annikken Hauglie ii hilgon dán ášši.
– Mii leat fállan čoavdit dán bártti stáda ovddas, ja dát lea iešalddis skeaŋka NAV vuogádahkii, dadjá Vasara.
Sámi telefovdnabálvalus
Vasara muitala ahte go galget ásahit ođđa doaimmaid, nu go sámi telefovdnabálvalusa NAV:I, de ferte leat stuorát ásahus, ja dan dihte háliidit ovttasbarggu Kárášjogain.
– Sámegiella ii boađe iešalddis stuora gávpogiin, nu ahte mii háliidit ovttasbarggu Kárášjogain, ja doppe vurdet seamma gielddastivrra mearrádusa. In dieđe gosa váldokantuvra šattašii, muhto dat váldoášši lea oažžut sámi NAV Guovdageidnui ja Kárášjohkii, muitala Vasara.
Dán ovttasbarggu oktavuođas háliidivččii Vasara maiddái eanet sámi doaimmaid bidjat johtui.
vikar3@avvir.no