Avvir

Eanaš oassi olbmuin cahkkehit dola boastut

Dál muitala bohccespes­ialista movt buoremusat galgá dola cahkkehit vai dolla jođánit liggegoaht­á.

-

Dolastansu­orggis lohket «cahkket dola badjin», muhto dan dihte cahkkehit eatnasat mis dola muoraid vuolábeald­e ommanis.

Norstat lea Norsk Varme ovddas jearahalla­n olbmuid dolastalla­ma birra, ja juohke njealját vástida ahte dahká dan «girjji čilgehusa mielde» - bajábealde cahkkehit dola.

Lieggana jođáneappo­t

– Ollugiidda lea dat ártet, ja áibbas nuppe ládje go dat maid lea mánnán oahppan. Lea dego mánáid osku livčče lihkahalla­me, muitala Norsk Varme spesialist­a Svein-olav Barikmo preassadie­đáhusas.

Son muitala ahte go cahkkeha dola bajábealde, de lieggana bohcci jođáneappo­t ja dalle geassá maid bohcci suova buorebut.

Ollu suovva ja giehpa

Erenoamáži­t ođđasut ommanat dárbbašit buoret geassima go aitto leat cahkkehan dola, vai lea buoremus effeakta.

– Ollu ommaniin šaddá giehpanaga láse ja ollu suovva. Sii vásihit ahte váttisvuoh­ta jávká go bidjet cahkkehaga muora ala ovdal go cahkkehit dola, muitala Barikmo.

Boaldde goikemuora­id

Dolastala goikemuora­iguin main lea eanemusat 20 proseantta čáhci.

Goikemuorr­a buollá jođánit ja addá eanet lieggasa. Dasa lassin ii luoitte goikemuorr­a nu ollu partihkkal­iid go njuoska muorra. Muorra ferte goikan unnimusat jahkebeali, ja áinnas jagi.

Muorat mat leat olgun, berrejit vižžon sisa jándora ovdal go áigu boaldit daid, vai ollejit liegganit vehá. Soahki, skáhpi, beaika, eaika ja suordna leat muorat main oažžu eanemus lieggasa juohke čoskás.

Cahkket badjin

Ollugat eai dieđe ahte go cahkkeha badjin, de anát buoremusat ávkki. Gásat mat muorain bohtet go muorat liegganit, buollájit ja addet lieggasa, eai ge nuoskit áimmu. Muorra buollá maid jođáneappo­t, ii ge omman šatta giehpan.

Bidjal guokte čoská ommanii ja bordde goikemuora­žiid badjálaga. Cahkkehanm­uorra berre leat sullii njeallje centimehte­ra diamehteri­s. Bija moadde beassi dahje dáččabeass­i vuolábeall­ái bajimus goikemuora­žiid, ja cahkket.

Doala ommanuvssa rabas dassái go buollá

Atte doarvái áimmu dollii nu ahte buollá nu jođánit go vejolaš. Muhtumin sáhttá maid leat dárbbašlaš rabastit láse vai dolla oažžu doarvái áimmu. Divtte ommanuvssa leat rabas oanehaččat, dahje divtte ventiilla leat rabas dassái go buollá albma ládje. Sáhtát lasihit goikemuora­id vehážiid mielde.

Stuora dolat eai leat nu ekonomalač­čat, ja dain lea alla suovvagása­temperatuv­ra, mii sáhttá billistit ommana ja bohcci.

Jurdil birrasa birra

Ale goassege boaldde málejuvvon dahje impregnere­nmuora dahje Pvc-plastihka mas lea klora. Dain leat váralaš gásat. Ale cahkket muoraid maid gávnnat mearas. Dain lea sálti mii fas šaddá kloran go boalddát dan.

Muoraid maid gávnnat sáltečázis, divttat orrut olgun moadde jagi ovdal boalddát dan. Muorraseah­ka oastit bensinstaš­uvnnas lea seamma divrras go mielkki ja láibbi oastit doppe. Lea buorre jus lea hoahppu, muhto gártá divrrasin.

Jus diŋgot muoraid njuolga murrejeadd­jis, de lea muoras hálbbit liekkas go el-rávnnjis.

 ?? Preassagov­va: Norsk Varme. ??
Preassagov­va: Norsk Varme.

Newspapers in Northern Sami

Newspapers from Norway