Dárbu ohcalit veahki riikkaidgaskasaččat
Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka lea deaivvadan Ovttastuvvon Našuvnnaid (ON) Olmmošvuoigatvuođalávdegotti vákšunorgánain, ovdal go Norga galgá gulaskuddamii njukčamánu 14.15 beivviid, siviila ja politihkalaš vuoigatvuođaid konvenšuvnna (SP) čađaheami birra. Sámediggeráđđi lea buktán molssaevttolaš raportta sámi álbmoga dili birra, mii kommentere ja boahtá lassin Norgga 7. stáhtusraportii. Čoahkkimis deattuhii ge Muotka sisabahkkenáššiid sámi guovlluin, ja váilevaš konsultašuvnnaid. Muotka maid čilgii Alimusrievtti duomuid, Jovsset Ante Sara- ja Langesundforbindelsen-áššiin.
Dál leat ge oaidnán guhkes áiggi juo, ahte sápmelaččaid áššiide lea unnán doarjja riika dásis, beroškeahttá makkár ráđđehusat leat stivren dahje stivrejit Norggas. Sámediggi dieđus geahččala nu bures go sáhttá váikkuhit sámi áššiid rievttes geainnuid ala, muhto lea unnán ávki go guovddáš eiseválddiin ii leat dáhttu. Dan leat maid oaidnán maŋemus áiggis, ahte ii Norgga bajimus duopmostuolus olit gosa ge sámi guoski áššiiguin, earret eará «Jovsset Ántte-ášši» ja «Langesundforbindelsen-ášši» máid Muotka lea ge rapporteren
ON vuogádahkii.
Lea áibbas vissis, ahte Sámediggi ferte boahtte áiggis ollu eambbo návccaid geavahit go raporterejit riikkaidgaskasaš ásahusaide sámiid dili.
Sáhttit ge maiddái namuhit eará áššiid, main sámit eai vuoruhuvvo. Dat leat ge ovdamearkka dihtii sámi mánát geat eai oaččo oahpu skuvllain iežaset gillii ja gielas, min vuorrasat ja buohccit geaidda ii fállo dearvvašvuođaásahusain dikšu máid dárbbašit ja sámi ealáhusat ja birgejumit mat goariduvvojit, nugo Deanučázádaga luossabivdu, mearraluossabivdu, vuotnaguolásteapmi, boazodoallu ja eanandoallu arktalaš guovlluin. Sámi kulturásahusaid huksemiidda maidda eai vuorut ruđa. Ii ge min sápmelaččaid iežamet álbmotválljejuvvon parlameanttas leat fávdnát váikkuhan váilevašvuođat, go ii leat albma ráđđádallanortnet fámus gaskal Sámedikki ja Stuorradikki.
Lea áibbas vissis, ahte Sámediggi ferte boahtte áiggis ollu eambbo návccaid geavahit go rapporterejit riikkaidgaskasaš ásahusaide sámiid dili. Dan bargui jáhkkit dárbbu cegget ollu stuorát apparáhta, mas leat mielde sihke politihkkarat, olmmošvuoigatvuođa juristtat ja akademihkkarat, go de jáhkkit álkit oažžut doarjaga riikkaidgaskasaččat. Dat goit orro oalle čielggas, ahte lea unnán ávki geahččalit oažžut «alla hearráid guhkkin Oslos eret» ipmirdišgoahtit min sámiid dárbbuid. Eai dáidde rahpasit čalmmit ovdal spižá dinejit riikkaidgaskasaš ásahusain. Juste doppe ferte ge Sámediggi ja sápmelaččat álgit oččodit doarjaga sámi áššiide.