Duopmu lea čielga diehtu neahttacielaheddjiide

Diibmá čálii muhtun Nordlándda dievdu Avisa Nordland kommentárasajis ahte son ávžžuha olbmuid vuodjit bohccuid njeaiga, ja muitalii son ieš láve geahččalit mieleavttus vuodjit bohccuid njeaiga, ja čálii «eanas háviid deaivvan uvssain». Son govvidii sápmelaččaid sámebirun, geat eai leat guhkibut go 1,30 mehtera ja sis hakso suovvahádja. Son čálii loahpas «No gidd e ikke skriv meir, bi så fette provosert på disse samejaevlan. Burde ha bedt dem reise til h...», maid jorgalat čuovvovaččat : «Dál in gille šat eambbo čállit, hárdašuvan daid birusápmelaččaide. Galggašii dáhttut sin fárret h…».

Dan váiddii Hans Petersen, gii lei dolkan oaidnimis ahte sápmelaččat ja eará unnit álbmogat cielahuvvojit. Politiijat čuovvuledje ášši, ja áššáskuhtte dievddu rihkkon ráŋggáštuslága 185 paragráfa. Dál lea Salten diggegoddi dubmen dievddu go lea ovddidan vašši cealkámušaid sámiid vuostá, ja dan láhkarihkkuma ovddas oažžu 15.000 ruvnno sáhku ja 18 beaivvi evttolaš giddagasduomu.

Lea ge vuosttaš geardde go dákkár ášši lea meannuduvvon Norgga dikkis, ja danne lea duopmu stuorra vuoitun sámiide, geat dávjá šaddet vásihit cielahemiid neahttabáikkiin. Dál lea ge celkon duopmu ahte dákkár roavva cielahemiid ii sáhte okta ge gohčodit dušše leaikan, dahje čiehkádit cealkinfriddjavuođa duohkái. Vaikke dát duopmu ii leat fámus vel, de aŋkke sávvat dat duopmu bissu, go dat boahtá čielggadit bures dan goas sániiguin sáhttá šaddat láhkarihkkun. Lea ge čielga signála olggosguvlui, ahte olbmot fertejit gal moddii smiehtastit ovdal čálistit juoidá internehttii. Sámit šaddet ge oaidnit ja gullat cielahemiid interneahtas, sihke sosiálamediain ja eará mediaid kommentárasajiin, ja dat ollu unohas cealkámušat dávjá loavkašuhttet sámiid.

Dát ášši eahpitkeahttá boahtá čielggadit gokko manná rádji ovddidit vašši cealkámušaid sámiid vuostá. Dasa lea ge dárbu go sámit dávjá fallehuvvojit sániiguin neahtas. Liikká jáhkkit ahte olu cielaheamit eai goasse árvvoštallo ráŋggáštuslága ektui, go daid ii váidde okta ge. Lea dan láhkai ahte politiijat sáhttet ieža čuovvulit buotlágan áššiid, jus oidnet dat sáhttá rihkkut lága. Dan fertejit maid šaddat čeahpibun dákkár cielahanáššiin, go dat lea veahkkin eastadit cielahemiid ja dasa maid šaddá eambbo fuomášupmi. Ihttin lea ge Sámi Álbmotbeaivvi ávvudeamit, nu ahte dát duopmu almmuhuvvui hui vuogas áiggi, go dalle leat sámit oidnosis juohke sajis. De dáidet ollu «neahttastáluin» sakŋidit suorbmageažit juoidá fasttiid čálistit sámiid birra, muhto sávvamis dat duopmu bisseha muhtun cielaheddjiid.

Vaikke dát duopmu ii leat fámus vel, de aŋkke sávvat dat duopmu bissu, go dat boahtá čielggadit bures dan goas sániiguin sáhttá šaddat láhkarihkkun.