EVTTOHA JOATKIT girjebusse
Bargiidbellodaga sámediggeáirasiid parlamentáralaš jođiheaddji, Ronny Wilhelmsen, evttoha Sámedikki reviderejuvvon 2019 bušeahtas joatkit girjebussedoaimmain.
Stáhta lea juolludan reviderejuvvon stáhtabušeahtas 10 000 miljovnna kruvnna oahpponeavvuide ja 935 000 kruvnna eastadit givssideami. Sámedikki ollislaš bušeahta lea dál 514 004 000 kruvnna. Dasa lassin lea báhcán Sámedikkis 3 535 817 kruvnna badjelbáza diimmá rehketdoalus maid Sámediggi dál juohká.
Háliida joatkit girjebussefálaldaga
– Ja de lea girjebusset. Mii háliidat álggahit girjebussevejolašvuođaguorahallama ja danin leat juolludan dasa 135 000 kruvnna. Mii háliidat girjebussiid boahtteáiggis maid ja čájehat dan iežamet bušeahtaárvalusas. Danin leat maid čállán dan čielgasit buseahta vulobeallái, čilge Bargiidbellodaga Sámedikki parlamentáralaš jođiheaddji Ronny Wilhelmsen.
Son lohká dát lea fálaldat doaresbeal ássi olbmuide. Vaikko gieldda ja fylkka girjerádjosiin leat sámegiel girjjit, de lea váttis daid fállat doaresbeal ássiide.
– Girjebusset han leat girjerádjosiid fálaldat doaresbeal ássiide. Min mielas lea girjebusse-prošeakta bures lihkostuvvan ja jus váldá identitehta ja kultuvrra mielde, de ealáskahttá maid dáid guovlluin identitehta ja kultuvrra, deattuha Wilhelmsen.
Gávdne 750 000 kruvnna
– Dál lea boahtán reviderejuvvon stáhtabušeahtas logi miljovnna kruvnna liigeruhta. Mu mielas lei váttis fuomášit maid Sámediggeráđđi lea evttohan. Fertiimet ráhkadit iežamet rehketdoalu. Jurddašeimmet vuos ahte mis lei 13 730 817 kruvnna maid galggaimet juohkit, muhto čájehuvvo ahte mis lea 14 470 817 kruvnna maid sáhttit geavahit, oktiibuot 750 000 kruvnna. Mii leat geahččan maid Sámediggeráđđi lea evttohan ja árvvoštallan daid, lohká Bargiidbellodaga (Bb) sámedikkeáirasiid parlamentáralaš jođiheaddji, Ronny Wilhelmsen.
Son muitala ahte sii háliidit erenoamážit doarjut girjebusse, Álttá gieldda mánáidgárddi álggaheami ja sámi mánáidteáhterprošeavtta Deanus.
Bargiidbellodaga evttohus bušehttii
Bargiidbellodat háliidivččii dan 3.5 miljovnna kruvnna geavahuvvot ná reviderejuvvon bušeahtas:
• Ođasmahttit oahppaplánaprošeavtta 400 000 kr
• Rádjárasttildan skuvlaovttasbarggu Sámis – Sirpmá prošektii 280 000 kr
• Stipeanda alit ohppui
300 000 kr
• Áltá, gieldda sámi mánáigárddi – álggaheapmái, ovttasbargo prošektii 400 000 kr
• Árbediehtoprošektii 200 000 kr
• Nannet mearrasámi vuoigatvuođaid 400 000 kr
• Guorahallat olles boazodoallolága 270 817 kr
• Sámi mánáidteahtera, Deanu prošektii 250 000 kr
• Ridduduottarmuseii 500 000 kr
• Doaibmahálddašanvuogádaga prošektii 00 000 kr
• Girjebusse vejolašdutkanprošektii 135 000 kr
Oktiibuot 3 535 817 kr Girjebussedoaibma galggašii joatkit maiddái jagi 2020 maŋŋá.
Doarjja Sirpmá skuvlla rádjarásttildanbargui
Ronny Wilhelmsen čilgegoahtá manin Bargiidbellodat háliida vuoruhit ná, mo čilgejuvvon bajábealde.
Sámediggeráđđi lea evttohan 440 817 kruvnna ja Bargiidbellodat evttoha 400 000 kruvnna skuvlla rádjárasttildanbargui. Skuvla rádjárasttildanbargui lea sihke ráđđi ja Bb lea árvalan 280 000 kruvnna.
– Eai leat eará skuvllat rádjárasttildanprošeavttat. Ráđi evttohusas eai leat čállán Sirpmá, muhto mii háliidat ahte galgá čuožžut Sirpmá go mii oaivvildat dasa dat galget mannat dat ruđat. Mii háliidat geavahit 50 000 kr eambbo stipendii alit ohppui, lohká son.
Sámi mánáidgárdi Álttás dehálaš
Sámediggi ja Áltá gielda lea soahpan ovttasbargošiehtadusas.
– Mii Bb:s háliidat ahte Álttás galgá leat gieldda sámi mánáidgárdi. Lea dehálaš midjiide ahte gielda fállá dákkár fálaldaga sámi mánáide. Dál go álggahit sámi mánáidgárddi, de háliidat mii addit 400 000 kruvnna álggahanruhtan. Čájehan dihtii Áltá gildii, ahte Sámedikki mielas lea sámi mánáidgárddit hirbmat dehálaččat ja Áltá gielda lea dehálaš sámiide. Mii jáhkkit dát lea vuohki mainna mii olahat guhkás, lohká Wilhelmsen.
Nannet mearrasámi vuoigatvuođaid
Árbediehtu prošektii árvala sihke ráđđi ja Bb juoludit 200 000 kruvnna. Wilhelmsen lohká dát máhttu lea ain dehálaš Sámediggái.
– Mii háliidat ahte mearrasámi vuoigatvuođat nannejuvvošit ja mii juolludat dasa 400 000 kruvnna. Mii han eat leat eanetlogus ii ge mis leat Sámediggeráđđi. Čakčat árvaleimmet ovtta virggi hálddahusas go mii háliideimmet mearrasámi vuoigatvuođaid nannet. Muhto lea Sámediggeráđi válddis mo dan dahkat. Mearrasámi vuoigatvuođaid nannemiin ferte eambbo bargat. Sámediggeráđđi sáhtá dan barggu nannet hálddahusas dahje maiddái Sámediggeráđis. Dehálamos lea oažžut olbmo bargagoahtit dáinna áššiin ja heivehit barggu, čilge Ronny Wilhelsen.
Doarju sámi mánáidteáhtera
Sámediggeráđđi lea evttohan 850 000 kruvnna guorahallat boazodoallolága ja boazodoallohalddašeami prošeavtta.
– Mii evttohat 270 817 kruvnna doarvái guorahallat boazodoallolága ollislaččat. Dat berrešii leat doarvái. De lea sámi mánáidteáhter, Deanu prošeakta man Deanu gielda háliida álggahit, ráhkadit nationála sámi mánáidteáhtermálle nu ahte mánát ohppet sámegiela daguid bokte. Ovdánahttit nuorra mánáid ollislaš olmmožin. Dán barggu háliida Bb doarjut, erenoamážit go oaidnit man bures dat lea lihkostuvvan Deanus. Dan čájeha Ella Marie Isaksena lihkostuvvan, joatká Ronny Wilhelsen.
Lohká Bb lea ovttaoaivilis ráđiin juolludit Ridduduottarmuseii 500 000 kruvnna vai sáhttet álggahit vejolašvuođaguorahallama.
Ásahit ođđa doarjjahálddašanvuogádaga
Sihke Sámediggeráđđi ja Bargiidbellodaga sámediggejoavku leat evttohan 400 000 kruvnna ráhkadit doarjahálddašanvuogádaga.
– Mii dárbbašat dan. Olusat leat moaitán go Sámedikkis lea nu guhkes doarjjaortnetmeannudanáigi go ohcá doarjaga, lohká Ronny Wilhelmsen ja lea ovttaoaivilis Sámediggeráđiin dies.