Dárbu bissovaš orgánii
Norgga Sámediggeráđđi áigu bargat dan nammii ahte Sámi Giellagáldu ásahuvvošii bissovaš ásahussan. Ráđđi cealká ahte lea dárbu ásahit Sámi Giellagáldu bissovaš oktasaš orgánan ja beavttálmahttit rádjarasttildeaddji davviriikkalaš giellaovttasbarggu. Sámediggeráđđi čállá ahte lea dehálaš ásahit Sámi Giellagáldu bissovaš davviriikkalaš normerenorgána sámi gielaide ja mii doaimmašii giellaovttasbarggu rádjarasttildeaddji orgánan. Sámediggi bidjá eaktun bissovaš orgána ásaheapmái ahte buot sámedikkit mihtet ovttasbargat. Sámediggi oaidná maid dárbun sihkkarastit sámi iešmearrideami, ja dan evttohit dahkat dan bokte ahte ásahuvvošii stivra Sámi Giellagáldui mas leat guokte lahtu ja guokte várrelahtu juohke Sámedikkis. Viidáset bidjá Norgga Sámediggi eaktun ahte organisašuvnnas galget leat giellamielbargit nu ahte normerenbarggus sáhttá váldit vuhtii dan golbma riikka eanetlogugielaid váikkuhemiid sámegielaide, ja váldit vuhtii buot sámi gielaid erenoamáš dárbbuid ja hástalusaid.
Sámi Giellagáldu lea ásaheami rájes 2013:s leamašan gaskaboddosaš. Dál lea áigi ja dárbu ásahit dan bissovaš gaskariikkalaš orgánan. UNESCO mielde leat buot sámegielat áitojuvvon dahje duođalaččat áitojuvvon gielat. Danne dárbbašit sámegielat bissovaš doaibmabijuid daid gáhttemii ja ovddideapmái. Gielaid normeren lea vuođđun buot giellaovddideapmái guoski bargguide. Dás lea sáhka oktasaš riektačállimis, cealkkahuksehusas ja riikkaidgaskasaš tearbmadiehtovuođu ráhkadeamis. Lea čielggas ahte jus sámegielaide eai gávdno sánit ja doahpagat, de lea veadjemeahttun čađahit eará giellaovddidandoaibmabijuid, nu go ráhkadit oahpponeavvuid, ovddidit korrektuvra- ja eará giellaovddidanreaidduid iešguđet sámegielas ja sámegillii.
Sámegielaid seailluheami ja ovdánahttima dáfus sávvat ahte riikkain lea politihkalaš dáhttu juolludit bissovaš ruhtadeami Sámi Giellagáldui. Bissovaš orgána haga mii bargá gillii guoskevaš gažaldagaiguin sáhttá dilli áiggi mielde šaddat hehttehussan sámegielaid seailluhan- ja ovddidanbargguide. Oktasaš orgána sáhttá dáhpáhuvvat nu ahte sápmelaččat riikkaid gaskka eai šat gulahala. Ovdamearkan dasa sáhttá leat davvisámegiella mii hubmojuvvo golmma riikkas. Jus ii leat orgána mii koordinere giellabargguid, de sáhttá geavvat dainna lágiin ahte riikkaid váldogielat váikkuhit sámegillii, ja da váikkuhus dahkat ahte veahážiid mielde bohtet atnui dakkár sánit maid giellahubmit eai dovdda. Ovdamearkka dihtii jus Norgga bealde váldojuvvo dihto sátni mii boahtá dárogielas, de Suoma bealde olbmot, davvisámegiela hubmit, eai dovdda dan sáni, ja de váikkuha gulahallamii veahážiid mielde.
Bissovaš orgána haga mii bargá gillii guoskevaš gažaldagaiguin sáhttá dilli áiggi mielde šaddat hehttehussan sámegielaid seailluhan - ja ovddidanbargguide.