– Fefo RIHKKUI šiehtadusa
Maŋŋel go ealgabivdojoavku, mii bivddii Čorotoaivvis, Kárášjogas, mannan čavčča heaittihii bivddu go eai šat beassan luovos beatnagiin bivdit, de sii leat váidalan bivddu Fefoi.
Anita Balto Nordsletta ja su bivdojoavku bivde Čorotoaivvi bivdoguovllus, Kárášjoga davábealde. Vihtta beaivvi sii besse bivdit ovdal ožžo dieđu Fefo:s ahte beatnagat galget gitta.
Go bivdojoavkkus leat beatnagat mat leat oahppan ja hárjánan luovos bivdit, de ii oaidnán bivdojoavku šat ávkki bivdit bivdoguovllus.
– Mii mearrideimmet heaitit go lei šiehtadusrihkkun Fefo bealis. Ii namuhuvvon mihkke go čáliimet šiehtadusa ahte bivdoguovllus sáhttá boahtit gáržžideapmi ja bivdu bissehuvvot, dadjá Svein Nordsletta, gii lei mielde bivdojoavkkus ja lei doaibmi bivdojođiheaddjin go joavku dieđihii ahte sii heitet bivdimis.
Eai ožžon váruhusa
Fefo lea namuhan Guovdageainnu bivdoguovlluid Njivlevuomi, Mierovári ja Stuorajávrri ja Álttá bivdoguovllu Iešjávrri davábealde, gosa bohccot sáhttet boahtit ja gos sii ávžžuhit veaddit beatnaga jus guovllus leat bohccot dahje sávzzat. Kárášjoga bivdoguovllut eai namuhuvvo.
Čakčamánu 5. beaivvi oaččui bivdojoavku dieđu Fefos ahte siiddat leat johtimen guvlui ja ahte Fefo ávžžuha veaddit beatnagiid.
– Dat ii lean eavttuin mielde maid vuođul mii leat čállán šiehtadusa. Guovdageainnus ja Álttás gal lea namuhuvvon ahte sáhttá boahtit gáržžideapmi, Kárášjogas ii namuhuvvo dat seamma, ja dalle lea min oaivila mielde šiehtadusrihkkun, joatká Nordsletta.
Váidalan bivddu
Dál lea bivdojoavku geahččalan váidalit bivddu Fefoi, go oaivvildit ahte Fefo lea rihkkon bivdošiehtadusa go eai leat almmuhan ovdagihtii ahte sáhttá boahtit diehtu veaddit beatnagiid bivddus.
Váidaleamis čujuha bivdojoavku bivddu almmuheapmái ja šiehtadussii, ja ahte ii gostege almmuhuvvo ahte sáhttá boahtit gáržžideapmi bivdui.
Dasa lassin váidala maid bivdojoavku dan go Fefo ođđasit jugii bivdoguovlluid gos bivdu lei loahpahuvvon, de sin bivdojoavku ii lean mielde ge dán veardideamis vaikko sii jo čakčamánu 5. beaivvi adde dieđu Fefoi ahte sii áiggoše sirdit bivdoguovllu go fal rahpasivčči dat vejolašvuohta.
– Mii leat váidalan dan dihte go eat leat ožžon dieđu ahte dákkár mearrádus sáhttá boahtit. Mii eat leat badjeolbmuiguin nárrohallamen ja rigeremen, go eat han mii leat singuin čállán šiehtadusa, muhto Fefoin. Sii livčče ožžon bidjat almmuhussii moadde sáni dan birra ahte guovllus sáhttá bissehuvvot bivdu luovos beatnagiin, čilge Nordsletta.
Hilgon
Bivdojoavku lei sádden váidaga Fefo stivrii, muhto lea meahcástanossodaga jođiheaddji, Einar Asbjørnsen gii lea vástidan. Son vástida ahte Fefo ii leat gáibidan ahte beatnagat galget veddojuvvot, muhto dieđihan viidásit bivdojoavkkuide dan máid boazodoallu lea dieđihan Fefoi. Ja nu sii hilgot bivdojoavkku váidaleami.
Bivdojoavku geahččalii guoddalit váidaleami, muhto Fefo ii vel dohkkehan váidaga. Dál dadjá Nordsletta ahte bivdojoavku ii oainne šat vejolašvuođaid, eará go vuollánit dahje diggái váldit ášši.
– Mis eai leat diet ruđat mat adnojit jus Fefoin galgá lágastit, nu ahte mii orrut vuollánan. Muhto soaitá nu ahte boahtteáiggis addá Fefo čielgasit dieđuid dieid bivdoguovlluid ektui. Dat ahte diet guovllut leat dakkár guovllut gos luovosbeanabivdu bissehuvvo galgá leat albmosis dalle go olbmot ohcet. Go vihtta maŋemus jagi lea Fefo addán dieđu bivdojoavkkuide diein guovlluin, de ledje galgat diehtit ahte Čorotoaivi, Guškkesvuopmi ja Jalgesvárri leat guovllut gos dákkár mearrádus sáhttá boahtit.
Ii mieđit
Fefo lea vástidan váidagii ahte bivdojoavku lea cealkán eret bivdošiehtadusa, juoga masa Nordsletta ii mieđit.
– Mii celkkiimet eret bivdogu
ovllu, eat ge cealkán ahte mii eat áiggo bivdit. Mii čáliimet ahte eat hálit riiddu, muhto háliidit sirdit, vuosttažettiin máttabeallai. Muhto go dat ii lean vejolaš, de dieđiheimmet ahte áiggošeimmet joatkit bivddu go rahpasa muhtin bivdoguovlu, čilge Nordsletta ja jearrá goas Fefo álggii vuorbádit bivdoguovlluid.
– Mus lea hui garra ballu ahte eat lean mielde dien vuorbádeamis. Mun orun dego gullan ahte ledje golbma joavkku mielde ja mii eat lean okta dain.
Biehttalit
Fefo meahcceossodaga jođiheaddji Einar Asbjørnsen dovdá ášši, muhto ii loga sin ovttaoaivilis bivdojoavkkuin. Son čujuha dasa ahte bivdošiehtadus addá lobi bivdit vissis guovllus, vissis eari ja vissis áigodaga.
– Vuosttažettiin de ii leat Fefo sihtan ovttage veaddit beatnagiid, muhto sádden ávžžuhusa boazodoalus viidásit bivdojoavkkuide. Mis lei šiehtadus bivdojoavkkuin ahte sis lea lohpi bivdit eari, ja de lea Finnmárkkuopmodaga geavaheddjiid ovddasvástádus vuhtiiváldit nubbi nuppi, dadjá Asbjørnsen ja lasiha ahte diehtu máid sii sáddejit lea dego lassibálvalussan bivdojoavkkuide.
Geahčadit boahtte bivddu
– Mii fertet geahčadit bivdoalmmuhusa dán jagi ja váruhit movt čállit vai ii leat vejolaš vearrut ipmirdit. Mu mielas orru dán áššis juogasajis vearruipmárdus dan ektui mii šiehtadusas lea. Mii fertet leat várrogasat čállinvugiin, dadjá Asbjørnsen go Ávvir jearrá áigot go lasihit Kárášjoga bivdoguovlluid seamma čállosii gos Guovdageainnu ja Álttá bivdoguovllut namuhuvvojit.
Asbjørnsen lasiha maid ahte boazodoallu lea eará guovlluin maid go Guovdageainnus, Kárášjogas ja Álttás dan botta go bivdu lea, ja ahte sii Fefo bealis sávvet ahte geavaheaddjit gulahallet.