Ain ruhta GUOHTUNROSSUI
Roassogearggusvuođafoanddas lea ain ruhta vaikko leat máŋga čuođi tonna fuođđariid fievrridan orohagaide. Eanandoallodirektoráhta muitala man olu ruhta lea geavahuvvon orohagaide guohtunroasu geažil.
Eanandoallodirektoráhta boazodoalloossodaga direktevra Liv Berit Haetta muitala dan jagi leat olu siiddat ožžon doarjagiid roassogearggusvuođafoanddas guohtunroasu geažil.
– Dan jagi leat leamaš oalle olugat geat leat ohcan doarjaga ja nu sii leat maid ožžon. Ohccit leat sihke Finnmárkkus, Romssas ja Nordlánddas eret. Buot daidda fylkkaide lea mannan doarjja, muhto dieđusge lea mannan eanemus doarjja Finnmárkui. Finnmárkkus lea stuorámus boazodoallu, ja danin lea maid lunddolaš ahte doppe bohtet eanet ohccit, dadjá Haetta.
700 tonna fuođđarat
Ráđđehus lasihii 10 miljovnna ruvnno roassogearggusvuođafondii go lei earenomáš olu muohta mii dagahii stuorra hástalusaid boazodollui. Dat ruđat galge mannat oastit fuođđariid ja fievrridit daid orohagaide gos lei guohtunroassu.
– Dássážii leat sullii 700 tonna fuođđariid fievrridan helikopteriin. Nu lea dat lohkku dal, ja mii eat leat rehkenasten dasa daid fuođđariid maid mii mannan vahkku ja dán vahkku leat dolvon helikopteriin. Dat leat olu fuođđarat, muhto seammás lei garra guohtunroassu. Dal lea bivaldan ja muohta álgán suddat. De orru dilli buoret go dat mii lea leamaš ja nu dasto leat maid unnon ohccit doarjagii, dadjá Haetta.
– Ain girdimen
Romssa- ja Finnmárkku fylkkamánni boazodoallodirektevra Sunna Marie Pentha muitala fylkkamánnái lei addon ruhtasupmi man olu sáhttá geavahit girdit fuođđariid.
– Mii leat ain girdime fuođđariid orohagaide. Sihke otne ja ikte leat girdán, ja leat báhcán vel moattis geaidda galgá girdit fuođđariid. Dat soitet maid boahtit eambbo diŋgojumit go ožžot ruđa oastit fuođđariid. Muhto dal lea bivaldan ja soaitá eambbo bievlat. Muhto mii eat heaitte girdit fuođđariid orohagaide ovdal go ruđat nohket, dadjá Pentha.
Roassogearggusvuođafoanda
Roassogearggusvuođafoanddas lei dán jagi oktiibuot 42 miljovnna ruvnno, vaikko álggos lei dušše 2,7 miljovnna. – Roassogearggusvuođafoanddas lei álggos dušše 2,7 miljovnna ruvnno, ja dasa lassin lei orohagain iežas foanda. Mii juolludeimmet daid ruđaid ja oinniimet dat ii doallan ollásit. Norgga boazosápmelaččaid riikkasearvvi ja stáhta juolludedje 10 miljovnna eambbo doarjaga fondii ja ovdal beassážiid juolludedje vel 20 miljovnna lassiin. Dan ođasmahttojuvvon nationálabušeahtas juolludii ráđđehus 10 miljovnna ruvnno. Dat mearkkaša dán jagi leat 40 miljovnna ruvnno eambbo lasihan roassogearggusvuođafondii, dadjá Pentha.
Ain ruhta foanddas
Eanandoallodirektoráhta boazodoalloossodaga direktevra Liv Berit Haetta muitala lassiin daidda ruđaide mat foanddas leat, de lea Fefo ja Sámediggi goabbáge dorjon 2 miljovnna ruvnnuin sidjiide geat atne guorbmebiila johtimis geasseorohagaide. Haetta muitala man olu lea báhcán fondii mannjel dan garra dálvvi ja giđa.
– Justte dal leat vel báhcán 6,9 miljovnna ruvnnu dan roassogearggusvuođafondii. Soaitá šaddat unnit ruhttá foanddas, muhto dan eat dieđe ovdal go heahtedilli lea mannan badjel, dadjá Haetta.