GILVU GASKKAL Kárášjoga ja Deanu
Sihke Kárášjoga gielda ja Deanu gielda háliidit šaddat Hålogalándda lágamánnerievtti lágasuohkanin Nuorta-finnmárkkus. Sátnejođiheaddjeguovttos ákkastallaba sudno gielddas lea ovdamunit mii šattašii ávkin Hålogalándda lágamánneriektái.
Duopmostuolu hálddahus Troandimis lea sádden gulaskuddamii jearaldaga guđemuš báikái livčče heivvolaš ásahit Hålogalándda lágamánniriektái fásta lágasuohkana Finnmárkkus.
– Kárášjohka lea guovdu Finnmárkku ja deike lea seamma guhkki juohke sajis gos vulget, ja girdišilju vuollel tiimma duohken. Mu mielas lea dehálabbo ahte Hålogalándda lágamánniriekti šaddá dakkár báikái gos lea gelbbolašvuohta ja gos sáhtášii lahka vieččastit liige gelbbolašvuođa bagadit, lohká Kárášjoga sátnejođiheaddji Svein Atle Somby.
– Go sámegiella ja kultuvra leat váldoággan ásahit lágasuohkana Nuorta-finnmárkui, de šattašii hui ártet jus eai vállje Deanu gieldda, gos gávdno juo dat fágagelbbolašvuohta, deattuha Deanu sátnejođiheaddji Helga Pedersen.
Kárášjohka lunddolaš báiki
Kárášjoga ovdagoddi sáddii miessemánu 20. beaivvi, reivve ahte Kárášjohka livčče heivvolaš ja lunddolaš báiki Hålogalándda lágamánneriektái, das go sámegiela ja kultuvrra fágagelbbolašvuohta gávdno juo gielddas nu go Sámedikkis, NRK Sámis ja Sámi Klinihkas. Dat lea guovddáš Sámis, lahka eará sámi gielddaid ja girdigieddái ja nu maid muđui Norgii. Kárášjogas lea sámegiella ja kultuvra nanus ja gielddas lea maid sámegiel hálli politiija ja advokáhttafitnodat mii sáhtášii leat mielde nannemin sámi riektedoahpagiid ovdanahttima ja geavaheami. Muhto lágamánneriekti berrešii skáhppot vuogas riektelanjaid Kárášjogas vai sáhtášii ovdánahttit juridihkalaš gelbbolašvuođa Sis-finnmárkkus, ákkastallá Kárášjoga ovdagoddi.
– Kárášjohka lea guovdu Finnmárkku ja 80 proseantta dáppe leat sámegielhállit. Mun oainnán hui lunddolažžan ahte dat duopmostuollu boađášii deike. Mis leat maid stuorát ásahusat nu go Sámediggi, mii sáhtášii bálvalit duopmostuolu sámegiela kulturčehppodagain, ákkastallá Kárášjoga
sátnejođiheaddji Svein Atle Somby.
Sátnejođiheaddji lohká son ii hálit fuotnut Deanu, ii ge háliit digaštallagoahtit manin ii dohko dahje eará báikái.
– Munnje lea dehálaš čilget manin lágasuohkan galgá Kárášjohkii, deattuha Kárášjoga sátnejođiheaddji Somby.
Deanus lea buot gárvvis
Sis-finnmárkku diggegoddi ásahuvvui Detnui 2004:s ja dál lea rievdaduvvon Sis – ja Nuorta-finnmárkku diggegoddin. Diggegoddi lea vuosttaš duopmostuollu gos sáhttá geavahit sámegiela sihke njálmmálaččat ja čálalaččat. Riektešiehtadallamat sáhttet maid čađahuvvot sámegillii ja tulka sáhttá nammaduvvot jus nubbi bealli ii ádde sámegiela.
– Mii leat hui ilus go Duopmostuolu hálddahus lea čujuhan Detnui ja mii sávvat garrasit ahte Deatnu šattašii fásta lágasuohkanin Hålogalándda lágamánneriektái. Dás lea maid sáhka nannet fágabirrasa mii mis lea sihke diggegottis ja Finnmárkokommišuvnnas. Dasa lassin čatnašuvvet buot geainnut Nuorta-finnmárkkus oktii Deanus. Min mielas lea dat buorit ákkat bidjat lágasuohkana Detnui, lohká Deanu sátnejođiheaddji Helga Pedersen.
Ii ge su mielas leat mihkkege ákkaid ahte Detnui livčče lean nu váttis beassat go buot geainnut Nuorta-finnmárkkus čatnašuvvet justa Deanu Šalddis. Lagamus girdigieddi, Čáhcesullos, lea tiimma duohken ja stuorát girdigieddi, Kirkonjárggas, lea beannot tiimma duohken.