Sámediggeáirasat eai fuolaše vaksiinna
Ráđđehus lea mearridan ahte politihkkarat galget sirdot vaksiidnaráiddus, muhto dat ii guoskka sámepolitihkkariidda.
Mannan vahkku leavai ođas ahte ráđđehus lea mearridan vuoruhit stuorradiggeáirasiid, Gonagasšloahta, ráđđehusa ja Alimusrievtti vaksiidnaráiddus.
– Vaksiidnajuolludeapmi lea čadnon sidjiide geat barget kritihkalaš servvodatdoaimmaiguin. Ulbmil lea sihkkarastit ahte Gonagasšloahtta, Stuorradiggi, ráđđehus ja Alimusriekti áimmahuššet iežaset vuođđolágalaš bargguid pandemiijas, čállá justiisa- ja gearggusvuođadepartemeantta stáhtačálli Lars Jacob Hiim e-poasttas Ávvirii.
Eai váldde fálaldaga
Ráđđehusa mearrádussii, mii bođii bearjadaga miessemánu 21. beaivvi, leat oallugat reageren. Olu guovddáš stuorradiggepolitihkkarat, earret eará bellodatjođiheaddjit Sylvi Listhaug (Ovddádusbellodat), Trygve Slagsvold Vedum (Guovddášbellodat) ja dearvvašvuođaministtar Bent Høie (Olgeš) eai áiggo váldit vaksiidnafálaldaga.
– Mun oaivvildan ahte buohkat riskajoavkkuin ja suojehis fidnosurggiin galget oažžut vaksiinna álggos, dadjá stuorradiggeáirras Arild Grande (Bargiidbellodat) Adresseavisii.
– Sámediggi ii leat kritihkalaš servvodatdoaibma
Sámediggepresideanta Aili Keskitalo čilge ahte Sámedikki eai árvvoštala kritihkalaš servvodatdoaibman koronapandemiijas ja danne eai oaččo sámediggeáirasat seamma fálaldaga.
– Mun ipmirdan go Sámediggi ii leat vuoruhuvvon ja mun dohkkehan dan mearrádusa. Sámediggi lea geahččalan heivehit min doaimma koronadoaibmabijuid mielde. Mátkkošteami ektui, mis leat dieđusge áirasat geat orrot iešguđet guovlluin ja muhtimat orrot báikkiin gos lea olu njoammun. Dattetge leat nagodan earret eará doallat čoahkkimiid nu ahte ii leat váikkuhan njoammunleavvamii, dadjá sámediggepresideanta.
Lei sáhttit leat kritihkalaš servvodatdoaibma
Sámedikki dievasčoahkkinjođiheaddji, Tom Sottinen, čilge manne Sámediggi ii oaččo fálaldaga.
– Sámediggi lei sáhttit definerejuvvot kritihkalaš servvodatdoaibman muhtin doaimmahusaid ektui. Mii galgat fuolahit sámi servvodaga dárbbuid ja áigumušaid. Muhto go guoská vaksiinna vuoruheapmái, de oaivvildan ahte deháleamos lea sihkkarastit bargguid mat gusket eallimii ja dearvvašvuhtii, dadjá Sottinen.
Sámediggeáirasat eai livčče váldán fálaldaga
Vaikke Sámediggi ii leat ožžon seamma fálaldaga, de lea Ávvir jearran juohke bellodaga joavkojođiheaddjis livččii go sii váldán fálaldaga jus dat livččii sidjiide fállon. Buohkat, earret Johttisápmelaččaid listu ja Árja, leat vástidan ahte eai livčče váldán fálaldaga. Dán guovtti listtus eat lihkostuvvan oažžut vástádusa jearaldahkii.
Ronny Wilhelmsen (Bb), Kåre Olli (Bellodatsorjjasmeahttun) ja Ann-elise Finbog (SÁB) oaivvildit ahte vaksiinnat galggaše vuoruhuvvot eará surggiide ovdalii go politihkkariidda.
– Mun in livčče váldán fálaldaga danne go servvodagas leat olusat geat dárbbašit vaksiinna ovdal
go politihkkarat, dadjá bellodatsorjjasmeahttunáirras Kåre Olli.
– Lea dehálaš ahte dearvvašvuođabargit, oahpaheaddjit ja olbmot riskajoavkkuin boahkuhuvvojit álggos, dadjá Ronny Wilhelmsen (Bb).
– Mun lean áibbas vuostá «njágadit ráiddus». Muhtimat geaid galgá vuoruhit, leat boares olbmot ja olbmot riskajoavkkuin, dadjá Ann-elise Finbog (SÁB).
– Lea menddo maŋŋit dan digaštallat
Norgga Sámiid Riikasearvi (NSR) ja Sámeálbmot Bellodaga oktasaš listtu joavkojođiheaddji, Runar Myrnes Balto, lea maid dohkkehan ahte Sámedikki eai árvvoštala kritihkalaš servvodatdoaibman dán vuoru, muhto oaivvilda aŋkke ahte Sámedikki árvvu galggašii digaštallat:
– Lea áigá mearriduvvon ahte Sámediggi ii definerejuvvo servvodatkritihkalaš doaibman ja lea menddo maŋŋit dan digaštallat koronapandemiija oktavuođas. Dieđusge, Sámedikki árvu lea dan dásis ahte berre leat servvodatkritihkalaš doaibma, čállá Runar Myrnes Balto Ávvirii.
– Sámit eai leat vuhtii váldon pandemiijas
Áigu go NSR bargat dan ovdii ahte Sámediggi definerejuvvo servvodatkritihkalaš doaibman boahtte háve go lea pandemiija dahje go definišuvdna šaddá fas áigeguovdilin?
– Dat lea maid ferte digaštallat. Muhto dat mii lea deháleamos lea mo sámi servvodat ferte vuhtii váldot pandemiijas, earret eará ahte sámegillii galget almmuhuvvot dieđut ja min earenoamáš dárbbut ovdamearkka dihte čadnon dasa ahte mii leat rájákeahtes olbmot. Mii eat leat vuhtii váldon dán háve, vástida Runar Myrnes Balto.
– Lea hui dehálaš sihkkarastit ahte dat geavvá boahtte háve [go definišuvdna šaddá fas áigeguovdilin]. Dies maid lea dehálaš koordineret eará sámedikkiiguin Sámi Parlamentáralaš Ráđi bokte, loahpaha Myrnes Balto.