– Sámi mánáidforum Min deháleamos rávvejeaddji
Sámedikki sámi mánáidforuma ásaheamis lea intenšuvdna ovddidit sámi mánáid ja nuoraid jiena. Dáinna vugiin sihkkarastá ahte sámi mánát ja nuorat vuhtii váldojuvvojit, ja ahte sis lea mielváikkuheapmi buriid bajásšaddaneavttuid ja oahppobirrasiid ovddideapmái.
Sámediggi dáhttu mánáidforumiin čalmmustahttit makkár hástalusaid vásihit mánát ja nuorat skuvlabeaivvis. Lea dehálaš oažžut ovdan sámi mánáid ja nuoraid iežaset vásáhusaid.
Mii illudat gullat sin skuvlaárgabeaivvis, ja gullat sin oaiviliid dasa mo politihkkarat sáhttet váikkuhit ja bargat doaimmaiguin nu ahte mánát ja nuorat, ja erenoamážit sámi oahppit, ožžot oadjebas ja buori skuvlladili.
Lea dehálaš diehtit maid sámi mánát ja nuorat ieža vásihit ja jurddašit iežaset árgabeaivvi birra. Dál ii leat mis arena gos beassat digaštallat ja ságastallat mánáiguin ja nuoraiguin Sámedikkis. Mánát ja nuorat galget gullot ja beassat iežaset oaiviliid lonohallat ságastallamiin. Mii galgat háleštit singuin, ja eatge dušše hállat sin birra, go bargat dakkár áššesurggiiguin main mánáin ja nuorain lea eanet gelbbolašvuohta ja vásáhusat go dat mii mis lea. Dan dihte lágidii Sámediggi mannan vahku sámi mánáidforuma, mii galgá nannet mánáid searvama, gos 10 sámi máná ja nuora miehtá riika oassálastet.
Mii diehtit ahte sámi mánát ja nuorat vásihit juohke beaivve givssideami, veahkaváldima ja vašuheami, ja eará loavkidemiid Norggas. Dat dáhpáhuvvet mánáidgárddiin, skuvllain, skuvlageainnus, molssodanlanjain, astoáiggedoaimmain ja maiddái sosiála mediain. Ohppiidiskkadeami logut čakčat jagis 2022 čájehit ahte 5,9 proseantta ohppiin givssiduvvojit guktii, golbmii mánus dahje vel dávjjibut.
Árabut dán čavčča almmuhii NIM, Norgga olmmošvuoigatvuođaásahusa, dutkama «Gáttut sámiid ja nationála unnitloguálbmogiid vuostá Norggas». Dat iskkadeapmi čájeha ahte sámevašši ja guottut sámiid vuostá gávdnojit ain. Dat muitala ahte mánáid ja nuoraid bajásšaddaneavttut eai leat nu mo berrejit leat. Mii fertet danin guldalit mánáid ja nuoraid vásáhusaid ja gullat mat leat sin árvalusat mo buoridit bajásšaddaneavttuid.
Sámi mánát ja nuorat leat min deháleamos resursa sámi servodagas, muhto vaikko vel leatge almmuhuvvon iešguđetlágan raporttat, de mii diehtit unnán sin dili birra. Beaiveálgu-julggaštusas daddjo
ahte sámediggeráđđi áigu fátmmastit sámi mánáid ja nuoraid politihkalaš ovdáneamis ja Sámi mánáidforuma ásaheami bokte maid bargat givssideami eastademiin.
Sámi mánáidforuma ulbmil lea ráhkadit arenaid gos sámi mánát ja nuorat gullojit ja mas sis lea mielváikkuheapmi. Sámediggi dáhttu mánáidforumiin čalmmustahttit makkár hástalusaid vásihit mánát ja nuorat skuvlabeaivvis. Lea dehálaš oažžut ovdan sámi mánáid ja nuoraid iežaset vásáhusaid. Dainna lágiin oažžu Sámediggi sakka buoret vuođu bargat diđolaččat guoskevaš čuolmmaiguin maid dálá mánát ja nuorat vásihit.
Sámediggi oaivvilda ahte ovttasbargu eará aktevrraiguin sihke regiovnnalaččat ja nationálalaččat leat dehálaččat vai ovttas sáhttit eastadit givssideami ja loavkideami sámi mánáid ja nuoraid vuostá. Mii leat ilus go dál lágidat Sámi mánáidforuma ovttas organisašuvnnain Redd Barna, givssidanáittardeddjiin ja eará fágačehpiiguin lokten dihte mánáid ja nuoraid jiena min almmolaš ságastallamis.
Sámi mánáidforumiin dáhttu Sámediggi váikkuhit dasa ahte midjiide addojit dat buoremus reaiddut bargat dáiguin áššiiguin. Mii illudat gullat sin skuvlaárgabeaivvis, ja gullat sin oaiviliid dasa mo politihkkarat sáhttet váikkuhit ja bargat doaimmaiguin nu ahte mánát ja nuorat, ja erenoamážit sámi oahppit, ožžot oadjebas ja buori skuvlladili. Mii maid dáhttut gullat mii sáhttá dahkkot vai mánát ja nuorat illudit vuolgit skuvlii juohke beaivvi.