Sámiráđis stuorra doaivva EMRIP sáttagoddái
Sámiráđi olmmošvuoigatvuođaid ossodaga jođiheaddji Eirik Larsen sávvá Norgga ráđđehus čuovvolivččii EMRIP rávvagiid. – Vuosttaš maid mii háliidat heivehuvvot Norgga láhkii, lea ON eamiálbmotjulggaštusa Friija , ovddalgihtii ja informerejuvvon miehtama (Fr
Sámiráđđi bivddii veahki ON eamiálbmotvuoigatvuođaid ekspeartamekanismmas EMRIP oažžut Norgga stáhta buoridit dálá konsešuvdna-, plána- ja huksen-, energiija- ja minerálalágaid. Sámeráđđi ovttasráđiid Sámedikkiin čájehii ON sáttagoddái Finnmárkku ruvkeindustriija ja Finnmárkku ja Fovsse bieggafápmoindustriija.
Sáttagoddi lei Norggas njukčamánu 8.–13.beaivái. Ulbmil lei eaŋkiláššiid bokte oahpásmahttit sáttagotti Norgga lága njuolggadusain mat gusket areála sisabahkkemiidda.
– Birrasii 60 beaivvi geahčen sádde EMRIP midjiide ja ráđđehussii cealkámuša masa sáhttit buktit iežamet oaivila. In dieđe man guhkes áigi mis lea dasa. Raporta almmuhuvvo EMRIP jahkásaš čoahkkimis suoidnemánus. Vuosttaš maid mii háliidat heivehuvvot Norgga láhkii, lea ON eamiálbmotjulggaštusa FPIC go dat váilu das, sávvá Sámiráđi olmmošvuoigatvuođaid ossodaga jođiheaddji Eirik Larsen.
Vaikkuhusguorahallan
Larsen deattuha ahte ovdal go oppanassiige álget váikkuhus-/ konsekveanssaguorahallamiiguin, de fertejit sámi vuoigatvuođalaččat mieđihan Friija, ovddalgihtii ja informerejuvvon miehtamii (Free, prior, informed consent (FPIC).
– Sámi vuoigatvuođalaččat fertejit maid miehtan guorahallanmandáhta birra ja gii lea guorahalli. Mii háliidivččiimet maid guorahallanbeali buoridit, muhto eat dieđe maid EMRIP rávve. Mii oaivvildat ahte FPIC miehtan ferte leat buot dásiin go lea sáhka areálasisabahkkemiid birra, deattuha Eirik Larsen.
Háliidit váikkuhanvejolašvuođa
– Mii háliidat sápmelaččain galgá leat stuorát váikkuhanvejolašvuohta mo guorahallamat galget dahkkot jus lea miehtan dán prosessii, lohká Sámiráđi olmmošvuoigatvuođaid ossodaga jođiheaddji Larsen.
Son muitala dálá njuolggadusaid ektui, de lea huksejeaddji gii mearrida ja máksá guorahalli bargat dan barggu. Jus guorahalli gávnnaha huksen ii váikkut olus sámi kultuvrii ja sámi ealáhussii, de lea álkit ráđđehussii dohkkehit dan. Lohká sin mielas lea huksejeaddjis menddo stuorra fápmu ja háliidivččii sámi bealli oččošii stuorát fámu sihke guorahallamis ja guorahalli mearrideamis.
Luohttámuš váilu
Eirik Larsen muitala ahte olbmot eai luohte váikkuhusguorahallamii go huksejeaddji máksá guorahallama ja ráhkada mandáhta.
– Olu vuoigatvuođalaččat geaid mii deaivvaimet, namuhedje justa dán. Sii háliidedje váikkuhusguorahallama, muhto ii lean váikkuhanváldi. Olbmot ballet ahte sáhttá leat nu ahte guorahalli doarju huksejeaddji vai maŋit áiggi tiŋgo sus barggu. Mis ii leat duođaštus dan dadjat, muhto dálá ortnega mielde šaddá sáhka luohttámuša birra. Danin háliidat njuolggadusaid rievdaduvvot, lohká Sámiráđi olmmošvuoigatvuođaid ossodaga jođiheaddji Eirik Larsen ja lasiha:
– Dás lea maid sáhka guorahalli gelbbolašvuođas. Lea bat sis gelbbolašvuohta árvvoštallat mo dát areálasisabahkken váikkuha sámi kultuvrii ja ealáhussii, ovdamearkka dihtii árbevirolaš máhtu. Eai gávdno galle guorahalli geain lea dakkár máhttu.
Larsen muitala EMRIP sáttagoddi beasai deaivat vuoigatvuođalaččaid, huksejeaddjiid, servviid ja eiseválddiid, earret gielddaid ovddasteaddjiid geat eai vástidan bovdejumi.
Birrasii geassemánu álggus leat vássán 60 beaivvi ja dalle oažžu
Sámiráđđi diehtit makkár rávvagiid EMRIP sádde Norgga ráđđehussii.