Stuorra riikkaidgaskašas joavkočájáhus rahppo
Kode almmuha Eamiálbmogiid historjját – Lea viiddis riikkaidgaskasaš joavkočájáhus ovttasráđiid dáiddamuseain MASP:IN i São Paulos. Dáiddačájáhusas čájehuvvojit 170 dáiddára dáidagat geat ovddastit čieža geográfalaš guovllu ođđaáigásaš dáidagiin, boarrásat dáidagiin ja visuála kultuvrrain. Čájáhus rahppo Bergenis cuoŋománus 26. beaivvi eahkedis Stenersen museas mii lea okta daid njealje Kode museain. Čájáhus čájehuvvo
2024 giđa ja geasi.
– Lea oalle hárvves dáhpáhus máilbmi oktavuođas ja soaitá leat stuorámus eamiálbmot joavkočájáhus Eurohpás. Eamiálbmotdáidda lea šaddan eanet ja eanet áigeguovdilin riikkaidgaskasaččat ja dáid dáidagiin lea dehálaš vuostálas jietna, lohká Sápmi dáiddaossodaga kurahtor Irene Snarby preassadieđáhusas.
Son muitala ahte eamiálbmot-muitalusas ovdanbuktet Mátta-amerihká, Davvi-amerihká, Oseania ja Davviriikkaid eamiálbmogiid vásáhusaid dáidaga ja visuala kultuvrra bokte. Dán dáid
dačájáhusa leat dáid guovllu dutkit ja dáiddárat kurateren.
MASP lea dáiddalaš jođiheaddji ja prošeavtta kuratoralaš heiveheaddji. Kode lea organiseren Sámi/davviriikkaid oasi. Irene Snarby lea kurateren Kode ovddas. Stenersen museas čájehuvvojit 285 dáidaga ja čájehit iešguđetlágan dáidagiid europeálaš koloniserema álggaheami rájes dássážii. Dát čájáhus čájehuvvui vuosttaš geardde 2023 borgemánus ja čájáhusmátki loahpahuvvo Bergenis.
Várveš
Snarby lohká čájáhusa hástalit
eurohpálaš historjjá doahpaga, go historjá lea buot muitalusat. Čájáhusa ulbmil ii leat buot muitalit, muhto dušše osiid mat maid gávdnojit eará guovlluin máilmmis. Sámi oasi namma lea «Várveš», mii govve sápmelaččaid oktavuođa lundui duoji bokte. Duodji muitala maid duddjo ja seammás maid máilmmioainnu, vuoiŋŋalašvuođa ja dieđu.
– Eamiálbmot-dáiddárat luhttet iežaset várveš-attáldahkii ja váruhit máilmmi dainna doaivagiin ahte váldet ovddasvástádusa, čállá Irene Snarby Sámi oasi teavsttas.
Aktivisman leat gohčodan čájáhusa gávccát oasi, go dat čájeha eamiálbmogiid sosiála ja politihkalaš vuostálastima dáidaga bokte miehtá máilmmi. Earret eará Suohpanterrora dáidda «Lasso is a Weapon» (2015). Suohpanterror lea sámi kollektiiva mas leat eanaš mielde anonyma dáiddárat geain lea dáiddalaš attáldagat ja organiserejit kollektiiva performanciid.