Fire grunnar til at oljepengebruken bør ned
– Det vert stress for politikarane når oljepengesmellen kjem, seier makroøkonom Torfinn Harding ved NHH. Han etterlyser ein masterplan.
sikt. Det gjev ei forventing om ei viss mengde oljemilliardar på konto i framtida.
Utfordringa er at dette prisnivået berre er spådomar, påpeikar Harding.
– Ingen veit kor den prisen skal. Det, saman med at ein aksjedel i fondet på 70 prosent, tyder at me må tola store svingingar i kor mykje gevinst me får frå Oljefondet, men har me evne til å bera den risikoen? spør han.
Harding er neimen ikkje sikker. Han meiner det ikkje er klart korleis slike opp- og nedturar skal verta handtert av politikarane.
– Ein tydeleg «beredskapsplan» ville ha styrkt truverdet til handlingsregelen, som ein slags offentleg dialog. Innbyggjarar og naeringsliv bør ha klare forventingar til kva som skjer frå regjeringa si side om Oljefondet fell i verdi. Og det kan fort skje.
Med handlingsregelen kan regjeringa årleg nytta maksimalt tre prosent av oljefondets avkasting.
– Ein plan ville vore nyttig òg for politikarane. Det handlar om å binda seg til masta. Med store verdifall vert det tøft å kutta i utgiftene.
4. Kuttar og aukar i same slengen
I statsbudsjettet har regjeringa lagt opp til å redusera skattar og avgifter med rundt 25 milliardar kroner, skriv DN.
Nokre får tjukkare lommebok av det. Håpet er òg å få opp investeringane i privat sektor, og å få fleire i arbeid.
Men reknestykket resulterer i at staten får mindre inntekter. Samstundes vil regjeringa som nemnt bruka fleire oljekroner i 2019.
Frå eit fagøkonomisk perspektiv ser det ikkje sunt ut, meiner Harding.
– Alle er samde om at veksten i norsk økonomi skal koma frå privat sektor. Når me nyttar ekstra oljepengar, kan me velja å redusera skattane til folk eller auka budsjettet. Det ser ut som at politikarane er spesielt glade i å auka budsjettet.
– Det er litt sånn «jippi, me fekk inn ekstra pengar. Då kan me finna noko å bruka det på!»