Skal du flyge for 199,- mellom Bergen og Oslo, må flyverten betale prisen

Wizz Air vil truleg flyge i Noreg med ungarske lønningar. Det kan bli byrjinga på slutten for norske jobbar i luftfarten.

OM TRE VEKER kjem lågprisselskapet Wizz Air med eit nytt knalltilbod på fly mellom Bergen og Oslo: 199 kroner.

Men trass i denne gladnyheita til alle reisande, har det ungarske selskapet blitt møtt med iskalde norske skuldrer.

Selskapet likar nemleg ikkje fagforeiningar. Som Wizz-sjef József Váradi sa til

Dagens Næringsliv tysdag: «Fagforeiningar er ikke min greie».

Det fekk sjølvaste statsminister Erna Solberg (H) til å seie, frå talarstolen i Stortinget, at ho ville boikotte selskapet. Slikt er ikkje akkurat kvardagskost.

MEN FOR DEI tilsette i norsk luftfart er ikkje fagforeiningsknusinga det verste, sjølv om det er ille nok – og bryt med norsk lov.

For norske flytilsette er det verre at Wizz Air truleg vil flyge innanriks i Noreg med ungarske løner og arbeidsvilkår. På sikt kan det presse Norwegian og SAS til det same, viss dei overlever koronakrisa.

Når eg skriv «truleg», er det fordi Wizz Air ikkje har gjeve noko detaljar om korleis dei vil drive dei norske innanriksrutene. Ifølgje Váradi betalar dei «markedslønn». Men det er ikkje det same som norske lønningar, eller norske arbeidstider for den del. Selskapet seier dei vil følgje lovar og reguleringar i Noreg. Men det er ingenting som kan hindre dei i å flyge i Noreg på ungarsk løn, viss dei organiserar seg på rett måte.

LØNER OG ARBEIDSVILKÅR, inkludert lengder på vakter og slikt, er langt på veg det einaste internasjonale flyselskap kan konkurrere om. Dei fleste andre kostnader, som drivstoff, flyleige og avgifter, er relativt like for alle.

Skal Wizz Air lykkast i å halde lønningane på dei norske innanriksrutene nede, må dei tilsette i praksis bu i heimlanda. Viss selskapet opprettar ein fast base med personal som bur i Noreg, vil rett og slett ikkje løna deira strekke til.

Og det er det som gjer at Wizz Air trugar jobben til dei norske tilsette i SAS og Norwegian, om vi no held koronakrisa utanfor: Det er ikkje råd å leve på ei ungarsk løn i Noreg.

Skal Wizz Air lykkast i å halde lønningane på dei norske innanriksrutene nede, må dei tilsette i praksis bu i heimlanda.

WIZZ AIR-SAKA GÅR inn i eit mønster, skapt av EØS-avtalen. Arbeidarar frå EU-land kan fritt jobbe i Noreg for løner langt lågare enn norsk tariffløn.

Fordi dette har potensial til å undergrave norske lønsvilkår, og i praksis utkonkurrere norske arbeidstakarar, kan Stortinget pålegge alle innanfor ein bransje å følgje tariffløn.

Det er gjort i alt frå reingjering til skipsbygging, men ikkje til no i luftfarten. Men eg vil tru Norwegian og SAS har blitt langt meir interessert i ei slik løysing - dei og fagforeiningane må bli samde for å få til ei allmenngjering.

Viss ikkje kan det bli tyng med nordmenn ombord i flya. Ein konkurranse frå eit selskap med ein brøkdel av lønsnivået, på dei mest lønsame flyrutene, kan ikkje SAS og Norwegian leve med over tid. Då vil truleg dei òg flagge ut for og bruke lågtlønsarbeidarar frå andre land.

Eg trur ikkje det skjer. Eg tippar at det no bli sett fortgang i å få til ei allmenngjering. Det vil klinge langt betre politisk, ikkje minst no når sjølv regjeringspartiet Høgre har blitt ein varm ven av faglege rettar.

Dessutan vil flyselskapa ha meir koronastøtte. Du bit ikkje handa som før deg. Spesielt ikkje når ho tilhøyrer Erna Solberg.

FOTO: ANDREW BOYERS Det ungarske flyselskapet Wizz Air byrjar 5. november flyruter mellom Oslo og Bergen, Tromsø og Trondheim. Viss dei får flyge med ungarsk løn, vil Norwegian og SAS etter kvart kunne bli pressa til det same, skriv BT-kommentator Hans K. Mjelva.