Kilden er for alle
Det er ironisk: Billettsalet til vår nye storsatsing Gutta i juletrehuset går i Book of Mormon-fart. Det elleville teaterstykket har fått god kritikk, men det får ikkje dei som held seg til Faedrelandsvennen på papir vite.
Avisa har ikkjeplass, den har prioritert kultursidene – hittil i alt fem – til å spinne vidare på ei historie som starta med eit nokså sakleg utgangspunkt i lørdagsavisa: Kilden har ei liste som vi brukar for å invitere (eit varierande utval) gjestar til premierane våre.
Faedrelandsvennens omtale – og publisering av alle namna på Kildens liste – har fått det til å putre passe irritert i kommentarfelta på nett og sjølvsagt satt i gang trykkokaren «Sørlandsnyhetene». Eg gjettar at Faedrelandsvennens kulturredaktør skreiv kommentaren sin i tirsdagens avis med ein god intensjon om å rydde i saka: kva er akseptabel og kva er ikkje akseptabel bruk av gratisbillettar? Dette er ein viktig debatt, og vi er ikkje skråsikre på at vi alltid har gjort alt rett i Kilden.
D
et er berredet at Karen Kristine Blågestad blir så malerisk i si framstilling av korleis det visstnok er å vere gjest på premiere hos oss (Kildens indre gemakker! røde salonger! ett glass før og etter!) og har utstyrt seg med ein så ubrukeleg målestokk (listen er lang og lengre enn lang!) at ho mistar bakkekontakten og druknar sine eigne saklege poeng i patos: «Den lange listen kan forsterke den fordommen (om at kultur er for fiff). Det er nedbrytende. Ikke bare for Kilden, men for kultur som sådan. For den kulturen som er og den som skal komme.»
Akkurat det siste tippar eg både Nils Nilsen og Einar Øgrey Brandsdal så inderleg ønsker at dei hadde klart å formulere sjølv. Men, aerleg talt:
Kan det verkeleg bli slike konsekvensar av å ha invitert eit varamedlem i fylkestinget i Aust-agder til ein premiere i Fjaereheia, for å bruke Blågestads eine eksempel?
N
eppe. La meg prøve å rydde litt. Kildens invitasjonsliste er eit verktøy vi brukar for å bestemme kven som skal inviterast til premierer. Lista har i overkant av 300 namn, men alle blir ikkje invitert til alt. Svaert mange av dei veit vi ikkje vil komme, grunna lang reise eller andre forhold. Dette omfattar mellom anna alle teatersjefar og orkesterdirektørar, Heddajuryen, kulturkomiteen på Stortinget (der Trond Giske er medlem, Blågestad!) og politisk leiing i Kulturdepartementet. For desse nesten 100 mottakarane tener invitasjonen mest som ei vennleg påminning av kva vi held på med, den er slik sett og eit ledd i arbeidet med å gjere Kilden viktig nasjonalt.
Ein og annan gong takkar ein av dei ja, og det syns vi er stas.
Det er derfor ikkje grunnlag for å omtale dei 300 som «gratispassasjerar». Dei reiser som regel ikkje med oss. 53 av namna på lista er dessutan tilsette i Kilden, styret vårt eller pensjonistane våre. Dei er vårt eige mannskap.
I overkantav 100 er folk i Arendal og Grimstad som blei inviterte til vår premiere på Terje Vigen i 2017 og Kastellets St. Valetin i år. Min tanke med å invitere så breitt, var å rette opp i eit misforhold eg kjente på som ordførar: Regionale satsingar, som universitetet og Kilden, er oppsiktsvekkande dårleg kjent mellom dei breie lag av folkevalde, dei blir aldri invitert og ofte dårleg informert. Men berre få av dei kom, og vi kjem ikkje til å gjenta dette.
Dei som står igjen på invitasjonslista er 26 leiarar, folkevalde eller administrative, i eigarkommunane og 53 i gruppa samarbeidspartnarar, det er bedrifter vi har avtaler med (og som er betalt for), det er Cultiva, UIA kunstfag, Crescendo og andre naere. Desse ser vi oftare i Kilden, men ikkje i det omfang som Faedrelandsvennen gir inntrykk av:
Vi har gått gjennom alle som var invitert til dei 11 premierane våre frå og med Hedda Gabler i februar til Peer Gynt-teaterkonserten i oktober. Av 791 invitasjonsbillettar var 122 allereie betalt for gjennom samarbeidsavtalar med naeringslivet. 329 gikk til våre eigne tilsette, pensjonistar og kunstnarisk medverkande. Fjaereheia-forsøket resulterte i eit beskjedent uttak av 33 billettar. Dei resterande vel 200 billettane fordelte seg jamnt på representantar for det offentlege og kulturlivet, og dei fleste var til stades på ein eller nokre få av premierane.
D
et er viktig for meg å få fram at dei fleste som kjem gratis inn i Kilden ikkje står på desse listene. Dei kjem hit gjennom vårt samarbeid med sosialt retta organisasjonar som Kirkens Bymisjon, eller gjennom gratiskonsertar som blir til med gåver frå Sparebanken Sør. Samme bank har også gjort det mogleg for oss å berre ta ein symbolsk inngangsbillett for Lørdagskilden. Det er her vi har engasjementet vårt: at Kilden skal vere for alle.
Kildens invitasjonsliste er eit verktøy vi brukar for å bestemme kven som skal inviterast til premierer.