Vestlandsfanden

Det er tidleg formiddag i Krinkelkroken 1. Ein gjeng med det som bergensarane truleg kallar tjuagutar ramlar inn i resepsjonen til Bergens Tidende.

– Me skulle no ha teke eit bilete av ein BT-journalist her. Det er til ei skuleoppgåve som gjev oss to poeng, seier 5-klassingane og vert glade då dei høyrer av vakta at sjefredaktøren er på veg ned for å henta meg:

– Me kan då alltid venta i to minutt på direktøren.

Den gode saka

Måndag vart det kjent at sjefredaktøren i Vestlandets største avis blir nyhenderedaktør i landets største nettavis, VG. Askøyværingen Steiro (39) var i ferd med å bygga hus i Bergen, har barn på 6, 12 og 17 år – ja, alle med same kona, det er berre god familieplanlegging – men let seg no lokka til å freista hovudstaden for første gong. Til å byrja med som pendlar. Han dreg til Akersgata som nok ein halvstudert røvar, var berre 21 år då han tok studiepause før samanliknande politikk for å jobba eit år i landets råaste tabloidavis, BA. Sidan har han ikkje forlete pressa. – Kva er ei god sak? – Dei gode sakene og definisjonane er mange. Men eg personleg set mest pris på dei gongene pressa klarer å avsløra heilt avgjerande feil og forsømming frå offentlige styremakter mot enkeltborgarane. Det er dei viktigaste sakene me lagar. Du kan fint laga ei god underhaldningssak eller sterk politisk historie. Men min favoritt er dersom me klarer å avsløra noko nytt og av vesentleg karakter, greier å gje ny innsikt og samstundes får formidla saka på ein engasjerande måte som kan appellera både til intellektet og til kjenslene. Og dersom det er ei forsømming inne i biletet, er det mi favoritthistorie. Me har hatt Monika-saka vår frå i fjor, historia om Janne er i kjernen av det same. I Aftenbladet har eg sett særleg pris på Jonny-saka som var heilt fantastisk og dekninga dykkar av kor opne norske kommunar er. Grundig, skikkeleg og viktig journalistikk.

– Kva er blindsonane i norsk journalistikk, kva skriv me for lite om?

– Me har ei utfordring med at det er for mange område som ikkje får nok merksemd. Ut frå vår region er ein av blindsonane at frå Oslo ser du ikkje nok av landet. Vestlandet er sikkert ikkje verst stilt, men landet utanfor Oslo får for lite merksemd i nasjonale medier. Så er det einskildområde som me slit med. BT har til dømes i periodar hatt for svak dekning av næringslivet. Eg er óg samd med kritikarane som meiner at me i Norge er for svake på Brussel og EU. Men mi største bekymring for utviklinga er likevel ikkje utanriks-journalistikken der me trass alt har eit ganske stort tilbod. Eg bekymrar meg meir for grunnsteinen i det journalistiske byggverket i Norge – at me må ha lokalredaksjonar som dekkar formannskap og kommunestyre og som regionavisa kan henta saker frå og rikspressa bygga journalistikk på igjen. Heile økosystemet vårt vert truga dersom overvakinga av lov og rett og lokal forvaltning vert for veikt. Dersom overvakinga av grunnmuren forsvinn, har me verkeleg eit samfunnsproblem som er mykje større enn at me journalistar og mediehusa har det vanskeleg for tida.

– I 1814 var det knapt aviser i Norge. Kor viktig er eigentleg journalistikken for demokratiet?

– Heilt avgjerande. Me treng overvakinga, å følgja opp forvaltning og dei folkevalde, rettsvernet for folk flest. Sjå på den omtala Monika-saka. Du kan seia mykje bra om Facebook, men bystyret i Stavanger vert aldri dekka verken av bloggarar flest eller Facebook.

Klikkhorene og oss andre

– Kor mykje omsyn tek redaktøren til popularitet og klikk?

– Eg tek mykje omsyn til det. Me i BT driv i lita grad med det som hånleg vert kalla klikkhoreri, det vil sei saker der me lurer lesarane inn i noko som ikkje held. Men det førekjem hos oss også. Å ha saker om kjendisar og underhaldning er heilt streit, men me skal ikkje gje det ut for å vera meir enn det er. Men å ha mange lesarar er ikkje ein feil. Utan lesing kan me gløyma både abonnentar og annonser og finansiering. Me som har brukt mykje tid og krefter på papir må no finna ut korleis me skal treffa folk med våre digitale flater. Det er ingen siger å skriva ein viktig artikkel som ingen les. Eg kan godt feira at ein bakgrunnsartikkel hos oss vert lesen av dobbelt så mange som forventa fordi me gjer nokre rette grep med presentasjonen, sjølv om artikkelen aldri hamnar på ti-på-topp over mest lest. Me legg gjerne viktige ting på fronten hos oss sjølv om det går utover trafikken. Men dette med å bli målt er jo nytt for mange journalistar. Mange av oss har alltid jobba i papiravis og har levd i den villfaringa at stoffet vårt vert lese. No får nokon av oss ei overrasking.

– Kva skal til for å setja dagsorden i Norge?

– Me får mykje gratis her i byen. Bergen er noko for seg sjølv på så mange måtar. Å jobba i Bergens Tidende er veldig kjekt eller la oss seia fagleg interessant. Fordi det skjer så mykje som er så spesielt og spektakulært at det handlar langt på veg om berre å dekka det som skjer innan politikk, kultur, politiet og ikkje minst fotballklubben Brann. Men tidlegare vart me mykje nasjonalt sitert på nyhende. Det vert me enno, og kanskje meir enn før, men no er nyhetsdøgnet så variert og går så fort at sakene forsvinn fort. Derimot har me greidd å bygga eit viktig kommentatorkorps, sterke meiningsbærarar, som gjev oss tyngre gjennomslag nasjonalt enn før.

– Ut frå nyhetsbiletet i Bergen så skriv BT seg bortimot sjølv, er det blitt sagt. Kva tenker du om Bergen kontra Stavanger?

– Det er høgare temperatur i debattane i Bergen, samstundes som BT nok er meir omstridt enn Aftenbladet er i eigen by. Me har BA, TV2 og eit sterkt NRK Hordaland som skjerpar konkurransen vesentleg. Samstundes vert det mykje debatt om det aller meste hos oss. Me har mista legendariske debattantar som Arild Haaland og Georg Johannesen, men me har framleis ein by som er vesentleg meir høgrøysta og med tydelegare ordskifte. Ein annan ulikskap er i aust-vest-problematikken. Bergen er i tydeleg opposisjon til hovedstaden og sentralisering av makta. Stavanger er nok minst like oppteken av ikkje å hamna under Bergen og oppfattar oss som ein arrogant by litt lenger nord på Vestlandet.

Framtida

– Kva framtid har journalistikken i Norge?

– Journalistikken har ei lys framtid. Eg er overtydd om at me vil utvikla oss og verta enda betre. Eg vonar óg at eit meir velutdanna og bevisst samfunn vil setja endå meir pris på god og skikkeleg journalistikk. Eg trur også at tilbodet til folk vert meir variert enn nokon gong før. Men dei tradisjonelle redaksjonane, dei store tidlegare avishusa som no er mediehus, har framleis krevjande tidar framfor oss. Det er eit paradoks. Dei færraste av oss har funne ein forretningsmodell som er robust og god nok. Men eg er overtydd om at me kjem oss gjennom og greier å bygga noko som varer.

Gullalderen trugar

– Det er blitt hevda at journalistikken i Norge er inne i ein gullalder. I kor stor grad er dette ønsketenking?

– Mange snakkar om mediekrisa og journalistkrisa i vår tid. Eg er ikkje utan vidare samd. Mykje av journalistikken i dag held høgare kvalitet enn tidlegare. Handverket er på mange måtar betre no enn då eg skreiv sjølv, både på formidling og metode. Medvitet er auka på etikk og metode. Me har fått nye måtar å formidla stoffet på, lyd, levande bilete og datastøtta journalistikk. Slik sett er dette ein gullalder, men det som er krevjande er at det vert mindre journalistikk. Dei gamle regionavisene som dekka alt mogleg er historie. Me kan likevel laga høgare kvalitet på den journalistikken som me har. Sjå på kva som vart sendt inn av avslørande journalistikk til Skup sist år, eg er djupt imponert. Samstundes har digitaliseringa gjort debatten rundt journalistikken mykje meir interessant. Berre sjå på debatten som er gått på alle plattformer denne veka etter Sven Egil Omdals kritiske kronikk om Aftenpostens politiske redaktør Trine Eilertsen og hennar deltaking som spesielt invitert til den lukka Bilderberg-konferansen for verdas maktelite.

– Ja, heilt apropos, ville du ha reist på ein slik tur som spesielt invitert – enten du er sjefredaktør i BT eller nyhenderedaktør i VG?

– Eit lukka spørsmål, men her får du ikkje ja eller nei. Eg synest begge to er veldig kategoriske og begge er gode pennar. Eg skjønar Trine (Steiros forgjengar som sjefredaktør i BT, red.anm.) når ho seier at kommentatorane og redaktørane må ha lov til å delta i bakgrunnssamtalar utan å ha lov til å referera direkte. Men så meiner eg Sven Egil har eit vesentleg poeng med å diskutera kvifor Aftenposten og ingen andre i norsk presse er invitert. Kva er motivet? Det kunne Aftenposten og Trine gjerne ha reflektert meir over. Kort sagt: Eg har inga sans for opplegget i Bilderberg, men ser samstundes poenget med å delta. – Når er papiravisa ute av soga? – Papiravisa står sterkt, men eg trur ho forsvinn lenge før lesarane er lei, diverre. Det har med økonomi å gjera, samanfiltra med distribusjon og trykking. Spådommane har slått feil tidlegare, så eg vil ikkje snakka om 3 til 5 til 10 år. Men i mitt hovud er det ingen tvil om at digitale medier vert primærmediet for nyhetsformidling for oss alle i tida framover.

”Journalistikken har ei lys framtid. Eg er overtydd om at me vil utvikla oss og verta enda betre. Eg vonar óg at eit meir velutdanna og bevisst samfunn vil setja endå meir pris på god og skikkeleg journalistikk.”