Når forskartvil blir kriminelt

Kan ein forskar stillast rettsleg til ansvar for ikkje å ha sagt tydeleg nok frå om at det kan koma ein katastrofe?

Det er temaet for artikkelen «Drapsdømt for jordskjelv», som stod på trykk i magasinet Plot i oktober 2014. Onsdag vart forfattaren Silje Pileberg heidra med ViS-prisen, Vitenskapsakademiet i Stavangers pris for forskingsjournalistikk.

Artikkelen tek utgangspunkt i jordskjelvet i L’Aquila i Italia i april 2009, som kravde 309 menneskeliv. Etterpå gjekk ei gruppe pårørande til sak mot nokre av Italias fremste jordskjelvekspertar fordi dei ikkje hadde varsla klart nok om risikoen. Dei vart dømde for aktlaust drap i første rettsinstans, men frifunne etter anke. Saka går nå til den italienske høgsteretten. Pileberg følgjer ein av dei tiltalte forskarane gjennom rettssaka.

«Gjennom glitrende fortellerkunst har hun satt lys på et av samtidens mest komplekse vitenskapelige prinsipper – usikkerhet og føre-var-prinsippet,» heiter det i grunngivinga frå Vitenskapsakademiet.

ViS-prisen for «kritisk, innsiktsfull og vederheftig forskningsjournalistikk som det heiter i statuttane, er på 50.000 kroner, og vart i år utdelt for femte gong. Prisen er eit samarbeid mellom Vitenskapsakademiet i Stavanger og avisene Adresseavisen, Aftenposten, Bergens Tidende, Fædrelandsvennen og Stavanger Aftenblad.