Fører tradisjonar frå 1601 vidare
Påsketuristane møter ein stad med historisk sus når dei kjem til Hollane. Ragnhild Syrtveit og Nils Arne Folkestad held liv i plassen, som har tradisjonar frå 1601.
Fram til 2005 var det seterdrift på Hollane, som ligg rundt ei mil frå parkeringsplassen på Jønnbu. No er det mest aktivitet der vinterstid.
Yrande liv
På fine påskedagar er Hollane, som ligg i Heddal og dermed Notodden kommune, eit populært mål for mange skituristar. Gjennom åra har også mange overnatta på Hollane, både i vinterferien og påska. Gjestene er folk som klarer seg godt utan dusj og alle fasilitetar, men som liker den sjarmen slike stader kan tilby. Steinbua, som stod der for over 400 år sidan, er ein populær overnattingsstad, ifølgje vertskapet
– Vintertrafikken var større tidlegare, konstaterer Nils Arne Folkestad, som er løypekøyrar og turistvert på Hollane i lag med sambuar Ragnhild Syrtveit.
Ho byr mellom anna på kaffi, vaflar, drikke og ertesuppe til tørste og sultne skituristar, enten dei kjem frå Heddal, Seljord eller Bø. Vertinna stortrivst på fjellet, og møtet med dei mange blide skituristane.
Frakta i ryggsekken
Folkestad veit kva han snakkar om når det gjeld utviklinga på denne setra. Han var på Hollane fyrste gongen sommaren 1961 – berre ni månader gammal.
– Mamma bar meg eg ryggsekken inn hit. Eg var her kvarsommar fram til 1975. Minna er av forskjellig slag, og eg skulle gjerne hatt den tida om igjen, seier han.
Faren Halvor N. Folkestad og kona Anne sat på setra i ein mannsalder. Vanlegvis var dei på stulen frå 1. juli til 1. september. Aarlia nede i Årmotdalen vart nytta eit par veker før og etter opphaldet på Hollane. Sjølv tidleg i august kunne uveret slå til. 8. august 1940 låg det 20 cm med snø på stulen på Hollane, noko som naturleg nok skapte trøbbel for både folk og fe. Snøveret er omtalt i boka «Lifjell i farne tider» frå 1983, ført i pennen av Halvor Sem.
– Trafikkgrunnlaget er ikkje lenger til stades for seterdrift. Eg kunne drive staden på heiltid, men besøket er ikkje stort nok til det, konstaterer Nils Arne Folkestad.
Han legg ikkje skjul på at setra har ein spesiell plass i hjartet hans. No er det niesa hans, Linda Folkestad, som eig Hollane på 12.000 dekar. Nils Arne låner turiststaden, for å halde liv i staden.
Ingen rekreasjon
Nils Arne Folkestad har køyrt opp løyper for skifolket i over 20 år. Han sat bak spakane i weaselen frå den dagen beina rakk ned til pedlane.
– I 1973–74 ringde pappa ein fredag kveld. Han hadde køyrt s eg fast med den eine weaselen. Eg som 13-åring gjorde klar den andre maskina heime, og køyrde til fjellet. Ei spesiell hending. Eg køyrde tidleg om morgonen, for å unngå politikontrollar, humrar dagens «Lifjellmann»
– Dei nye tråkkemaskinene er langt betre. Tidlegare måtte me spa oss fram med weaselen mange gonger, legg han til.
– Og får løypekøyraren prøva skia sjølv?
– Det blir dårleg med tid til slikt. Lifjell er ikkje rekreasjon for oss. Da tek me bubilen i staden, og reiser nedover i Europa, seier Nils Arne Folkestad og Ragnhild Syrtveit.